Fotoğraflarla Spor ve Siyaset

Gezi Parkı olayları sırasında toplumun giderek politikleşmesi ve başta çArşı olmak üzere taraftar gruplarının süreçte önemli rol oynaması sonrası, hükümetin farklı organları yeni sezonda statlarda siyasi içerikli pankart ve sloganlara izin verilmeyeceğini açıklamıştı.

Bu açıklamalarla birlikte başta futbol olmak üzere sporun siyasetten ayrıştırılma imkanları yoğun olarak tartışılırken, tarihten ve günümüzden spor-siyaset ilişkisine dair enstantaneleri derledik. Bu fotoğraflar ve olaylar siyasetin sporda her zaman var olduğunu gösteriyor. "Spora siyaset karıştırılmamalı" anlayışının ise genellikle muhalif sesler yükseldiğinde iktidarlar tarafından öne sürülegeldiğini de gözler önün seriyor.

Los Angeles, 1932

Büyük Buhran sürecinde Los Angeles, Baldwin Hills’te ilk Olimpiyat Köyü’nü (bitirilmiş bir posta ofisi, kütüphane, kafeteryalar ve atletler için lüks konukevleri) inşaa etmek için yeterli parayı biraraya getirmişti. Ancak, altın madalyalı İtalyan koşucu Luigi Beccali (sağdan ikinci) madalya töreninde faşist selamı vererek Amerikalıları şok etti.

Berlin, 1936

Yunanistan’dan Berlin’e meşale taşıyan 3 bin kişilik koşuculardan sonuncusunun Berlin’e ulaşmasıyla, Adolf Hitler, Olimpik kompleksi gamalı haç taşıyan bayraklarla donatarak Nazi propagandasını vitrine çıkardı. Fakat Afro-Amerikan atlet Jesse Owens, dört altın madalya kazanarak ilgiyi üzerine çekmeyi başardı.

Melbourne, 1956

Macar oyuncu Ervin Zádor maçın son iki dakikası kanayan gözüyle havuzdan çıktı. Budapeşte’nin Sovyet işgaline duyulan Macar öfkesi Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği (SSCB) ile yapılan su topu yarı-final maçında tribünlerde patlak verdi. Seyircinin bu öfkesinden dehşete kapılan hakemler maçı Macaristan’a bahşettiler.

Roma, 1960

Formoza’dan (Tayvan) gelen yarışmacılar, “Çin Cumhuriyeti” adının takımlarının isminden çıkarılmaya zorlanmasını Roma’daki stadyumun koşu parkurunda protesto ettiler.

Tokyo, 1964

Olimpiyat töreninde, Hiroşima’ya atom bombasının atıldığı gün doğan 19 yaşındaki Yoshinori Sakai olimpiyat ateşini yaktı.

Meksiko, 1968

Olimpiyat oyunlarının açılış seremonisinden 10 gün önce, Meksiko’da demokratik reform talebinde bulunan üniversite öğrencilerinin dışarıya kötü bir izlenim verilmemesi için dönemin başkanı Gustavo Diaz Ordaz tarafından bastırılması emri verildi. Meksika ordusu “şehrin güvenliğini sağlamak için” yüzlerce protestocu öğrenciyi öldürdü. Oyunlar bu nedenle 36 saat ertelendi. Oyunlarda madalya kazanan Afro-Amerikan koşucular Tommie Smith ve John Carlos tören sırasında Amerika Birleşik Devletleri’nin marşı okunurken eldivenli yumruklarını kaldırarak “siyah gücü” selamı verdikleri gerekçesiyle Birleşik Devletler takımından çıkarıldılar.

Münih, 1972

“Kara Eylül” üyesi sekiz Filistinli militan Olimpiyat Köyü’ne girerek 11 İsrailli atleti rehin aldı. Alman ordusunun kötü tasarlanmış kurtarma planı sonucunda bütün rehineler ve örgüt üyeleri hayatlarını kaybettiler.

Moskova, 1980

Sovyetlerin ev sahipliği yaptığı 1980 olimpiyatları, başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere 55’ten fazla devletin Sovyetler Birliği'nin Afganistan’ı işgalinden dolayı boykot edildi. Soğuk Savaş döneminde gerçekleştirilen bu eylem, Olimpiyat tarihindeki en büyük boykottu.

Pekin, 2008

Soykırım yapmakla suçlanan Sudan hükümetiyle ticari ilişkileri olduğu gerekçesiyle aktivistler tarafından protesto edilen Çin’de, hoşnutsuzluk, Pekin’e olan yolculuğunda da olimpiyat meşalesini takip etti. Uluslararası Olimpiyat Komitesi, siyasal propaganda özgürlüğü olan bir olimpiyata olan bağlılığının altını çizdi.

Moskova, Ağustos 2013,

Rusya’da bir yandan eşcinsellik karşıtı yasalar kamuoyunda yoğun olarak tartışılırken ve sokaklarında eşcinsellere sistematik saldırılar artarken, başkent Moskova’da düzenlenen 4*400 metre bayrak yarışında birinciliği kazanan Rus takımından Kseniya Ryzhova ve Tatyana Firova başarılarını öpüşerek kutladı. Bu kutlama şeklinin, yine bir Rus sporcusu olan Yelena Isinbayeva’nın ülkesindeki yasaları savunarak, “Rusya’da kadınlar erkeklerle, erkekler kadınlarla birlikte olur” açıklamasından sonra gelmesi, protesto olarak nitelendirilmesine neden oldu.

İstanbul, 2013

Galatasaraylı basketbol oyuncusu Cenk Akyol, takımının şampiyonluğa ulaştığı final serisinin son maçının oynandığı dönemde Gezi Parkı olaylarının yaşanması ve bazı medya organlarının bu durum karşısında sessizliğini korumasını protesto etmiş ve bir televizyon kanalının uzatılan mikrofonuna konuşmayı reddetmişti. Daha sonraki süreçte Akyol’un A Milli Basketbol Takımı’na da alınmaması nedeniyle çıkan tartışmalara, “Tüm Türkiye'nin üzüntüyle takip ettiği Gezi Parkı olayları sırasında sessiz kalan bir televizyon kanalına kendi özgür irademle konuşmama hakkımı kullandım. Konuşmak kadar bazen konuşmamak da demokratik bir tepkidir, saygısızlık değildir” açıklamasıyla nokta koymuştu.

Konya, 2013

Gezi Parkı olayları sonrasında hükümet yetkililerinin stadyumlarda siyasi öğelere izin verilmeyeceğini açıklamasından kısa süre sonra, Fenerbahçeli oyuncu Emre Belözoğlu takımının Torku Konyaspor ile yaptığı maçta attığı golden sonra “R4BİA” işareti yaparak Mısır’a selam gönderdi.

Yine aynı maçta Adalet ve kalkınma Partisi (AKP) Konya Milletvekili Mustafa Akış’ın (solda) siyasi içerikli atkı ile stata girmesi ve Fenerbahçeli taraftarların hükümetin dış politikasına uygun siyasi içerikli pankartları yine dikkat çekenler arasındaydı.

İstanbul, 2013

Dün (18 Ağustos) gerçekleştirilen Beşiktaş-Trabzonspor karşılaşmasında, hükümetin getirdiği siyasi slogan yasağı bu kez çArşı grubu tarafından delindi. Maçın 34’üncü dakikası başta olmak üzere maç süresince, “Her yer Taksim, her yer direniş!” “Sık bakalım / sık bakalım / biber gazı sık bakalım / kaskını çıkar copunu bırak / delikanlı kim bakalım!” “Biber gazı oleeyy…” ve “Her yer İnönü her yer Beşiktaş!” sloganları atıldı.

Halep, 2007

Başbakan Erdoğan, Halep Olimpiyat Stadı’nın açılışı için gittiği Suriye’de Fenerbahçe kulübü başkanı Aziz Yıldırım’ın Beşar Esad ile kendilerine hediye ettiği 100. Yıl formasıyla basın mensuplarına görüntü verirken. (BK/HK)