Hemşince Havaz Äli Meralets

* 21 Şubat Dünya Anadil Gününüz Kutlu Olsun!

Bu şarkının ezgisindeki hüznün yanında benim açımdan önemi, Hemşin toplumunun tarihi ve sosyolojik yapısına dair ipuçları vermesi.

Şöyle ki... Eskiden Hemşinliler özellikle de Hopa Hemşinlilerinde hayvancılık temel uğraştı ve 1938'li yıllara kadar Hopa Hemşinlilleri koyun sürülerini kışın Gürcistan'ın dağlarında, ovalarında kışlarlardı, yaz başında ise oradan Ardahan ve Artvin'in tepelerindeki yaylalara çıkarlardı.

Bu şarkıda yeni evlenen bir delikanlı sonbaharda koyun sürüsü ile Gürcistan'a gidiyor. Eşi Hopa'daki köyde kayınpederi, kaynanası ve ailenin diğer fertleri ile kalıyor. Belli ki söz vermiş sevdiğine durumu ayarlayıp kısa zamanda döneceğine dair, ama hayat işte olmuyor... Beride genç bir kadın, bir yanda eşine/sevgilisine olan özlem, bir yandan da yeni gelin olmanın zorlukları ve sorumlulukları ile...

Anonim olan bu Hemşin halk ezgisini Vova grubumuzdan Ersin Çelik seslendiriyor; derlemesi bana ait.

Vova, Hemşince "Kimdir" demek. 1996'da kurulan grup Hemşinliler kimdir sorusunu sordurmak istiyor. Grup, Temal'i Muzaffer'in Garmi Dodge'sine doluşup çıkılan yaylalardan, kaval ve tulum sesleriyle horona durulan Hemşin köylerinden, genç kızların hüzünlü ezgilerine gaz lambasının eşlik ettiği günlerden sesleniyor.

Havaz Äli Meralets

Havaz ali meralets
Takidum çağes egoğa
Astazunim sevdain
Egoğ intsi donoğa
Çağh kukar u kenatser
Tszun kuka nor menatser
Ersun oçğharon ama
Gürcistan'i menatser
Tun ayri u yes ayri
Yar mezigi vov vari
Tuğhtme kiya ku dadin
Kiçme intzigi vari

Gökyüzü Bulutlandı

Gökyüzü bulutlandı
Belki yağmur yağacak
Söyledim sevdiğime
Gelip beni götürecek
Yağmur yağarken gittin
Kar yağıyor neredesin
Otuz koyunun peşinde
Kaldın Gürcistanlarda
Sen ayrı da ben ayrı
Yar bize kim acısın
Bir mektup yaz babana
Biraz bana acısın (HA/NV)

* bianet'in 21 Şubat 2012 Anadil Günü sayfası için tıklayınız.