Validebağ Korusu’nda ikinci durdurma kararı verildi

* Fotoğraf: Validebağ Gönüllüleri / Twitter

İstanbul 6’ncı İdare Mahkemesi, Validebağ Gönüllüleri Derneği, İnşaat Mühendisleri Odası, Mimarlar Odası, Ziraat Mühendisleri Odası, Çevre Mühendisleri Odası ve Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası’nın planların istemiyle açtığı davada karar verdi. 

Kararda, inşaat sürecinin korudaki ekosistemi olumsuz yönde etkileyip sonunda kullanıcı sayısını artırarak çöküşüne neden olacağı belirtildi. 

Bilirkişi değerlendirmesine de kararda yer veren heyet, İstanbul 1 No’lu Tabiat Varlıklarını Koruma Komisyonu ile İstanbul 6 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 2018’de verdiği “olumlu” kararların projenin teknik incelemesine yönelik olduğunu belirtti. Ekolojik yapı özelinde detaylı inceleme yapılmadığı kanaatine vardı. 

Duygularımızı nasıl anlatsak bilemiyoruz.

2018 yılında Validebağ Gönüllüleri Derneğimizin açtığı davada millet bahçesi dahil hiç bir yapılaşma yapılamaz yürütme durdurma kararı alındı.

Kısacası millet bahçesi dahil koruya en ufak bir çivi bile çakamazsınız!

BizKazandık pic.twitter.com/Qt6MCUiLI8

— ValidebağGönüllüleri (@ValidebagKorusu) June 25, 2021

Bilirkişi raporu

Davanın bilirkişi raporunda, “millet bahçesinde yer alan çocuk oyun alanı ve fitness alanı gibi öğelerin korunun doğallığını bozup orayı bir bahçe veya park haline dönüştüreceği” ifade edildi. 

Validebağ Korusu’nun Fethipaşa Korusu ve Hıdiv Korusu’ndaki gibi tamamen park haline getirilmemesi gerektiğine işaret edildi.

Heyet, korunun Üsküdar Belediyesi’nin isteği üzerine 2007 yılında İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi tarafından hazırlanan plana göre yönetilmesi gerektiğini kaydetti.

"Korular konfor alanı değildir"

Diken’den Canan Coşkun’un haberine göre, bilirkişilerin bazı tespitleri şöyle:

• “Millet Bahçesi Projesi uygulandığında Validebağ Korusu doğallıktan uzaklaştırılacaktır. 
• Millet Bahçesi ile planlanan yapılan ve yol yoğunluğunun artışı, her türlü kirlilik etkisinin koruluğun en iç bölümlerine ulaşan miktarını ve toprakta kompaktlaşmayı daha da arttıracaktır. 
• Millet Bahçesi ile kullanıcı yoğunluğu artacağı için sonuçta doğal ya da yabancı süs bitkileri ve ağaçların ölümünün hızlanacağı açıktır. 
• Millet Bahçesi Projesi’nin uygulanabilmesi için alanın yüzde 40’ının inşaata maruz kalacağı görülmektedir. Koru hem inşaatla ağır bir baskı altına girecek, sonrasında ise ziyaretçi yoğunluğunun artması sonucunda hayatiyetini kaybederek büyük zarar görecek. 
• İnşaat kazılarından çıkacak büyük miktarda malzemenin koruya serilmesi toprak erozyonuna neden olacak. 
• İnşaat artığı malzemenin toprağı kirletme olasılığı var. İnşaat sürecinde gürültü, toz vb. nedenlerle yaban hayatı zarar görecek.
• Planlanan aydınlatmanın korunun en iç noktalarına kadar yayılması yaban hayatı üzerinde olumsuz etkiler yaratacak.
• Koru doğallığı ifade ettiği için burada konfor aramamak gerektiğini gelen halka da öğretmek gerekir. 
• Korular konfor alanları değildir. Doğal hayatı korumak için orayı kendinize değil, kendinizi oraya uydurmanız gerekir. 

Mahkeme: Çöküşe neden olur

Mahkeme de bilirkişilerin raporunu kararına esas aldı. Koruyla ilgili peyzaj projesinin koru kavramına uymadığını belirten mahkeme, projenin habitat özelindeki etkilerinin de ortaya konulmadığını kaydetti.

Projenin 1’inci derecede doğal SİT alanı koruya kamu yararının dışında iş ve eylemler yapılabileceği sonucunu doğurduğundan durdurulmasına hükmedildi. 

Bir karar daha çıkmıştı

Koruya yapılması planlanan “millet bahçesi projesi”nin planlarının iptali istemiyle, bölge sakinleri ve gönüllüleri ile Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odası İstanbul şubeleri de dava açmıştı.

Aynı mahkeme, önceki gün mahalle sakinlerinin başvurusuyla ilgili de planların durdurulmasına karar vermişti. Karar dün duyurulmuştu.

Ne olmuştu?

Validebağ Korusu, 1999’da “doğal SİT alanı” olarak tescillendi. 2014’te iki yıllığına İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) devredilen koruya yönelik müdahaleler 2014 yılında başladı. İki yıllığına İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devredilen korunun çevresinde birçok cami olmasına karşın girişlerinden birine de cami yapıldı. 

TIKLAYIN - Validebağ, Bir Uzun Mücadele

Koru için 2018’de “Millet Bahçesi projesi” hazırlandı ancak bu proje de gönüllülerin verdiği mücadele sonucunda hayata geçmedi. Üsküdar Belediyesi Meclisi Mart 2020’de, “olağanüstü” gündemle toplandı ve mülkiyeti Hazine’ye ait olan korunun 261 bin metrekarelik bölümünü bakım ve onarım gerekçesiyle Üsküdar Belediyesi’ne tahsis etti.

Bu gelişmeden yaklaşık bir yıl sonra Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 24 Nisan’da Üsküdar’ı ziyaretinin ardından sosyal medya hesabından Validebağ Korusu’nda Üsküdar Belediyesi’yle “Düzenleme ve Rehabilitasyon Projesi”ni hayata geçireceklerini duyurdu.

18 Haziran’da yaptığı konuşmada, 21 Haziran Pazartesi günü korudaki projenin başlayacağını açıklamasının ardından ise mahalle sakinleri koruda nöbet başlattı.

17,6 milyon liralık “Rehabilitasyon ve Düzenlenme İşi” ihalesi ile koruda 88 dönümlük alana saha çimi döşenmesi planlanıyordu.

Validebağ Korusu hakkında

Altunizade, Koşuyolu ve Acıbadem mahalleleri arasında bulunan Validebağ Korusu, Türkiye’nin 485 kuş türünden 130’una ve 400’ü aşkın kelebek türünden 31’ine, İstanbul’daki 2000 tür otsu bitkinin 200’üne ev sahipliği yapıyor. 

1. Derece Doğal Sit Alanı olan koruda, 101 tür ağaç, ağaççık ve çalı saptanmış. Bazıları anıt ağaç statüsünde.

(TP)