Cumartesi Anneleri/İnsanları yargıç karşısında

Fotoğraf: Altınşehir Kimseziler Mezarlığı'nda gözaltı/ANF

Cumartesi Anneleri/İnsanları bugün (4 Mayıs Perşembe)  2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasasını ihlal suçlamasıyla Küçükçekmece 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargıç önüne çıkacak. 

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği'nin (MLSA) kurumsal internet sayfasında verdiği bilgiye göre iddianameyi kabul eden  mahkeme 11 Ocak 2023'te tensip zaptı düzenleyerek ilk duruşmanın 4 Mayıs saat 14:30'da yapılması için gün vermişti. 

Arka plan

Cumartesi Anneleri/İnsanları geçtiğimiz yıl vesilesiyle Altınşehir Kimsesizler Mezarlığı'nda basın açıklaması için bir araya gelmişler, ancak "dağılmalarına izin verilmeden" gözaltına alınanlar hakkında "kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere katılarak ihtara rağmen dağılmama" suçlamasıyla dava açılmıştı. 

#30AğustosUluslararasıZorlaKaybedilenlerGünü’nde, Altınşehir Kimsesizler Mezarlığı'nın önünde basın açıklaması yapmak istedik ancak polis ablukası ile karşı karşıya kaldık

En az 12 kişi gözaltındayız pic.twitter.com/Hz3P60ugsE

— Cumartesi Anneleri (@CmrtesiAnneleri) August 30, 2022

Altınşehir Kimsesizler Mezarlığı gözaltında kaybedilen ancak işkence ile öldürülerek gizlice gömüldükleri ailelerinin günler süren mücadeleleri sonucunda ortaya çıkarılan Hasan Ocak ve Rıdvan Karakoç'un bedenlerinin yer olduğu için anma buluşmasının mekanı olarak belirlenmişti. 

Mezarlıkta polis ablukası

Buluşmanın yapılacağını haber alarak mezarlığın bulunduğu mahalleyi saran polis, kayıp yakınları ve hak savunucularının olduğu grubu "güvenlik çemberi" içine alarak mezarlığa girmelerine izin vermemişti.

Kayıp yakınlarının dağılacaklarını bildirmelerine rağmen "güvenlik çemberi"ni açmayan polis, bir yandan da Cumartesi Anneleri/İnsanları'nın dağılması için anons yapmaya başlamış ama polis çemberinden çıkmalarına izin vermemiş ve 14 kişiyi gözaltına almıştı.

TIKLAYIN-Polis, kayıp yakınlarına saldırdı: En az 14 gözaltı

Serbest bırakıldıktan sonra savcının emriyle yeniden gözaltına alınan kayıp yakınları ve hak savunucuları, yaklaşık 10 saat gözaltında kalmışlardı. 

14 kişi için dört
paragraflık iddianame

Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu, 30 Ağustos 2022'de gözaltına alınan Maside Ocak, Hüseyin Ocak, Ali Ocak, Besna Tosun, Hanım Tosun, Hasan Karakoç, Hanife Yıldız, Gülseren Yoleri, Hüseyin Aygül, Ferit Barut, Aynur Ergül, Derya Deniz, Hüsnü Alkan ve Türkan Acar hakkında 14 Aralık 2022'de iddianame hazırladı. Kayıp yakınları ve hak savunucularını 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nun 32/1 maddesi uyarınca "kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmamak[la]" suçladı. 

Savcı, Cumartesi Anneleri/İnsanları'nın 30 Ağustos 2022 günü saat 13.00'de Altınşehir Kimsesizler Mezarlığı'nda basın açıklaması yapacaklarından İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi'nin sosyal medya hesabından 29 Ağustos'ta yapılan bir paylaşım ile haberdar olunduğunu kaydetti. Küçükçekmece Kaymakamlığı'nın aynı gün aldığı yasaklama kararını gerekçe göstererek basın açıklamasının "yasa dışı" olduğunu iddia etti.

Savcılık, yasada açıkça belirtilmesine karşın Cumartesi Anneleri/İnsanları'nın dağılmalarına polis tarafından izin verilmediğine iddianamede yer vermedsi. Tersine, "gruba dağılmaları için zaman tanındı[ğını]" iddia etti. İhtara rağmen "grubun dağılmamakta ısrar etmesi ve dövizler açmak suretiyle eyleme başlaması üzerine ölçülü şekilde müdahale edildiği"ni öne sürdü.

Lehte hususlara yer verilmedi

Dört paragraftan oluşan iddianamede savcılık Cumartesi Anneleri/İnsanları lehine hiçbir olgu ya da delil sunmadı. İddianame girişinde saydığı deliller arasında "ifadeler" faslına yer verse de, iddianame metninde o gün özaltına alınan 14 kişinin ifadelerine yer vermedi. 

Savcı Cumartesi Anneleri/İnsanları'nın cezalandırılmalarını ve  Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 53. maddesi uyarınca bazı haklarından yoksun bırakılmalarını da istiyor.

Öte yandan Cumartesi Anneleri/İnsanları'nın 700. Hafta Buluşması'na yönelik polis saldırısında gözaltına alınan, aralarında kayıp yakınları ve hak savunucularının da bulunduğu 46 kişinin "kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama" suçlamalarıyla yargılandıkları bir başka davanın ise görülmeye devam ediyor. 

Anayasa Mahkemesi (AYM), 16 Kasım 2022 tarihli kararında polisin 700. Hafta Buluşması'na yönelik saldırısının toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali olduğuna hükmetmişti.

TIKLAYIN-AYM Cumartesi Anneleri/İnsanlarına yasağı hukuksuz buldu

(AEK)