İHD: Müzakereyi mümkün kılacak diyalog mekanizması kurulmalı

Neler konuşuldu?

Dernek, 16-17 Mart’ta Diyarbakır’da düzenlenen konferanstaki tartışma başlıklarını şöyle açıkladı:

• Kürt Meselesi ile dünyadaki çatışma çözümü deneyimlerinin benzerlikleri ve farklılıkları,
• Olası bir barış sürecinde kadınların, sivil toplumun ve dini grupların sürece katılımlarının önemi,
• Barış mücadelesine her şart ve koşulda devam edilmesi gerektiği,
• Kürt meselesinin çözümünde önemli bir aktör olan Abdullah Öcalan üzerindeki devam eden tecrit uygulamaları,
• Kürtlerin farklı kesimlerinin kendi aralarındaki birlik ve diyaloğunun önemi,
• Çözüm girişimlerini sekteye uğratan hatalar ve politikalar,
• Kürt ve muhalif siyasetçilerin yargısal ve fiili uygulamalar ile siyaset yapmalarının engellenmesi,
• Çatışma süreçlerinde dahi taraflar arasındaki diyaloğun önemi,
• Kürtçenin, Kürt Meselesine dair taşıdığı değer,
• Kürt Meselesinin Türkiye demokrasisi ile bağı,
• Türkiye dışındaki bölgelerde Kürt Meselesine dair mevcut durum,
• Siyasi partilerin çözüme dair atabilecekleri acil adımlar,
• Çözümsüzlüğü besleyen şiddet politikaları.

Sorunlar

Bildirgede, Kürt Meselesine dair barışın sağlanamamasına sebep olan sorunlar şöyle sıralandı:

• Siyasi partilerin Kürt Meselesinin çözümüne dair diyalog zemini oluşturamamaları,
• Kürt Meselesinde askeri yöntemler ve güvenlikçi yaklaşımların kullanımı konusunda ısrarcı tutum,
• Şiddet politikalarının barış zeminini oluşturmadaki engelleyici etkisi,
• Kürt meselesinin çözümünde önemli bir aktör olan Abdullah Öcalan’ın sürece dâhil olmasını engelleyen tecrit politikaları,
• İktidar partileri açısından asırlık Kürt Meselesinin çözümünün kısa vadeli politik çıkarlara tercih edilmesi,
• Çözüme dair girişimlerde ön hazırlıklar gerçekleştirilmeden ve yasal çerçeve oluşturulamadan hareket edilmesi,
• Şiddeti besleyen söylemlerin olağan hale gelmesi ve güncel politikayı belirlemesi,
• Kürt Meselesinin siyasi boyutunun yanında insan hakları perspektifinin gözardı edilmesi,
• Sivil toplumun barış talebine dair süreçlere katılımdaki noksanlıkları.

Çözüm önerileri

Bildirgede yer alan çözüm önerileri şöyle:

• Kürt Meselesine dair özgür bir tartışma ortamı yaratmak adına başta ifade özgürlüğü olmak üzere temel hak ve özgürlüklerin önündeki engeller kaldırılmalıdır.
• Çatışmanın tarafları arasında müzakereyi mümkün kılacak bir diyalog mekanizması kurulmalı; kalıcı bir barış ortamını sağlamak için çatışmasızlık hali sağlanmalıdır.
• Siyasi partiler Kürt Meselesinin çözümüne dair niyet ve program ortaya koymalıdır.
• Abdullah Öcalan’ın sürece dâhil olabilmesi için uygulanan tecrit politikalarına son verilmelidir,
• İnsan haklarına dayalı, çoğulcu, kapsayıcı ve sivil bir Anayasa ivedi olarak gündeme alınmalı; Anayasanın toplumsal uzlaşı sağlamadaki rolü pekiştirilmelidir.
• Kürtlerin seçme ve seçilme ile temsil hakkını ortadan kaldıran uygulamalara son verilmelidir.
• Sivil toplum örgütleri ve baroların çözüme dair etkin rol almasının önündeki engeller kaldırılmalı; gerçekleştirilen Barış Konferansı gibi barışa dair yeni ve kapsamlı çalışmalar gerçekleştirmelidir.
• Kürt Meselesinin demokratik yöntemlerle çözümü için Kürt ve muhalif siyasetçilerin siyaset yapmalarının önündeki engeller kaldırılmalı; sivil siyasetin önü açılmalıdır,
• Kürtçenin hayatın her alanında kullanımının önündeki tüm engeller kaldırılmalı, Kürtçenin Kürt Meselesi bağlamındaki önemi göz önünde bulundurulmalıdır.
• Kürt Meselesinin çözümünde dünyadaki çatışma çözümü deneyimlerinden yararlanılmalı, Türkiye’nin çözüme dair girişimleri ve deneyimleri yeniden gözden geçirilerek özgün koşullara uygun mekanizmalar ve yasal çerçeve oluşturulmalıdır.
• Barışa dair yapılacak her türlü çalışmada kadınların eşit temsili sağlanmalı, sürece katılımları önündeki engeller kaldırılmalıdır.
• Savaş mağduru toplumlar arasında uluslararası dayanışma güçlendirilmelidir.