Almanya ÇHS'ye Koyduğu Çekinceleri Kaldırdı

"Çocukların hakları vardır; bu konuda çekinceler, 'ama'lar, bahaneler öne sürülemez."

Almanya Federal Adalet Bakanı Sabine Leutheusser-Schnarrenberger, 3 Mayıs 2010'da, Federal Meclis (Bundestag) konuşmasında, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'den (ÇHS) çekincelerini geri çektiklerini böyle duyurmuştu.

Almanya, Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde mülteci çocuklarla ilgili koyduğu çekinceleri, 18 yıl sonra geri çekti. Hükümetin yaptığı açıklamaya göre, Mayıs'ta alınan karar doğrultusunda yazılan mektup, BM'nin New York'taki merkezine bu gün (15 Temmuz) ulaştı; karar böylece BM düzeyinde de resmiyet kazandı.

Tutuklu çocuklar bırakılacak

Adalet Bakanı kararın iletilmesiyle birlikte eyalet yönetimlerine çağrıda bulunarak, sınır dışı edilmek üzere tutuklu bulunan mülteci çocukların ve gençlerin sayısının en kısa zamanda azaltılmasını istedi. Schnarrenberger ayrıca Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne uygun olarak, iltica davalarında 18 yaşının altındaki bütün çocuklara devletin avukat atayacağını açıkladı.

Alman Federal Meclisi ve Federal Eyalet Temsilciler Meclisi (Bundesrat) ÇHS'yi, 5 Nisan 1992'de imzaladı ama 18 yaşın altındaki tüm bireyleri çocuk kabul eden ÇHS'nin bu maddesine, mülteci çocuklar yönünden çekince koydu.

Almanya'da bu zamana kadar 16 yaşın üstünde mülteci çocuklar yetişkinlerle aynı şartlara tabiydi; gözaltına alınıp, tutuklanıyor,  haklarında açılan davalarda ceza verilebiliyor ve sınır dışı ediliyorlardı.

ÇHS'deki çekincelerin kaldırılması, 26 Mart 2010'da, Almanya Federal Meclis gündemine getirildi, karar 3 Mayıs 2010'da çıktı.

Kararın alındığı gün Adalet Bakanı Schnarrenberger, "Umarım bu kararla, sözleşmeye pek çok nedenle çekince koyan diğer ülkelere örnek oluruz" dedi.

Almanya sözleşmeden çekincelerini geri çekse de ülkedeki yasalar, ÇHS'ye uygun değil. Hak savunucuları Adalet Bakanı'ndan ÇHS'ye uygun yasal düzenlemelerin bir an önce yapılmasını talep ediyor.

Türkiye çekinceleri kaldırmıyor

Türkiye de 1995'te imzaladığı ÇHS'de, anadilinde eğitimin önünü kapatmak için maddeye çekince koydu. Uluslararası ve ulusal örgütlerin yıllardır kaldırılmasını talep etmesine karşın, Türkiye devleti çekincelerini geri çekmiyor. Çekinceli maddeler şunlar:

- Madde 17: Kitle iletişim araçlarının azınlık grubuna veya bir yerli ahaliye mensup çocukların dil gereksinimlerine özel önem göstermeleri konusunda teşvik edilmesi.

- Madde 29: Çocuğun anne-babasına, kültürel kimliğine, dil ve değerlerine, çocuğun yaşadığı veya geldiği menşe ülkenin ulusal değerlerine ve kendisininkinden farklı uygarlıklara saygısının geliştirilmesi.

- Madde 30:  Dini ya da dilsel bir azınlığa ya da yerli halka mensup bir çocuğun, kendi kültüründen yararlanma, kendi dininin gereklerini yerine getirme ya da kendi dilini kullanma hakkından yoksun bırakılmaması. (SP)