"UNESCO Haliç Metro Köprüsü'nü Kabul Etmedi"

İstanbul S.O.S Girişimi, UNESCO'nun tarihi çevre ve silueti bozacağında yıllardır ısrar ettiği, Haliç Metro Köprüsü'nün "revize edilmiş projesini" onayladığı yönündeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını öne sürdü.

Projenin mimarı Hakan Kıran geçtiğimiz günlerde "UNESCO'yu bir haftada ikna ettim" şeklinde açıklamada bulunmuştu.

Girişim yaptığı açıklamada "Da Vinci olmaya özenen mimar" olarak nitelendirdiği Hakan Kıran'ın "binlerce yıllık eserleriyle dolu Dünya Mirası Tarihi Yarımada'yı, 'gelecek nesillere bir şey bırakma' hırsıyla bozmak, İstanbul'u geri dönüşsüz bir şekilde değiştirmek hakkını' nereden aldığını sordu. Ve ayrıca Anadolu Ajansı'nı ise "UNESCO'nun söz konusu maddeleriyle ilgili cümlelerinin sadece ilk bölümlerini alıp, ciddi endişe belirtilen bölümlerini bir kalemde silip yokmuş gibi haberleştirmekle" suçladı.

Girişim ayrıca UNESCO'nun son toplantısında tartıştığı karar taslağının Türkçesi'ni ve orijinalinin fotoğrafını da yayımladı.

UNESCO taslak raporu 2011

1. WHC-11/35.COM/7B.Add belgesini incelemiş

2. Sırasıyla 32. (Quebec 2008), 33. (Sevlla 2009) ve 34. (Brasilia 2010) oturumlarında alınan 32 COM 7B.11, 33 COM 7B.124 VE 34 COM 7B.102 kararlarını değerlendirmeye almıştır

3. Taraf devletin, Haliç Metro Geçiş Köprüsü ile ilgili etki değerlendirme raporları hazırlanmasına dair uluslararası uzmanlar ve ICOMOS rehberliğinde gerçekleştirdiği çabaları görmektedir ve son oturumda geçerli olan köprü tasarımının, kültür varlığının evrensel değerine ciddi bir olumsuz etkisi olacağına dair varılan sonucu, endişeyle dile getirmektedir.

4. Köprünün tasarımı üzerine sütunların inceltilmesi, metro istasyon örtüsünün değiştirilmesi gibi bazı açılardan bakıldığında etkiyi değiştirebilecek farklılıkların uzman önerisiyle yapıldığını görmektedir. Ancak, köprünün önerildiği gibi değiştirilse de varlığın olağanüstü evrensel değeri üzerine olumsuz etkisi olacağını endişeyle belirtmektedir.

5. Köprünün 2005'te Dünya Miras Komitesi'ne hiçbir şekilde danışılmadan prensipte kabul edilmesiyle ilgili hayal kırıklığını dile getirmektedir. Bu durum eylem rehberinin 172. Paragrafına uygun değildir. İki uçta metro tüneli çalışmalarıyla köprünün konumu ve tasarımı neredeyse önemli oranda değiştirilemeyecek şekilde belirlenmiştir.

6. Komite ayrıca yetersiz iletişim, köprüyle ilgili öneriler, koruma planı ihtiyacı, WHC-11/35.COM/7B.Add, s. 165'te belirtildiği şekilde dünya mirası etkin yönetim sistemi ve korunma durumu, trafik ve turizm için gelişme stratejileri, tampon bölge konularında yetersiz geri dönüş nedeniyle hayal kırıklığını dile getirmektedir.

7. Taraf devletin taslak bir yönetim planı oluşturma çabalarını görmekle beraber teslim edilen taslak içeriğinin gereken geniş kapsamlı, çok disiplinli ve etkin niteliğe sahip olmadığını düşünmektedir. Planın, etkili bir koruma çerçevesi, işler bir yönetim sistemi oluşturacak ve ilgili paydaşları dahil edecek, otoriteler arası dialogu güçlendirecek, halkın ve ilgi gruplarının katılımı sağlayacak, şehrin tarihi peyzajının önündeki büyük zorluklara karşılık verebilecek şekilde geliştirmesi gerekmektedir.

8. Taraf devletin, yönetim planı çalışmalarındaki ilerlemeye dair bilgilendirmesini görmekte ve çalışmanın tamamlanmış bir yönetim planı olarak yetkililerce kabul edilen son halini 1 Ekim 2011'e kadar İngilizce veya Fransızca olarak danışma kurullarınca incelenmek üzere Dünya Miras Komitesi'ne iletmesini talep etmektedir.

9. Taraf devletin varlık üzerine Dünya Miras Komitesi ile iletişim halinde bir bağımsız danışman kurul oluşturmasını, altyapı için bir stratejik gelişme çerçevesi oluşturma ve koruma konusunda danışmanlık almasını, varlığın yönetimi için rehberlik sağlanmasını ve Haliç Köprüsü'nün etkilerini hafifletecek tüm olasılıkları değerlendirmesini önermektedir.

10. Ayrıca taraf devletin Dünya Miras Komitesi'ne 2012'deki 36. oturumda incelenmek üzere 1 Şubat 2012'ye kadar varlığın korunma durumu ve yukarıdakilerin uygulanışıyla ilgili güncellenmiş bir rapor sunmasını talep etmektedir. Kayda değer gelişme olmaması halinde varlığın Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi'ne dâhil edilebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. (HK)