İskoçya'dan yeni bağımsızlık sinyalleri

Fotoğraflar: Pixabay, Pexels.

İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon, İskoç Ulusal Partisi'nin (SNP) art arda dördüncü Holyrood seçimini kazanmasının ardından İngiltere Başbakanı Boris Johnson'a bir telefon görüşmesi yaparak uyarıda bulundu.

SNP lideri, İskoçya koronavirüs pandemisinden kurturulur kurtulmaz Birleşik Krallık'tan bağımsızlık konusunda ikinci bir referandumun kaçınılmaz olacağını söyledi.

İngiltere Başbakanı, bağımsızlık yanlısı partilerin İskoçya seçimlerini kazanmasının ardından kriz görüşmeleri çağrısında bulundu.

Neden tekrar gündeme geldi? 

SNP, seçim kampanyasında, başka bir seçim zaferi elde etmesi halinde yeni bir bağımsızlık referandumu düzenleme sözü vermişti.

Parti, İskoçya Parlamentosundaki yerini 129 sandalyenin 64'ünü, bir önceki seçimden bir fazla, ancak çoğunluk için gerekenden bir eksik olacak şekilde aldı.

Ancak bağımsızlık yanlısı partiler, İskoç Yeşilleri sekiz sandalye talep ederek parlamentoya hâkim olmaya devam etti.

Sturgeon, hükümetinin şu anda koronavirüs salgınıyla mücadeleye odaklandığını savunurken, partisinin sözünün önümüzdeki yıllarda yerine getirileceği taahhüdünü verdi.

İskoçya halkı ne düşünüyor?

İskoçya''da bağımsızlık lehinde ve aleyhinde bir dizi argüman var ve Brexit de tartışmalara bir yenisini ekledi.

Yıllardır bağımsızlıktan yana olanlar, Avrupa Birliği (AB) ile ayrılmanın İskoçya'ya daha fazla karar verme gücü vereceğini savundu.

Ancak İskoçyalıların % 62'sinden fazlası Avrupa Birliği'nden ayrılmaya karşı oy kullandı.

Şimdi bağımsız bir ülke olarak AB'ye yeniden katılma çabası, bağımsızlık yanlısı hareket için bir miting çığlığı haline geldi.

Bağımsızlık lehine olan diğer argümanlar, bağımsızlığın İskoçya'ya ülke ekonomisi ve harcamalarının yanı sıra ülkenin ulusal kaynakları, yani petrol üzerinde daha fazla kontrol sağlayacağını savunuyor.

İskoçya'nın vergileri artırmadan kamu harcama seviyesini nasıl sürdüreceği ve hatta ülkenin hangi para birimini kullanacağı konusunda da endişeler var.

Bağımsızlık karşıtları ayrıca İskoçya'nın İngiltere'nin geri kalanıyla olan tarihi bağlarına da işaret ediyor.

Referandum ne zaman yapılır?

Sturgeon, gelecekteki herhangi bir referandumun zamanlamasının büyük ölçüde koronavirüs salgınının nasıl ortaya çıktığına bağlı olacağını açıkça belirtti.

Ancak SNP lideri, COVID-19 o zamana kadar kontrol altına alınırsa sürecin gelecek yılın başlarında başlayabileceğini de söyledi.

İkinci bir referandumla ilerlemek için İskoçya'nın önce İngiltere hükümetinden yeşil ışığa ihtiyacı olacak.

Bunu yapmak için, İskoçya'nın resmi olarak İskoçya Yasası uyarınca bir Bölüm 30 emrini  talep etmesi gerekiyordu.

2014 İskoç bağımsızlık referandumunu başlatmak için kullanılan aynı mekanizma olan 30.Bölüm, Birleşik Krallık hükümetine referandum yapmak için İskoç parlamentosuna geçici olarak yetki devretme izni veriyor.

Diğer ihtimaller ne? 

Bu reddedilirse, Sturgeon, ne olursa olsun bir oylama için ilerleyen yasaları ilerletecek ve Birleşik Krallık hükümetine mahkemelerde bunu engellemesi için meydan okuyacak.

İskoç hükümeti, Mart ayında bir bağımsızlık Referandum Yasa Tasarısı taslağı çıkardı ve yasa parlamentoda geçirilirse, ikinci bir oylamayı zorunlu kılacaktı.

Sturgeon, yasanın gelecek yılın başlarında İskoç Parlamentosu'na ulaşma olasılığının olduğunu da belirtti.

Ancak İskoçya bu yolu seçerse, İngiliz hükümeti konuyu Yüksek Mahkeme'ye götürebilir ve bu da tasarının yasalaşmasını engelleyebilir.

(PT)