“Sosyal medya düzenlemesi temel hak ve özgürlüklere aykırı”

Fotoğraf: Sansüre karşı yürüyüş 2011 

Bilgisayar Mühendisleri Odası Meclis Adalet Komisyonu’nda görüşülmeye başlanan sosyal medya düzenlemesiyle ilgili bir basın açıklama yayınladı.

“Bu düzenlemenin tek hedefi var: Baskı altına alınıp sindirilmiş, suskun, belleksiz bir toplum yaratmak” denilen basın açıklamasında Bilgisayar Mühendisleri Odası internetin Türkiye’de zaten kapsamlı bir sansür ve denetim altında olduğu ifade etti.

5651 sayılı İnternet Kanunu’nun sansür yasası olarak nitelendiren Oda, açıklamasında  “Bu yasa ve sonraki düzenlemelerle, haber alma ve ifade özgürlüğü sürekli antidemokratik biçimde baskı altına alınmış; sosyal medya, yöneticilerce ‘bela’ olarak tanımlanıp hedef gösterilmiştir” dedi.

"Sosyal medya sansürü tasarısı"

Bazı sosyal medya platformlarına erişimin Türkiye’den dönem dönem engellediği hatırlattı:

“Fakat bu uygulamalar sürdürülememiş, özellikle kamuoyunda tepkilerin artması sonucunda uygulayıcılar engellemeleri kaldırmak zorunda kalmışlardır.

 “Türkiye’de ana akım basın-yayın kuruluşlarını boyunduruğu altına alıp bağımsız/muhalif yayınları baskı ve cezalarla susturmaya çalışan siyasal iktidar, sosyal medyadaki çok sesliliği de türlü ceza düzenlemeleri ve ‘troll’ ordularıyla kontrol altına almaya çalışmışsa da başarılı olamamış ve sonunda çeşitli nefret söylemlerini gerekçe göstererek bir ‘Sosyal Medya Sansürü Tasarısı’ hazırlamıştır.

“5651 sayılı yasada değişiklikler yapılmasını öngören yasa önerisi, sosyal medya şirketlerini Türkiye’de temsilci bulundurmak ve verileri Türkiye’de barındırmakla yükümlü kılmakta; hem sosyal ağ sağlayıcılarına hem de içerik sağlayıcılara (İnternet ortamında yayın yapan kişi/kuruluşlara) yönelik erişim engellemelerinin yanı sıra içerik çıkarma uygulamasını da getirmektedir.”

"Yasakların katlanarak artacak"

Bilgisayar Mühendisleri Odası düzenlemenin getireceği sonuçları şu dört maddeyle açıkladı: 

• Türkiye’de İnternet zaten kapsamlı bir sansür ve denetim altındadır.

"İfade Özgürlüğü Derneği Engelli Web Raporu’na göre Türkiye’de 2019 sonu itibarıyla 408 bin 494 web sitesi, 130 bin URL adresi, 7 bin Twitter hesabı, 40 bin tweet, 10 bin YouTube videosu ve 6 bin 200 Facebook içeriği erişime engellenmiştir.

"Türkiye, Twitter’a en çok hesap kapatma isteği ileten ülke konumundadır (yüzde 46). Ayrıca farklı yasal hükümler kapsamında soruşturma, gözaltı ve tutuklamalar da durmaksızın sürmektedir. Sözkonusu düzenleme, yasakların katlanarak artmasına yol açacaktır.

• Yasa önerisi, sosyal medyayı ‘havuz’ sosyal medyasına çevirmeyi hedeflemektedir.

"Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan sosyal medya şirketlerine ağır yükümlülükler ve cezai yaptırımlar getirilerek ya tam bir denetim sağlamak ya da bu şirketlerin Türkiye’deki faaliyetlerini durdurmak hedeflenmektedir. Bu açıkça, bugün artık en önemli muhalefet ve ifade özgürlüğü alanı olan sosyal medyayı tümüyle susturmak anlamına gelmektedir.

• Düzenlemeyle, tüm sosyal medya kullanıcılarının bilgileri erişilebilir olacaktır.

"Bugün Türkiye’den sosyal medya şirketlerine iletilen istemlerin bir bölümüne olumsuz yanıt verilmekte ve kullanıcı bilgileri paylaşılmamaktadır. Verilerin yurtiçinde barındırılmasıyla toplum üzerindeki gözetim ve baskı artacak; siyasal iktidar, tüm kullanıcıların bilgisine ve içeriğe erişerek bu büyük oylumlu veriyi kendi hedefleri doğrultusunda yorumlayıp kullanabilecektir.

• İçerik çıkarma uygulamasıyla internet geçmişi temizlenecektir.

"Bugüne kadar 5651 sayılı yasayla erişim engellenmekte, içerik ise Türkiye’den erişimi engellenmiş olsa da yayımlanmaya devam etmekte, arama motorlarıyla bulunabilmekteydi. İçerik çıkarma ve arama motorlarıyla erişimi engelleme yaptırımı getiren yeni düzenlemeyle geriye dönük temizlik yapılabilecek, örneğin siyasilerin geçmişteki söylemleri ve icraatları yalnızca sosyal medyadan değil, bütün İnternet ortamlarından tümüyle kaldırılabilecektir.

"Kapsamlı politikaların tasarlanması gerek"

Bilgisayar Mühendisleri Odası açıklamada düzenlemenin teknik, hukuksal ve toplumsal açıdan çok kapsamlı ve olumsuz etkileri olacağını da belirterek şunları kaydetti:

"Bizler bilişim teknolojilerinin üreticileri olarak bu teknolojilerin, temel hak ve özgürlükleri geliştirmek, daha demokratik, çağdaş ve kalkınmış bir ülke olmak için ne denli önemli olduğunu biliyoruz. İnternet’in de bu anlayışla değerlendirilmesi; internet ortamının, toplumun bilimsel, kültürel, sanatsal ve eğitsel gelişiminin desteklenmesi için yaşamsal bir araç olarak kullanılması amacıyla kapsamlı politikalar ve uygulamaların tasarlanması gerektiğini düşünüyoruz.

"Her türlü baskı, gözetim ve sansüre karşı tüm İnternet kullanıcılarının ifade özgürlüğünü, bilgi ve haber alma hakkını savunmaya devam edeceğimizi vurgulayarak tüm demokratik güçleri bu yasa önerisine direnmeye çağırıyoruz."

TIKLAYIN - "Sosyal medya düzenlemesi muhalif sesi kısmak ve maddi çıkar için" 

TIKLAYIN - Sosyal medya düzenlemesinde neler var?

TIKLAYIN - "Sosyal Medya Temsilcilerinden Sansürün Temsilcileri Olmaları Bekleniyor"

TIKLAYIN - "Sosyal medya düzenlenmesi gerekli ama özgürlük için"

TIKLAYIN - "AKP her deliği tıkadı, şimdi sıra internete geldi"

(HA)