Macaristan'da Halka Rağmen Anayasa

Macaristan’da iktidarda olan merkez sağ Fidesz Partisi 15 sayfalık anayasa değişikliği yaptı. Fidesz’in üçte iki koltuğa sahip olduğu Macaristan Parlamentosu’nda 265 evet oyuna karşı 11 hayır ile kabul edildi.

Anayasa değişikliğine gerek Avrupa ülkelerinde gerekse ülkedeki sivil toplum örgütlerinden tepkiler var. Eleştiriler parlamentoda büyük çoğunluğa sahip iktidar partisinin kamu kurumlarındaki varlığını da sağlamlaştırmak amacıyla yapıldığı, demokrasiye zarar vereceği yönünde.

Evsizler hapse atılacak

Halk özellikle yüksek öğrenimi düzenleyen yasalar, evsizlere yönelik yasalar, seçim kanunu ve aile kanuna yapılan değişikliği protesto ediyor.

Keza kanunla üniversite eğitimi boyunca burs alan bir öğrenciye mezuniyetinin ardından Macaristan’da çalışma zorunluluğu getiriliyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre otuz bin civarında olduğu belirlenen evsizler kanuna göre sokakta uyumak suçuyla hapse atılabiliyor. Kanun seçim dönemlerinde televizyonlarda siyasi propaganda yapılmasını da yasaklıyor.

Başbakan Viktor Orban’ın Pazartesi öğlen 12’de parlamentoya sunduğu yasanın kabul edilmesinin ardından halk sokağa döküldü. Pazartesi akşamı boyunca yapılan protestolarda Macaristan Başkanı Janos Ader’e kararı veto etmesi çağrısı yaptı.

Cumartesi gününden beri süren protestoların yanı sıra Avrupa liderleri de anayasa değişikliği ile ilgili endişelerini defalarca yineledi. Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso Orban’ı telefonla arayarak değişikliğin AB demokratik ilkelerine uygunluğu konusundaki endişesini aktardı. Orban ise Barroso’ya mektupla AB demokratik ilkelerine bağlı olduklarını anayasada “birkaç teknik değişiklik” yaptıklarını söyledi.

Orban ayrıca parlamentodaki çoğunlukları sebebiyle halkı temsil ettiklerini ve bu değişiklikleri yapacak meşruiyetleri olduğunu ifade etti. 

Fidesz Partisi Genel Başkan Yardımcısı Gergely Gulyas ise “yurtiçi ve yurtdışındaki velveleler” sebebiyle yasayı bekletmelerinin bir gerekçesinin olmadığını söyleyerek şöyle demişti:

“Büyük çoğunluğa sahip bir iktidarın demokratik seçimlerle elde ettiği yetkiyi kullanmasından daha doğal bir şey yoktur.”

Macaristan’ın eski muhafazakar başkanı ve Laszlo Solyom ise vetonun son çare olduğunu, Parlamento’nun yasal yetkisinin Komünist tek partili sistemine benzediğini söylemişti. (EA)

* Bu haberde cnnturk ve Reuters’tan yararlanılmıştır.