Soma Davasında “Çıkar Çatışması” İtirazı
Soma davasının dokuzuncu duruşması bugün Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Sabah 09:30’da başlayan duruşma, 10:30’da verilen ara kararla yarın sabah devam etmek üzere bitirildi. Mahkeme menfaat çatışması olabileceği sebebiyle sanıklara ayrı avukat seçmeleri için yarına kadar süre verdi.
Avukat Ceren Uysal bianet’e yaptığı açıklamada, avukatların birden çok sanığın avukatlığını yaptığını ve sanıklar arasında ast-üst ilişkisinden dolayı davayla ilgili çıkar çatışması olabileceğini söyleyerek daha önce mahkemeye avukatların ayrılması için dilekçe verdiklerini söyledi.
"Sanıklar birbirini suçlayabilir"
Dilekçedeki taleple ilgili açıklama şöyle:
“Sanıkların aralarında ‘işçi-işveren’, ‘vardiya amiri/sorumlusu-vardiya görevlisi’, ‘denetleyen-denetlenen’ biçiminde, hiyerarşik ve benzeri ilişkiler bulunduğu, bu nedenle, sanıkların kimi zaman birbirlerini suçlamak ve sorumluluğu birbirlerine atmak durumunda kalmalarının kaçınılmaz olduğu açıktır. Bu da doğal olarak sanıklar arasında menfaat çatışmasını kaçınılmaz kılmaktadır.”
“Hal böyle olunca, sanıkların savunma haklarını her türlü baskıdan uzak ve özgür bir biçimde yapabilmeleri ve adil bir yargılama yapılabilmesi ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi için, aralarında menfaat çatışması bulunan sanıklarının müdafiliğini aynı avukatların yapmaması, farklı avukatların yapması gereği ortaya çıkmaktadır.”
“Aksi halde, birbirlerini suçlayan sanıkların müdafiliğini üstlenen avukatın tutarlı ve etkili bir savunma yapması mümkün olamaz.”
“Aralarında menfaat çatışması bulunan sanıkların savunmasının aynı avukat tarafından üstlenilmesi, pratikte kaçınılmaz olarak, sanıkların birbirlerini suçlayıcı beyanlarda bulunmaktan çekinmelerine, daha önce birbirlerini suçlayıcı beyanlarda bulunmuş iseler bu beyanlarından dönmelerine neden olacaktır ki, delil karartma niteliği taşıyan bu durum, doğal olarak, ceza yargılamasının nihai amacı olan maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasını engelleyecektir.”
Şirket yararı-sanık yararı
“Yargılama boyunca; aynı vekille temsil edilen ve aralarında menfaat çatışması bulunan sanıklar, soruşturma aşamasında verdikleri ifadeleri tamamen değiştirmiş, sanık sorgusunda her bir sanığın kendisini ilgilendiren bütün konularda savunma yapması gerekirken aralarında işbölümü yaparak çeşitli konularda açıklama yapma görevini (!) birbirlerine bırakmış, şirket yapılanmasında hiyerarşik olarak alt kademede olan sanıklar üst kademelerdeki diğer bazı sanıklar lehine sorumluluk üstlenmiştir.”
“Benzer şekilde, bazı sanıkların müdafiliği görevini, maden faciasının gerçekleştiği madenin işletmecisi olan Soma Kömürleri A.Ş. vekilleri üstlenmektedir; bu durum sanık müdafileri tarafından dile getirilmiştir. Şirketin hukuki yararları ile sanıkların hukuki yararları arasındaki açık çatışma dikkate alındığında; huzurdaki dosyada işletmeci şirketin vekilliği görevi ile sanık müdafiliği görevinin aynı avukat tarafından yüklenilmiş olmasıyla, menfaat çatışmasının varlığı açık ve tartışmasız şekilde ortaya çıkmaktadır.”
"Avukatlar dosyadan çekilmeli"
Soma'da 13 Mayıs 2014'de Eynez ocağında meydana gelen, 301 işçinin hayatını kaybettiği iş cinayetiyle ilgili hazırlanan iddianamede sekizi tutuklu 45 sanık yargılanıyor. Mahkeme bu duruşma mağdur avukatlarının bu talebini değerlendirdi. Savcı da mütalaasında sanıklar arasında hiyerarşi olduğunu, bu sorunun çözülmesi gerektiğini belirtti.
Mahkeme ise avukatlara tek tek kimin avukatı olduğunu, bundan sonra hangi müvekkille devam edeceğini sordu. Bir avukatın süre istemesi üzere, davaya yarın devam edilmesine karar verildi.
Avukat Uysal ise mahkemenin yönteminin yanlış olduğunu, avukatların tüm dosyadan çekilmesi gerektiğini söyledi. Mağdur avukatları, avukatların müvekkil seçmek yerine dosyadan çekilmesi talebiyle tekrar dilekçe verdi.
İş güvenliği mühendisi eğitimsiz
Duruşma bu sabah tutuklu sanıkların kimlik tespiti ile başladı, ardından eksik kalmış olan ifadelere geçildi. Daha önce savunma yapmamış olan üç sanık, talimatla ifade vermeyi kabul etmeyerek asıl mahkeme önüne çıkmak istedi. Bu üç sanıktan ikisi bugün savunma yaptı.
Sanıklardan iş güvenliğinden sorumlu vardiya mühendisi Necati Karadeniz savunmasında şunları söyledi: “İş güvenliği ile ilgili ayrı bir eğitim almadım. Madende kaçış planı var mıydı bilmiyorum. Zaten yer altında neyin nereden geldiği hiç belli olmaz. Maskelerin gerçekten bakımı yapılıyor muydu bilmiyorum.”
Madende vardiya amiri olarak çalışan sanık Harun Yılmaz da suçlamaları kabul etmedi: “Madende sıcaklık hissetmedim. Kimse de bana maden çok sıcak demedi. Gaz maskeleri 6 ayda bir kontrol edilirdi. Madende iletişim telefonla sağlanıyordu.”
Aileler yürüdü
Manisa'nın Soma ilçesinde 301 işçinin ölümü, 162 işçinin de yaralanmasıyla sonuçlanan iş cinayetiyle ilgili duruşma öncesi Akhisar ilçesinde bir yürüyüş düzenlendi. Ağır Ceza Mahkemesine çevrilen konferans salonu yakınında kurulan barikatın önüne gelen aileler “301 burada” sloganı attı.
Akhisar Adliyesine yapılan yürüyüşe madenci aileleri, KESK'e bağlı Eğitim-Sen ve Soma Sosyal Haklar Derneği üyeleri, Birleşik Haziran Hareketi ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir Milletvekili seçilen Ertuğrul Kürkçü katıldı. (AS)