TÜİK: Ev işleri yine kadına kaldı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılı ''İstatistiklerle Kadın'' verisini paylaştı. Verilere göre kadınlar güvensiz hissediyor, erkeklerin yarısından az istihdam ediliyor ve ev işlerinin çoğunluğunu üstleniyor.
TÜİK verilerine göre Türkiye nüfusunun yüzde 49,9’unu kadınlar oluşturdu. Kadınlar daha uzun yaşadığı için oransal dengenin 60 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren kadınların lehine değiştiği görüldü: Kadınların oranı 60-74 yaş grubunda yüzde 52,2 iken 90 ve üzeri yaş grubunda yüzde 72,4 oldu.
*TÜİK verilerinde ikili cinsiyet sisteminin dışında bir veriye rastlanmadı.
Kadınlar güvende hissetmiyor
Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre, 2022 yılında kadınların yüzde 30,4’ü kendilerini yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken güvensiz hissederken erkeklerin yüzde 13’ü güvensiz hissediyor. Kadınların yüzde 51,1’i, erkeklerinse yüzde 71,9’u kendilerini yaşadıkları çevrede güvende hissediyor.
Evde yalnız otururken kendini güvensiz hissedenlerin oranları kadınlarda yüzde 6,8 iken erkeklerde yüzde 3,2. Evde güvenli hissedenler ise kadınların yüzde 80,5’ini ve erkeklerin 88,2’sini oluşturdu.
Eğitim seviyesi arttıkça kadın istihdamı arttı
Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre, 2021 yılında en az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki kadınların oranı yüzde 87,3, erkeklerde ise bu oran yüzde 97,1. 25 ve daha yukarı yaştaki kadınların yüzde 20,9’u, erkeklerin yüzde 25,1’i yükseköğretim mezunu.
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre 2021 yılında kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 32,8, erkeklerde ise yüzde 70,3 oldu. Kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görüldü. İşgücüne katılım oranı okuryazar olmayan kadınlar için yüzde 12,8, lise altı eğitimli kadınlar için yüzde 25,3, lise mezunu olanlar için yüzde 32,5, mesleki veya teknik lise mezunları için yüzde 38,5 iken yükseköğretim mezunu kadınlar için bu oran yüzde 67,6. Buna ek olarak resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde 2021 yılında kadınların yüzde 39,4’ünün kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu görüldü.
En yüksek kadın istihdam oranı yüzde 36,8
2021 yılında en yüksek kadın istihdam oranı yüzde 36,8 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde gerçekleşti. Bölgeyi 35,6 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop), yüzde 33,8 ile TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) izledi.
En düşük kadın istihdam oranı ise yüzde 14,5 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde. En düşük istihdam oranlarında bölgeyi yüzde 15,9 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır), yüzde 19,6 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) izledi.
Kadın yöneticilerin oranı arttı
Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, 2011 yılında yüzde 11,9 olan kadın büyükelçi oranı 2022 yılında yüzde 27,2 oldu.
Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre, 2022 yılsonu itibarıyla 579 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısı 100, erkek milletvekili sayısı ise 479 oldu. Meclis'e giren kadın milletvekili oranı, 2007 yılında yüzde 9,1 iken 2022 yılında yüzde 17,3 oldu.
Yükseköğretim istatistiklerine göre, yükseköğretimde görevli profesörler içinde kadın profesör oranı 2010-2011 öğretim yılında yüzde 27,6 iken 2021-2022 öğretim yılında yüzde 33,2 oldu. Doçent kadrosunda 40,2 olan oran, öğretim görevlisi kadrosundaysa yüzde 50,8 oldu.
Ev işlerinde cinsiyet ayrımı
Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre, 2021 yılında hanedeki ev işlerinin genellikle kim tarafından yapıldığı incelendiğinde, evin badana boyası hariç tüm işlerin genellikle bir hanehalkı ferdi tarafından üstlenildi. Hanehalkı ferdi tarafından yapılan ev işleri cinsiyete göre incelendiğinde, ev işlerini genellikle kadınlar üstlendi.
Kadınlar en fazla yüzde 94,4 ile çocuk bakımı, yüzde 85,6 ile çamaşır ve bulaşık yıkama (makineyle bile olsa), yüzde 85,4 ile yemek yapma ve evin günlük toplanması ve temizlenmesi işlerini üstlendi. Erkekler en fazla yüzde 74,1 ile aylık faturaların ödenmesi, yüzde 65,2 ile küçük bakım, onarım, tamir işlerini üstlendi. (NK/EMK)
