"Türkiye Değerler Atlası"nda Kadın Değerleri

Kadın Girişimciler Derneği KAGİDER'in toplantısında, Bahçeşehir Üniversitesi'nden Prof. Dr. Yılmaz Esmer "Türkiye Değerler Atlası 2012" araştırmasının sonuçlarını toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın-erkek ilişkileri bağlamında değerlendirdi.

64 ilde 2205 kişiyi kapsayan bir örneklemle yapılan araştırma bulguları arasında en çok kadınların toplumsal cinsiyet rolleri ile ilgili cevapları dikkat çekiyor.

KAGİDER Başkanı Gülden Türktan, yaptığı açılış konuşmasında, Türkiye'de en çok kadınların "değerlerin" kurbanı olduğunu hatırlatırken, kadınların eğitiminde yüzde 10'luk bir artışın, gayri safi milli hasılada yüzde 3'lük bir artış sağladığına dikkat çekti.

Prof. Dr. Esmer, kültürel değerlerin kadınların ekonomi, siyaset ve yaşamın her alanındaki konumlarını belirlediğini ifade etti.

Ailevi değerler

Araştırmaya göre, toplumun yüzde 76'sı "Ailenin reisi erkek olmalıdır" ifadesine katılıyor.

* Kadınların yüzde 71'i ailenin reisinin erkek olması gerektiğini düşünüyor.

* Hiçbir diploması olmayanların yüzde 87'si, üniversite mezunlarının ise yüzde 63'ü bu görüşe katılıyor.

Örneklemin yüzde 64'ü "Kadın her zaman kocasına itaat etmeli" ifadesini onaylıyor.

* Kadınların yüzde 59'u, erkeklerin yüzde 69'u bu görüşe katılıyor.

* Hiçbir diploması olmayanların yüzde 76'sı, üniversite mezunlarının yüzde 51'i bu görüşe katılıyor.

* Kentte yaşayanların yüzde 59'u, kırsal alanlarda yaşayanların işe yüzde 74'ü bu görüşe katılıyor.

"Evlilik modası geçmiş bir kurumdur" görüşüne katılanların oranı yüzde 6. Bu oran Fransa'da yüzde 35.

"Henüz ilkokula gitmeyen bir çocuk, annesi çalışırsa bundan zarar görür" ifadesine katılanların oranı yüzde 80. Bu oran kadınlar ve erkeklerde aynı:

* Bu oran Danimarka'da yüzde 9, İsveç'te yüzde 20, Almanya'da yüzde 50, KKTC'de yüzde 69, Yunanistan'da yüzde 83.

"Nikahsız yaşayan bir çiftle komşu olmak istemem" diyenlerin oranı yüzde 66:

* Bu oran İzmir'de yüzde 50, İstanbul'da 55, Doğu Anadolu'da yüzde 90. İsveç'te ise yüzde 0,2.

Eğitim ve istihdamda cinsiyet eşitsizliği

"Üniversite eğitimi kız çocuklardan çok oğlan çocuklar için önemlidir" ifadesini onaylayanların oranı yüzde 33:

* Kadınların yüzde 31'i, erkeklerin yüzde 35'i böyle düşünüyor.

* Bu görüşte olanların oranı diplomasızlar arasında yüzde 46'ya yükselirken, üniversite mezunları arasında yüzde 25.

* Bu oran İsveç'te yüzde 3, ABD'de yüzde 7, Kırgızistan'da yüzde 41, Malezya'da yüzde 43.

"İşsizlik sorunu varsa işe almada öncelik erkeğe verilmelidir" diyenlerin oranı yüzde 60:

* Bu görüşle katılan kadınların oranı yüzde 55, erkeklerin oranı yüzde 65.

* Üniversite mezunlarının da yüzde 46'sı böyle düşünüyor.

* Bu oran Danimarka'da yüzde 2, Fransa'da yüzde 13, Yunanistan'da yüzde 33, Ermenistan'da yüzde 52, Azerbaycan'da yüzde 80.

"Erkekler kadınlardan daha iyi yönetici olur" diyen kadınların oranı yüzde 64.

"Erkekler kadınlardan daha iyi siyasetçi olur" diyenlerin oranı ise yüzde 71. Üniversite mezunlarının da yüzde 60'ı bu görüşe katılıyor:

* Bu oran Katar'da 86, İsveç'te yüzde 11, Uruguay yüzde 9.

Erkek şiddeti

"Bazı kadınlar dayağı hak eder" diyenlerin oranı yüzde 32:

* Kadınların yüzde 29'u erkek şiddetini kadının hak ettiğini düşünüyor. Prof. Dr. Esmer, deneklerin "ne zaman hak eder" sorusuna "yemeği vaktinde hazır etmediğinde", "kayınpederinde ya da kayınvalidesine saygısızlık" yaptığında cevabını verdiğini söylüyor.

* Bu oran 1996'da yüzde 19 imiş. (ÇT)

Diğer araştırma bulguları için tıklayın.