“Hijyenik pedlerde vergilendirme bir halk sağlığı sorunudur”

Fotoğraf: Sosyal medya

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Menstrual ürünler, yüzde 18'lik vergi oranıyla en yüksek vergi kategorisi sınıfına giriyor.

Temel ihtiyaç maddesi olan bu ürünlerdeki yüksek fiyatlar, özellikle yoksul, mülteci kadınlarda derinleşen bir eşitsizliğe yol açıyor.

Hijyenik kadın pedi birim fiyatlarında geçen yıldan bu yana yüzde 58,8'lik artış meydana geldi. Geçen yıl başında 1 liraya alınan bir ped 1,5 lira oldu.

Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı (TAPV), Kadınları Güçlendirme Program Koordinatörü Hazal Günel konuyla ilgili olarak, "Kadınların, hijyen ürünlerine erişmesi bir lüks değil temel ihtiyaçtır" diyor. 

Hijyen ürünlerini kolaylıkla satın alamayan kişilerin regl dönemlerinde okula gidemediğini, gündelik işleri için dışarıya çıkamadığını belirten Günel şunları söylüyor:

"2020 yılında İBB ile yaptığımız Roman Kadınların Güçlendirilmesi Projesi'nde eğitimlerimize katılan bir kadın, ped bulamadığında bebeğinin bezini kendisi için kullandığını, yıkayıp tekrar kullanmaya çalıştığını belirtmişti. Regl döneminde hijyen sağlanmazsa enfeksiyon riski artıyor. Enfeksiyonun önüne geçilmediği durumlarda kısırlığa varacak kalıcı ve ciddi sağlık sorunları oluşabilir. Hijyen ürünlerine erişmek bir lüks değil temel ihtiyaçtır. Hiçbir kadının veya kız çocuğunun, adet dönemi nedeniyle potansiyelini gerçekleştirmesinin engellenmediği bir dünya yaratmak mümkün." 

Askıda ped uygulaması

TAPV Üreme ve Cinsel Sağlık Eğitmeni Nurşen Kanbur da hijyenik pede erişemeyen üniversiteli genç kadınların kendi aralarında askıda ped uygulaması ile dayanışma sergilediklerini belirtti. Kanbur, "Aldığı paketi açan, 1-2 ped veya açılmamış paket bağışında bulunuyor ve askıda pedi kullanan mümkünse yerine koyabiliyorsa koyuyor" diye konuştu.

CİSÜ Platformu Üyesi Halk Sağlığı Uzmanları Derneği'nden (HASUDER) Prof. Dr. Pınar Okyay ise kadınların adet dönemleri boyunca gereksinimleri olan ürünlere erişimin, adet sağlığı ve hijyenini iyileştirmenin anahtarı olduğunu vurgulayarak, "Kadınlar hem bir yandan tabularla savaşırken bir yandan da adet dönemi ile ilgili gerekli malzemenin sağlanması gerekiyor. Hiçbir kadının veya kız çocuğunun, adet dönemi nedeniyle potansiyelini gerçekleştirmesinin engellenmediği bir dünya yaratmak mümkün..." dedi.

Özellikle pandemi ile kadınların gelirlerinde gözlenen düşüşün bu malzemelerin tedariki zorlaştırdığını belirten Okyay, sözlerine şöyle devam etti: "Bu durumu dikkate alan bazı ülkeler, ped ve tamponların vergilerini azaltma, ücretsiz sağlama gibi iyileştirmeler yoluna gittiler. Ülkemizde de benzer bir sürecin geliştirilmesi gerekiyor."

(AÖ)