"Sosyal Muhalefetin Sesi Anayasaya Girmeli"

Gazetelerde yer alan haberlere göre, Prof. Ergun Özbudun başkanlığında bir heyet yeni anayasa taslağını hazırladı, Recep Tayyip Erdoğan'a sundu.

Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) başkanı Alaaddin Dinçer, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Başkanı Mehmet Soğancı, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) başkanı İsmail Hakkı Tombul ve İstanbul Barosu meclis başkanvekili Nizar Özkaya yeni anayasadan beklenti ve görüşlerini bianet'e aktardı.

Ortak talep, anayasa hazırlıklarının sivil toplumun da katılımıyla oluşacak bir komisyonca yapılması; demokratik, sosyal devlet ve sosyal adalet ilkelerini içermesi. Ama Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) geçmiş icraatları nedeniyle bu yola gideceği konusunda umutlu değiller.

Değişiklikler makro düzeyde kalmamalı

Dinçer "Yeni anayasa varolan anti-demokratik düzenlemeleri değiştirecek mi, yoksa sadece Avrupa Birliği için bir makyaj mı göreceğiz" dedi ve bir örnek verdi:

"Anayasa değişikliği yetersiz, değiştirilmesi gereken birçok yasa da var. Sızdırılan bilgilerden gördüğümüz kadarıyla Yüksek Öğretim Kurulu’nun (YÖK) kaldırılması ve bunun yerine YÖK’e eşgüdüm olan üniversitelerarası bir kurumun oluşturulması öngörülüyor. Bu değişiklik, rektörlere geniş çapta yetki veren 2547 no'lu yasa varken bir şey ifade etmez."

Dinçer devam etti: 

"Anayasanın 42. maddesinde devlet kurumlarında eğitim parasız olacak deniyor. Yeni Anayasa’da bu madde okul öncesi eğitimi ve ortaokulları da kapsamalı. Fakat bu çok mümkün gözükmüyor çünkü AKP eğitimin paralı olmasından yana."

Eğitim-Sen'in talepleri şöyle: Parasız eğitim, zorunlu din derslerinin kalkması, YÖK düzeninin demokratikleştirilmesi. 

"Önemli olan üniversite hayatının kişiler eliyle değil kurumlar eliyle yönetilmesi. Katılımcı, demokratik, rektörlerin geniş yetkilere sahip olmadığı, bilimin özgürce yapılabileceği, üniversite çalışanlarının iş güvencesi olduğu bir üniversite istiyoruz."

"Sosyal adalet istiyoruz"

Soğancı yeni anayasanın "12 Eylül çerçevesinde yazılan tüm maddelerden arındırılması gerektiğini" söyledi. "Sosyal devlet ve sosyal adalet kavramları anayasada yer almalı, iş yaşamının emekten yana düzenlenebileceği, cumhurbaşkanın yetkilerinin azaltıldığı, örgütlenme hakkının tanındığı, sendikal hakkın kullanılabileceği yeni bir dil istiyoruz."

"Çalışma yaşamı demokratikleştirilmeli"

Tombul, AKP'nin yeni anayasının toplumun tüm kesimleriyle uzlaşarak hazırlaması gerektiğini söyledi. Tombul, memur ve işçi ayrımının; grev ve toplu pazarlık hakkına imkan tanıyan, toplu eylem ve etkinlikleri engeleyen düzenlemelerin kaldırılması gerektiğini belirtti.

"Biz yıllardır 12 Eylül anayasasının aşılması, özgürlükçü bir anayasanın oluşturulması gerektiini söylüyoruz. Çalışma yaşamı demokratikleşmeli, özgürlükler, çok kimlikli ve çok kültürlü yapıya uygun demokratik düzen teminat altına alınmalı."

"Yeni anayasa yoruma açık olmamalı"

Özkaya da "Oluşturulacak yeni sivil anayasa az, öz ve kısa olmalı, yoruma açık maddeler ortadan kaldırılmalı. Yeni Anayasa’da laikliğin ve kamusal alan kavramının çok iyi bir şekilde tanımlanması gerekir. Sivillerden oluşacak kapsayıcı bir komisyon kurulup yeni anayasa bu komisyonun tarafından oluşturulmalı" diye ekledi. (NK/EÜ)