Yasa Değişti, Şemdinli Davası Yeniden Sivil Mahkemeye Gidiyor

Askeri mahkemelerin görev alanını daraltan yasa değişikliğinin yürürlüğe girmesinin ardından, avukatlar Tahir Elçi ve Murat Timur Şemdinli davasının hemen sivil yargıya geri dönmesi gerektiğini söyledi.

bianet'in görüştüğü Elçi ve Timur, Van Askeri Mahkemesi'nin hiçbir başvuruyu beklemeden, kendiliğinden görevsizlik kararı vererek dosyayı Van'daki ağır ceza mahkemesine göndermesi gerektiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün onayının ardından Bugün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5918 sayılı yasa değişikliği, askerlerin örgütlü suçlarla ilgili ağır ceza mahkemelerinde yargılanmasını öngörüyor.

Askeri mahkemenin ilk kararı: Sanık askerlere tahliye

Kasım 2005'te Hakkari'nin Şemdinli ilçesindeki Umut Kitabevi'nin bombalanmasıyla ilgili davada, Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi, sanık astsubaylar Ali Kaya, Öcan İldeniz ve üçüncü sanık Veysel Ateş'e 39'ar yıldan fazla ceza vermişti. Ancak Yargıtay 9. Ceza Dairesi 16 Mayıs 2007'de Kaya ve İldeniz'in "asker olmaları", üzerilerine atılı suçun "görevleri sırasında" oluştuğu gerekçesiyle kararı bozmuş, Van'daki mahkeme de bu karara uyarak dosyayı Van Jandarma Komutanlığı'ndaki askeri mahkemeye göndermişti. Müdahil avukatlar, adil yargılamanın gerçekleşmeyeceği gerekçesiyle davadan çekilmişti. Askeri mahkemenin ilk kararıysa, tutuklu sanıkları tutuksuz yargılanmak üzere Aralık 2007'de serbest bırakmak olmuştu.

Avukatlar zaman kaybetmeden başvuracak

Askeri mahkemedeki davanın gelecek duruşması 9 Ekim'de görülecek. Ancak avukatlar, bu süreyi beklemeden, davanın sivil yargıya taşınabilmesi için birkaç gün içinde dilekçelerini askeri mahkemeye vereceklerini söyledi.

Elçi: Bütün davalar sivil yargılamaya gönderilmeli

Elçi, yasa değişikliğiyle, askeri mahkemelerin ellerindeki ağır ceza mahkemelerinin görev alanındaki bütün dosyaları, görevsizlik kararı vererek sivil mahkemelere göndermek zorunda olduğunu söyledi.

Timur: Askeri mahkeme hiç olmamalı

Timur'a göre, askeri mahkemelerde emir komuta zinciri içinde işleyen bir mekanizma, adil ve bağımsız yargılama olanağı yok. "Bu mahkemeler aslında hiç olmamalı" diyen Timur, uygulamada sürecin kolaylaşması için, yeni yasa değişikliğiyle askeri mahkemelerin askerlerin disiplin işleriyle ilgili sınırlandırılmasının ilk adım olabileceğini söyledi.

"Uyuşmazlık mahkemeleri ve Yargıtay kararlarıyla askeri mahkemelerin görev alanları genişletildi. Yargıtay'ın Şemdinli kararı en tipik örneğiydi. Şimdi yeni düzenlemeyle askeri mahkemelerin görev alanı askerlerin disiplin işleriyle sınırlanabilir. Ama bunun da yargı kararlarıyla genişletilmesine olanak verilmemeli. Ayrıca bu mahkemelerin kararları da yargı denetimine açık olmalı."

Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, dün Gül'ün "tereddütleri giderecek yasal düzenlemeye gerek var" yazısı üzerine, Askeri Ceza Kanunu ve askeri mahkemelerin görev alanıyla ilgili yasaların bir arada değiştirilebileceğini söylemişti.

Cumhuriyet Halk Partisi'yse (CHP) yasa değişikliğini iptali için Anayasa Mahkemesi'ne götürmeye hazırlanıyor. (TK)