RTÜK Toplumsal Cinsiyete Nasıl Bakıyor?
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (RTÜK) kadın katilini yayına çıkaran Seda Sayan'a verdiği ceza bugün medyaya yansıdı. RTÜK'ün internet sitesinde yaptığımız araştırmaya göre, en son verilen Seda Sayan ve Songül Karlı cezalarının haricinde Üst Kurul, 2012'den bu yana yedi defa toplumsal cinsiyet ilkesinin ihlali çerçevesinde değerlendirme yaptı.
Bu değerlendirmelerden üçü hakkında idari para cezasına, biri hakkında bir programlık yayın durdurma ve para cezasına karar verildi. Üç program hakkında ise idari yaptırım uygulanmasında gerek olmadığına hükmedildi.
Televizyonda çocuğa tehdit
RTÜK'ün toplumsal cinsiyet eşitliğini tartıştığı yedi yayın şunlar:
* 2012’nin Nisan ayında 17 yaşındaki bir kız çocuğu zorla Kanal 7’de yayınlanan “Mahmut Tuncer Show”a çıkarılmış, evlenmeye zorlanan çocuk canlı yayında akrabaları tarafından tehdit edilmişti. RTÜK yayın hakkında idari para cezasına karar vermişti.
Çocuk evlenme niyetinden vazgeçmiş, bunun üzerine programda tanıştığı erkeğin şiddetine maruz kalmıştı. Zorla programa çıkarıldığını yayın ekibine bildirmesine rağmen çocuğa gelinlik giydirilmiş, program sunucusu Mahmut Tuncer şiddete rağmen evlilikten vazgeçmemesi yönünde telkinde bulunmuştu. Programa telefonla bağlanan kız çocuğunun akrabaları, çocuğu ölümle tehdit etmişti. RTÜK ise sadece yüzde bir oranında idari para cezasını uygun gördü.
Şiddet özendirici yayın
* RTÜK 2012’nin Haziran ayında Medya FM’de yayınlanan Sabah Panayırı programında sunucu Ahmet Metan’ın tecavüze uğrayan bir kadına yönelik, şiddeti özendirici sözleri sebebiyle bir yayın durdurma ve para cezası verilmesine hükmetti.
* 2012’nin Aralık ayında ATV’de yayınlanan Alemin Kralı dizisinde erkek şiddetini meşrulaştıran ve normalleştiren yayını inceleyen RTÜK idari para cezasına karar verdi.
* 2013’ün Mart ayında görüşülen TV 8’de yayınlanan Aşka Gel programında “Toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması”, “toplumsal cinsiyet eşitliği” ilkelerinin ihlal edildiği ve “çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimine zarar verici” nitelikte olduğu gerekçesiyle para cezası verildi.
Uzman raporuna rağmen ceza yok
* 2013’ün Aralık ayında Show TV’de yayınlanan “Hey Canlı” programının toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesine aykırı olduğuna ilişkin uzman raporunu değerlendiren RTÜK idari yaptırım cezasına gerek olmadığına karar verdi.
Programda sanatçı Hadise’nin kıyafetiyle ilgili “Ve Hadise. Gözleri şaşı etti, dekoltesi sunucuların dillerini lal etti ve patlayan flaşlardan kulaklar sağır oldu. O ne dekolteydi öyle Hadise” sözleri sarf edilmişti.
* 2013’ün Temmuz ayında TRT 1’de yayınlanan Ramazan Sevinci programında tasavvuf düşünürü Ömer Uğrul İnançer’in hamile kadınlarla ilgili “Böyle karınla sokakta gezilmez” sözlerini ifade özgürlüğü kapsmaında sayan RTÜK idari ceza yaptırımının uygulanmamasına karar verdi.
* 2014’ün Mayıs ayında Ulusal 1 yayın kuruluşunda yayınlanan Televizyon Gazetesi programında sunucu Halil Nebiler’in Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’a yaslanarak yürümesiyle ilgili sarf ettiği “pısırık” sözcüğünün toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesini ihlal ettiğine yönelik uzman raporunu değerlendiren RTÜK ceza uygulanmamasına karar verdi.
Songül Karlı ve Seda Sayan kararları
RTÜK 2014’ün Ağustos ayında karısını 43 yerinden yaralayan Yakup Kara’yı televizyona çıkaran Songül Karlı’nın programı ile iki karısını öldüren Çalınak’ı programa çıkaran Seda Sayan’ın programlarına idari para cezası verdi. (EA)