Artık "BDP’li Adil Zozani"
6 Aralık 2011’de soyadı değişikliği için mahkemeye başvuran Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Hakkâri Milletvekili Adil Kurt, Zozani soyadını aldı. Radikal Gazetesin'den Rifat Başaran'ın haberine göre Meclis tarihinde ilk kez bir milletvekili, aktif görevini sürdürürken mahkeme kararıyla Kürtçe soyadı almış oldu.
Kurt, dava dilekçesinde nüfus kütüğünde soy isminin “Kurt” olduğunu ancak çevresinin kendisini “Zozani” soyadıyla bildiğini; soyadının hem Türkiye’de hem de yaşadığı bölgede yoğun olarak kullanıldığını belirtti. Aynı köyde birden fazla kişinin aynı ad ve soyadı taşıdığını da ifade ederek, bu nedenle birçok kez değişik dava, icra ve sorgulamalara maruz kaldığını vurguladı. Kurt, dava dilekçesinde ‘Zozani’ soyadının Kürtçe’de, “yaylada yaşayan, malı mülkü yaylada bulunan” anlamına geldiğini, Hakkâri’nin yaylalarının meşhur olduğu için çevresinde de bu soyadı ile bilindiğini anlatarak, “Kurt” olan soyadının “Zozani” olarak değiştirilmesini talep etti.
Mahkeme 22 Şubat tarihinde verdiği kararında, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 27’inci maddesine göre haklı nedenlerin bulunması halinde ad ve soyadı düzeltilmesi için dava açılmasının mümkün olduğu belirtilerek, “hukuki yarar bulunduğu” gerekçesiyle ‘Kurt’ soyadının ‘Zozani’ olarak değiştirilmesine karar verildiği belirtildi.
1934’ten beri yürürlükte olan Soyadı Kanunu’na göre, "Rütbe ve memuriyet, aşiret, yabancı ırk ve millet isimleriyle umumi edeplere uygun olmayan veya iğrenç ve gülünç olan soyadları da kullanılamıyor. ‘Adın değiştirilmesi’ ise Türk Medeni Kanunu’nda düzenleniyor. Buna göre de, adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebiliyor.
BDP'li Hasip Kaplan 2011’de Soyadı Kanunu’nda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi sunmuştu. Teklifin gerekçesinde, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde birden fazla ırka mensup -Türkler, Kürtler, Araplar, Çerkesler, Abazalar, Süryaniler, Ermeniler vb.- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının yaşadığı ve herkese soyadını vatandaşlık hakkı çerçevesinde özgürce belirleme hakkı tanınması gerektiği belirtilmişti.
“Adil Zozani de adaydı ona ne oldu?”
Milletvekili seçilmeden önce Newroz dergisi ve Azadîya Welat gazetelerinde “Zozani” mahlasıyla köşe yazarlığı yapan Adil Kurt’un, Zozani soyadıyla yazdığı, ‘Mişextî’ ve ‘Keje’ adında iki Kürtçe romanı da bulunuyor. Zozani soyadı önümüzdeki günlerde Meclis albümünde ve internet sitesinde de değiştirilecek.
Adil Zozani, Zozani soyadını neden kullandığı sorusuna şöyle yanıt verdi: “Şimdi bu özellikle Zozani mahlasını kullanmamın nedeni bir Hakkâri, bir bölge adını tanımlamaktan ziyade, biliyorsunuz Kürtçede isimler özellikle eril isimlerdir, daha çok doğayla ilgilidir. Ben bu mahlası kullanırken işte daha çok doğa tarafı olsun istedim. Hakkari biliyorsunuz bir yaylalar bölgesi. Zozan Kürtçe’de yayla demek. İkincisi ise eğer isim insana bir özgürlük kazandıracaksa bu isim daha çok özgürlüğü çağrıştıracak bir isim olmalıydı. Bu belki çok detaylı bir düşün değildi ama işte daha çok Hakkâri’nin yayla geleneğinden geldiğimiz için böyle bir mahlası kullanma gereği duydum.
Mahlas kullananlar kendine has bir şey olsun isterler. Bir şeyle özdeşleşme arzusu vardır. Bu kolektif bir şeydir aslında. İlk yazıya başladığım dönemden bu yana yaklaşık 19 yıldır hep bu isimle tanımlandım. İşin ilginç tarafı kendi ailemde bile zaman zaman soyadımız Kurt’muydu? Zozani’miydi diye bir tereddüt yaşanabiliyor. Ama ben Zozani’yi Kurt’a tercih ediyorum. Hatta birçok insan Hakkâri adayları açıklandığında ki onlar benim de aday adayı olduğumu biliyorlardı şaşırdı -yahu Adil Zozani de adaydı ona ne oldu- demişler.” (HK)