Şemdinli Çetesi Üç Kişiden Oluşmuyor

Şemdinli davasında sanık astsubaylar Ali Kaya'yla Özcan İldeniz'e verilen cezanın yeterli olmadığını söyleyen davanın müdahil avukatlarından Diyarbakır Barosu Başkanı Sezgin Tanrıkulu, Yargıtay'a başvuracaklarını bianet'e açıkladı.

Tanrıkulu, sanıklara ceza verilmesini olumlu karşılamakla birlikte, "Bu suç örgütü yalnızca üç kişiden oluşmuyor. Örgütün tüm yapısının ortaya çıkarılması ve lağvedilmesi gerek" diyor.

Şemdinli'de ve Sonrasında Neler Oldu? 9 Kasım 2005'te Şemdinli'deki Umut Kitabevi bombalandı. Patlamada, Özipek Pasajı'ndaki Mehmet Zahir Korkmaz öldü. 15 Temmuz'dan beri, Hakkari'de 17 bomba patlamıştı. Çevredeki siviller bombacının bindiği öne sürülen aracı çarşıdan çıkmadan yakaladı. Savcının incelemesinde araçta kalaşnikoflar, el bombası, askeri çelik yelek ve üzerinde hedef noktaların olduğu düşünülen harita bulundu. İnceleme sırasında kalabalığı yaran bir araçtan ateş açıldı. Yaralanan Ali Yılmaz öldü. 5 kişi yaralandı. Bu olayla ilgili Tanju Çavuş adlı uzman çavuşun dosyası ana dosyadan ayrıldı. Çavuş'un 30 yıl hapis istemiyle tutuksuz yargılaması Malatya'da devam edecek. Şemdinli ve Yüksekova'daki gösterilere polis aşırı kuvvet kullanarak müdahale etti. 3 gösterici ateşli silah kullanılması sonucu öldürüldü. Hak örgütleri polisin Yüksekova'da "öldürmek için ateş ettiği"ni açıkladı. Yüksekova'da öldürülenlerin cenazesi sırasında F-16'lar uçuruldu. Hakkari Valisi Erdoğan Gürbüz Tokat'a atandı. Aynı gün, Şemdinli bombalaması dosyası çete kapsamında değerlendirilmek üzere Van Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi. Yüksekova Kaymakamı Akgül Muş, Bulanık'a, Şemdinli Kaymakamı Feslihan da Karabük, Ovacık'a atandı. Kara Kuvvetleri Komutanı Yaşar Büyükanıt, sanık Ali Kaya için "Tanırım, iyi çocuktur" dedi. Sanık Ali Kaya'nın Diyarbakır Kulp Katliamı'yla bağlantılı olabileceği ileri sürüldü. TBMM İnsan Hakları Komisyonu'nun görüştüğü Emniyet İstihbarat Daire Başkanı Sabri Uzun, Şemdinli olaylarıyla ilgili "Hırsız evin içinde" dedi. Daha sonra görevden alındı. Savcı Ferhat Sarıkaya'nın iddianamesinde Yaşar Büyükanıt'la ilgili de yargılama istemi yer alıyordu. İddianame bir tür siyasi kriz yarattı. Sarıkaya, Büyükanıt'ı sivil mahkemede yargılayamayacağı için, Büyükanıt'ın dosyasını ayırıp Genelkurmay'a gönderdi. Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Sarıkaya'nın iddianamesini kabul etti. İlk duruşma tarihi olarak 4 Mayıs 2006'yı belirledi. Adalet Bakanı Çiçek'in talimatı üzerine, Bakanlık Teftiş Kurulu Savcı Sarıkaya'yla ilgili inceleme başlattı. İçişleri Bakanlığı, eski Hakkari Valisi Erdoğan Gürbüz'le İl Jandarma Alay Komutanı Albay Erhan Kubat ve eski Şemdinli Kaymakamı Mustafa Cihat Feslihan hakkında soruşturma izni isteyen Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığı'nın talebini ikinci kez reddetti. Genelkurmay, Büyükanıt'la ilgili dosyada, "soruşturma açılmasına gerek olmadığına" karar verdi. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Savcı Sarıkaya'yı meslekten ihraç kararı aldı. Van'daki davanın 19 Haziran'daki duruşmasında, Ali Kaya ve Özcan İldeniz için 39 yıl 5 ay 10'ar gün hapis cezası verildi.

Tanrıkulu'yla Şemdinli davası kararını ve sonrasını konuştuk.

Karara itiraz edeceğinizi açıkladınız. Neden?

Sanıkların üyesi oldukları olduğu örgüt yeni Ceza Yasası'nın (TCK) 302. maddesindeki suçu işlemiş olmaya, yani "Devlet topraklarının tamamını veya bir kısmını yabancı bir devletin egemenliği altına koymaya veya devletin bağımsızlığını zayıflatmaya veya birliğini bozmaya veya devletin egemenliği altında bulunan topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya" yönelik. Bu nedenle "Kanunun suç saydığı fiilleri işlemek amacıyla örgüt kurmak" diyen 220. maddeden değil, 302'den dolayı cezalandırılmaları gerekir. İddianamedeki görüş de buydu zaten. Bu nedenle Yargıtay'a başvuracağız.

Mahkeme heyetindeki hakimlerden biri de, aynı nedenle karara muhalefet şerhi koymuştu zaten.

Peki bundan sonra önemli olan nedir?

Suç örgütünün bu üç sanıkla sınırlı olmadığını düşünüyoruz.

Örgütün tüm yapısıyla ortaya çıkarılması, lağvedilmesi ve işledikleri suçların ortaya çıkarılması ve cezalandırılması gerekiyor.

Bunun için de etkin bir yargı süreci gerekir. Mahkemenin hazırlık aşamasında ayrılan dosyaların akıbetini takip etmekle ilgili ara kararı var. Biz üzerimize düşeni yapıp takipçisi olacağız.

Türkiye'deki demokrasi güçlerinin bu işin üzerine gitmeleri, gündemde tutmaları gerekiyor. Örgütün diğer bileşenlerinin ortaya çıkması için çaba gösterilmeli. Bu işin üç sanıkla kalmaması gerekiyor.

Buna Yaşar Büyükanıt'la ilgili dosya da dahil mi?

Elbette dahil.

Dünkü kararı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sanıkların "suç örgütü kurma" suçundan cezalandırılmış olması önemlidir. Bu kişilerin görevde olan askerler olduğunu unutmamak gerek. Görevde olan askerlerle, çetelerle ilgili böyle bir karar, bu kadar çabuk ilk kez veriyor.

Bu kararın bir başka önemi daha var. Bölgedeki benzer olayların faillerinin kimler olabileceği konusunda, ipucu olabilir; ışık tutabilir.

Savunma avukatları mahkeme başkanının tarafsızlığını yitirdiğini, Savcı Sarıkaya'nın iddianamenin meşru olmadığını söylediler.

Mahkeme başkanıyla ilgili söyledikleri dünkü son duruşmadaydı. Oysa, bir önceki celsede bile, çok adil bir yargılama yapıldığını söylüyorlardı. Bunun, tamamen, olası bir mahkumiyet kararını geciktirmek için yapılan manevra olduğunu düşünüyorum.

Savcı Sarıkaya'nın iddianamesiyle ilgili itirazlar da, Sarıkaya'nın görevden alınmasından sonra gündeme geldi. Ama, mahkeme bu iddianameyi kabul ettikten sonra, hiçbir hukuki sorun kalmamıştı. Bu konudaki iddiaları da hukuken dayanaksız.

Dünkü duruşma sırasında sanık Ali Kaya Ankara'da Gülhane Askeri Tıp Akademisi'ndeydi. Şimdi Ali Kaya'ya ne olacak?

Sanıkların tutukluluğu Yargıtay'daki karar netleşene kadar devam edecek. Ali Kaya tedavisi bitirildikten sonra Van'daki cezaevine gönderilmeli.

Kaçma ya da kaçırılma ihtimali var mı?

O devletin sorunu. Böyle bir şeyi önlemek için üzerlerine düşeni yapmalılar. (TK)