Suriye'de kuraklık gıda güvenliğini tehlikeye atıyor
Gıda krizinin yaşandığı Suriye'de Beşşar Esad yönetimi, Lazkiye kentinde günlük olarak izin verilen sınırdan fazla un bulunduran ekmek fırını kapatmaya ve gözaltılara başvurmaya başladı.
Yeni Yaşam’ın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nden (Syrian Observer) aktardığı habere göre, Lazkiye'de hükümete bağlı İzleme ve İnceleme Kurumu fırını kapatarak karaborsada un satmakla suçlanan sahibini gözaltına aldı. Fırında bulunan 12 un çuvalının hükümetin izin verdiği sınırdan fazla olduğu belirtildi.
Suriye'de, iç savaşın yarattığı tahribatın yanında son dönemde görülen kuraklık nedeniyle ciddi bir buğday krizi yaşanıyor. 10 yıldır süren savaşın derinleştirdiği ekonomik krizle başa çıkmaya çalışan Suriyeliler, ekmek fiyatlarındaki hızlı artış sonucu yeterli düzeyde beslenmekte zorlanıyor.
Ekmek karneyle
Esad hükümeti, giderek büyüyen ekmek krizini yönetmek amacıyla çok sayıda ekmek fırınının kontrolünü devralırken, ekmeği karneyle dağıtmaya başladı. Hükümet, daha önce ekmeklerin boyutunu küçülten fırın sahiplerinin tutuklanacağını bildirmişti.
12 milyondan fazla insan açlıkla karşı karşıya
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin yayınladığı başka bir habere göre de kuraklık Suriye'de gıda güvenliğini daha da tehlikeye atıyor. Savaş ve ABD'nin yaptırımlar içeren Sezar Yasası ürün teminini zorlaştırırken ekonomik krizi derinleştiriyor. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Suriye'nin en az 1,5 milyon ton buğday ithal etmesi gerektiğini tahmin ediyor.
Dünya Gıda Programı, Mart’ta yaptığı açıklamada 12 milyondan fazla Suriyeli'nin (nüfusun yüzde 60'ından fazlası) açlıkla karşı karşıya olduğunu, bu rakamın 2018'dekinin iki katına ulaştığını bildirmişti. Dünya Bankası'na göre de Suriye'de gıda fiyatlarını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 200'den fazla artmış durumda.
Suriye'deki buğdayın yüzde 60'tan fazlası Kürt kentlerinin olduğu tarım alanlarında üretiliyor. Bölgede geçen yılki 850 bin tonluk hasatın yarısından azının bu yıl toplanması bekleniyor. Bu eksiklik, su seviyesinin en az beş metre düştüğü Fırat Nehri'nin her iki yakasındaki yağış eksikliği ve düşük su seviyeleri nedeniyle meydana geldi.
Suriye iç savaşını tetikleyen bir etmen
Suriye iç savaşının nedenleri arasında kuraklık ve buna bağlı olarak göç de var. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) adlı bilim dergisinde Mart 2015'te yayınlananmakaleye göre Suriye iç savaşında küresel ısınma çatışmayı yaratmasa da son on yılda iklim bazlı gerçekleşen değişikliklerin ayaklanmayı körüklediği savunuldu.
Suriye 1900'den beri 2 Fahrenhayt (yaklaşık 1.1 derece) ısındı ve kış yağmurlarında ciddi bir düşüş yaşandı. Bilim insanlarına göre kuraklık bir yana devletin sürdürülemez tarım ve çevre politikaları da ayaklanmayı körükleyen önemli nedenlerinden biri oldu.
bianet yazarı Bülent Şık da Eylül 2015'te kaleme aldığı yazıda 2006-2011 arasında Suriye topraklarının yarısını etkileyen büyük kuraklıktan bahsetmiş ve 1.5 milyondan fazla köylünün geçim kaynaklarını yok ederek şehirlere göç etmelerine neden olduğunu yazmıştı:
"Suriye'de 2002 yılında 8.9 milyon olan şehirli nüfus 2010 yılında yüzde 50 oranında artarak 14 milyona yaklaşmıştı. Kuraklık nedeniyle yaşanan iç göçler, gıda üretim krizi, artan işsizlik ve yoksulluk Suriye'deki iç savaşın en önemli nedenleri olarak gösteriliyor. Kuraklığın en çok etkilediği bölgeler ile çatışmaların başladığı bölgelerin aynı olması bir tesadüf değil.
"En sert çatışmaların yaşandığı, ülkenin ekmek sepeti olarak adlandırılan ve buğday üretiminin yüzde 75'inin gerçekleştiği Haseke bölgesindeki üretim kapasitesinin yarısı yok olmuş durumda.
"Çatışmalar bitse ve ülkenin tarımsal üretimi yeniden canlandırılabilse bile çatışma öncesi dönemin gıda üretim kapasitesine erişmek artık olanaklı değil. Hem kuraklık geçici değil ve hem de ülkenin siyasal bir istikrara kavuşması pek olası görünmüyor."
(HA)
