Filistin: Balfour'dan Camp David'e
1917- Balfour Deklarasyonu'nda öngörüldüğü gibi, İngilizler Ortadoğu'da bir Yahudi devleti kurmak istiyorlardı. Ancak İngiltere Müslümanlara, Birinci Dünya Savaşı'ndan beri İngiltere mandasında olan Filistin topraklarından bir Arap devleti kurma sözü de verdi.
1947- İsrail devleti kuruldu. Arap devletleri İsrail devletine karşı çıktı. Birleşmiş Milletler (BM) Filistin topraklarında iki devletli bir bölüşüm planı teklif etti. Aynı yıl, İngiltere bölgeden çekilmeye karar verdi.
1948- İsrail devletiyle komşu Arap ülkeleri arasında savaş çıktı. İsrail'in bu ilk savaşı kazanmasıyla Filistin Arap devleti ortadan kalktı. Sonuçta, Yahudi olmayan Filistinliler kitlesel olarak komşu ülkelere göç etmek zorunda kaldı. Lübnan'daki Filistinliler Filistin toprakları üzerinde her zaman etkili bir rol oynadılar.
1954- Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdülnasır'ın Süveyş Kanalı'nı kendi denetimi altına alma girişimini İsrail devleti bir tehdit olarak algıladı. İsrail'in onayı ile Fransa ve İngiltere Kanal bölgesine askeri operasyon düzenledi. Ancak Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği (SSCB) bölgedeki etkilerinin azalacağı gerekçesiyle bu müdahaleye karşı çıktı. Ardından Fransız ve İngiliz birlikleri bölgeden çıktı. Nasır'ın zaferi bölgede Arap milliyetçiliğinin ivme kazanmasına yol açtı.
1964- Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) kuruldu.
1965- Filistinli El Fetih Örgütü kuruldu.
1967- Mısır Cumhurbaşkanı Nasır, bir yandan İsrail'in güneyindeki Akabe Körfezi'nde denetimini artırdı, diğer yandan da çevre ülkelerde yaşayan Filistinli direnişçilere destek verdi. Buna karşılık İsrail, Mısır'da Sina Yarımadası'nı, Suriye'de Golan tepelerini, Ürdün'ün bir bölümüyle Doğu Kudüs'ü işgal etti. İsrail, BM'nin 242 Sayılı Güvenlik Konseyi kararını tanımadığını bildirdi.
1970'de Nasır öldü.
1973- Eylül'de düzenlenen Cezayir Zirvesi'nde Arap ülkeleri aralarındaki görüş ayrılıklarını bir kenara bıraktılar. SSCB, Mısır ve Suriye'yi, ABD ise İsrail'i destekledi.
1973- Ekim'de, İsrail kutsal "Yom Kippur" Bayram'nı kutlarken Mısır ve Suriye'nin saldırısına uğradı. Araplarla yapılan bu dördüncü savaş sonunda İsrail bu ülkeleri geri püskürttü. Dolaylı da olsa, ABD ve Rusya bu kriz nedeniyle karşı karşıya geldi. Savaşın daha da yayılmaması için bütün taraflar ateşkes ilan etti. İsrail ve Mısır Camp David anlaşmasıyla sonuçlanan bir dizi görüşme yaptı.
1978- Camp David görüşmelerisonucunda, İsrail'in Sina Yarımadasından çekilmesi karşılığında Mısır barışmayı kabul etti.
Ancak diğer Arap ülkeleri barışmaya yanaşmadılar. Petrol İhraç Eden Ülkeler (OPEC), ham petrol fiyatlarını üç dolardan on iki dolara çıkarmaya karar verdi. Bu durum, dünyada büyük bir ekonomik krize yol açtı. Petrole bağlı ikinci kriz ise Irak-İran savaşı sırasında yaşandı. (BE)
