Tarabalar Bir Ayancık Belgeseli Bugün İstanbul'da

Fotoğrafçı Volkan Atılgan’ın “Tarabalar Bir Ayancık Belgeseli” İstanbul Kültür Merkezi’nde Çarşamba Buluşmaları etkinliği kapsamında bir günlük sergiyle İstanbullularla buluşacak.

Kimliksizleştirmenin, ötekileştirmenin hâkim kılındığı bir çağa karşı kültürel miras için başlatılmış bir proje Tarabalar. İlerlemenin değil gerilemenin Türkiyesini gözler önüne seren bir proje Tarabalar.

Ayancıklı ailelerin fotoğraf albümlerinin toplanmasıyla başlanan proje yıllar geçse de hala ilk günkü önemini korur nitelikte. Atılgan topladığı fotoğrafları ilk iş olarak sosyal medyada paylaşarak başlamış bu serüvene.

Bu albümler sadece eski fotoğraflarla dolu değil, fotoğraflar geçmişin yükünü, hüznünü, sadeliğini gözler önüne seriyor. Fotoğraflar Sinop’un 100 yıllık tarihini zihinlerde yeniden canlandırırken bir şeylere de vurgu yapıyor. Ne çok sahteleştik? Ne çok modernleştik? Ne çok duygusuzlaştık? Ne çabuk geçmişi unuttuk?

Tarabalar, tahta çit anlamına geliyor. Cumhuriyetin ilk yıllarında ki Sinop’u için tahta çitler önemli. 1928 yılında Belçikalı işadamı Bay Filipar tarafından kurulmuş olan Ayancık Kereste Fabrikası, yöre insanının sosyo-kültürel yaşamında etkili bir kurum. Atılgan belgesele bu nedenle “Tarabalar” adını vermiş.

Fotoğraflar 1930’lu yıllarda Anadolu’nun en kuzeyinde tenis oynayan kadınları, çeşitli müzik aletleriyle haşır neşir aile fertlerini ve bunun gibi daha nice ölümsüzleştirilmiş anları gösteriyor.

Fabrikanın kapanmasının ardından Ayancık akıl almaz göç verse de aidiyet duygusunun sardığı Ayancıklılar Tarabalar sayesinde hayatlarına anlam katıyorlar. Fakat bu proje sadece Sinoplulara ait değil. Tarabalar kent belleği arşivi projesi kapsamında düzenlenen sergiyi gezdikten sonra anlıyorsunuz ki bu fotoğraflar Cumhuriyet’in ilk yıllarının en doğal, en yalın göstergeleri ile dolu. Tarabalar bizlere eşine az rastlanır bir doğallıkla kapitalizmin bizleri nasıl tutsağı haline getirdiğini gösteriyor. Hem de hiç çekinmeden, lafı hiç ama hiç uzatmadan bunu yapıyor. O dönemde İşçi hareketinin son derece güçlü olduğu Ayancık’ta işçilerin sinemalarının var olduğunu, kültür-sanat etkinlikleri ile ilgilendiklerini, kölelikten uzak bir hayat sürdüklerine vurgu yapıyor.

Atılgan çıktığı bu uzun soluklu yolculukta 140 aileden yaklaşık 16 bin karelik bir arşiv oluşturmuş. Üstelik fotoğrafçı Volkan Atılgan’ın çalıştığı proje sadece Tarabalar Bir Ayancık Belgeseli değil. Fotoğrafçı Valizimde Gurbet’i isimli projesiyle Türkiyeli işçilerin Avrupa'yı yurt edinmelerinin 50. yılı doğrultusunda Sinop ve Ayancık'tan göç edenlerin fotoğraf ve hikâyelerini bir araya getiriyor. Yaklaşık 13 bin nüfusa sahip Ayancık’ta bir fotoğraf amatörleri derneği ve birde musiki cemiyetiyle ilgileniyor.

Başka bir dünya mümkün mü sorusuna evet diyerek haykıran fotoğraflarla dolu olan Tarabalar kültürel miras adına Sinop’ta yapılmış en anlamlı projelerden biri. Tarabalar daha önce Ayancık, İstanbul Şişli, İzmir, Bursa, Ankara’da sergilenirken Sinopale Uluslararası Sinop Bienali kapsamında da Sinop’ta sergilenmişti. Fotoğrafçı Atılgan’ın yolu bu sefer İstanbul’un Beyoğlu şehrindeki Fransız Kültür Merkezi’nde fakat bu sefer sergi Çarşamba Buluşmaları kapsamında 10 Aralık Çarşamba günü Bahçeşehir Üniversitesi Sosyoloji Kürsüsü Başkanı Prof. Nilüfer Narlı moderatörlüğünde gerçekleştirilecek.

Umarım 10 Aralık Çarşamba günü İstanbul’un bütün yolları Beyoğlu Fransız Kültür Merkezine çıkarda bu Tarabalar kapsamında ki sergiyi kaçırmassınız! (UŞ/HK)

* Ayrıntılı bilgi için tıklayın.

* Volkan Atılgan'ın sitesi.