12 Eylül için Mahkeme Günü

Yarın, 12 Eylül 1980 darbesiyle ilgili, dönemin Genelkurmay Başkanı ve 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı Emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya hakkında açılan davanın ilk duruşması saat 09:30'da Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.

Evren ve Şahinkaya'nın, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) ''Devlet Kuvvetleri Aleyhinde Cürümler''e ilişkin 146. maddesi ile 80. maddesi uyarınca ''ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına'' çarptırılmaları isteniyor.

Salona sadece 21 gazeteci, 140 izleyici alınacak

Kurum ve partilerin yanı sıra 476 kişi de müdahillik dilekçesi verdiği davaya, Hükümet ve Meclis de müdahil olma talebinde bulundu.

Duruşmada, Meclis İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Sakarya Milletvekili Ayhan Sefer Üstün, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Büyük Birlik Partisi (BBP), Halkın Sesi Partisi (HAS Parti) temsilcileri de olacak.

Salonun darlığı nedeniyle, sadece 21 gazeteci ve 140 katılımcı duruşmayı izleyebilecek. Duruşmada iddianameyi, darbe yapıldığında el konulan ilk kurumlardan olan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'ndan (TRT) spikerler okuyacak.

Evren'in eli kırıldı, duruşmaya gelmeyecekler

Evren ve Şahinkaya'nın avukatları, müvekkillerinin sürekli sağlık sorunlarını gösteren hastane raporlarını mahkemeye sunmuştu. Mahkeme ise Adli Tıp Kurumu'ndan "Duruşmaya katılabilirler mi?" sorusuna yanıt istedi.

Adli Tıp'ın raporu henüz mahkemeye gelmedi. Adli Tıp Kurumu Başkanı Doç. Dr. Haluk İnce, sanıkların sağlık durumlarının duruşmada bulunmaya elverişli olup olmadığının tespiti için yazdığı yazının henüz ellerine ulaşmadığını, raporun ilk duruşmaya yetişmesinin çok zor olduğunu söyledi.

Sanık Evren'in tedavi gördüğü Ankara GATA'da elinin kırıldığı açıklandı. Gazetelerdeki haberlere göre, daha önce kalp ameliyatı olan 94 yaşındaki Evren, son olarak kalın bağırsak ameliyatı olmuştu.

Sanık Şahinkaya da İstanbul GATA'da tedavi görüyor.

Evren ve Şahinkaya'nın avukatı Bülent Acar, "İlk duruşmada telekonferansla ifadelerinin alınması da zor. Ancak biz salonda olacağız" diye konuştu.

Mahkemenin yurtdışına çıkış yasağı koyduğu Evren ve Şahinkaya ise, bu yasağın kaldırılması için verdikleri, reddedilen dilekçelerinde, kararın yurtdışında ve Türkiye'de "saygınlıklarına zarar verdiğini" savundu. İki sanık, "vatana ve millete faydalı olmuş, seçkin kişiler" olduklarını belirterek, aklandıklarını görerek ömürlerini tamamlamak istediklerini ifade etti.

Savunma Bakanlığı belgeleri imha etmiş

Mahkeme, çeşitli kurumlardan 12 Eylül askeri darbesine ilişkin belgeleri istemişti. Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), 1 Mayıs 1977, 1978 Sivas, 1978 Maraş ve 1980 Çorum katliamlarına ilişkin bilgileri gönderdi.

Savunma Bakanlığı (MSB), Fatsa olayları ve darbe toplantıları konusundaki bazı kritik belgelerin 15 yıllık saklama süresi dolduğundan imha edildiğini bildirdi. Diğer kurumlar ise şu ana kadar yanıt vermedi.

Duruşmaya çağrı yapan ve izleyeceğini duyuran örgüt ve sivil toplum kuruluşları şöyle: İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUM-DER), 78'liler Girişimi, İnsan Hakları Derneği (İHD), Halkların Demokratik Kongresi (HDK), Askeri Darbelerin Asker Muhalifleri (ADAM-DER), Alevi Bektaşi Federasyonu, Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF), Devrimci Yolda Özgürlük, Emekçi Hareket Partisi (EHP), Tüm Emekliler Sendikası (Emekli-Sen), Göç Edenler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (GÖÇ-DER), Gök Kuşağı Kadın Derneği, Hak ve Özgürlükler Partisi (HAK-PAR), Hubyar Sultan Alevi Kültür Derneği (HUBYAR), Kadın Kapısı, Karşı Sanat Çalışmaları, Kürecik Araştırma ve Dayanışma Derneği, Sosyal Demokrasi Vakfı (SODEV), Türkiye Komünist Partisi (TKP/Orak-Çekiç), Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP), Toplumsal Hukuk ve Araştırma Vakfı (TOHAV), Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (TUAD-FED), Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği, Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (YAKAY-DER).

"İki generalle hesap sorulmaz"

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ise bugün yaptıkları yürüyüşte davayla ilgili açıklamalarda bulundular.

KESK Başkanı Lami Özgen, darbeyi planlayanın Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olduğunu, Genelkurmayın da emir-komuta zinciri içinde darbeyi hayata geçirdiğini belirterek, "Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) 12 Eylül'ün ve ABD'nin prematüre çocuğudur. Hesap sorma yalnızca iki generalle değil, darbenin planlayıcısı ABD ve Genelkurmaydan hesap sormakla olur. AKP Hükümeti, darbenin mağduru değil ürünüdür" dedi. (AS)