Ödüllü Karikatüre Mahkeme Yasağı
Afişlerden birisinde yer alan, Cumhur Gazioğlu'nun çizdiği "Asker Kovalayan Kadın" isimli karikatür, 15. Nasrettin Hoca Uluslararası Karikatür Yarışması'nda başarı ödülü kazanmıştı. Yaşlı bir kadının savaş enkazı içinden çıkarak bir grup askeri bastonuyla kovaladığı karikatür hakkında, bugüne kadar herhangi bir işlem yapılmamıştı.
Erzincan, Trabzon ve Edirne'de Emek Platformu'na bağlı sendikaların şubelerini basan polis, afişlere el koydu. İstanbul'da da aynı gerekçeyle afişin asılmasına izin verilmediği sendikalara tebliğ edildi.
81 ilde kullanıldı
Emek Platformu, Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) hazırlıklarını sürdürdüğü Irak savaşıyla ilgili savaş karşıtı kampanyasında kullanılmak üzere iki afiş hazırlattı.
Platformun yurt çapındaki etkinliklerinde kullanılmak üzere hazırlanan afişlerden birisi, 15. Nasrettin Hoca Uluslar arası Karikatür Yarışması'nda başarı ödülü kazanan Cumhur Gazioğlu'nun "Asker Kovalayan Kadın" isimli çalışmasıydı.
Yaklaşık bir ay önce hazırlanan afişler, platformun 81 ildeki tüm şubelerine dağıtıldı.
"Savaş öncesi toplumsal gerilim"
Platformun dönem sözcüsü olan Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası (Tüm Bel-Sen) Van Şube Başkanı Selim Bozyiğit, 14 Ocak 2003'te valiliğe başvurup afişlerin asılabilmesi için izin istedi.
Valilik afişleri Emniyet Müdürlüğü'ne, Emniyet Müdürlüğü de Van Cumhuriyet Savcılığı'na havale etti.
Van Sulh Ceza Mahkemesi de, Cumhur Gazioğlu'nun karikatürünün yer aldığı afişe izin vermedi, toplatma kararı çıkarttı.
Van Sulh Ceza Mahkemesi Hakimi Kazım Doğruer, 15 Ocak 2003 tarihli toplatma kararında, "Askeri kovalayan kadın karikatürünün kullanıldığı 70x100 ebatındaki 'Savaşa Hayır' afişi, Körfez krizi öncesi toplumda gerilim yaratacağından 2908 sayılı Dernekler Kanunu'nun 44 ve 5690 sayılı Basın Kanunu uyarınca toplanmasına karar verilmiştir" dedi.
Eğitim-Sen'e de izin yok
Karar üzerine Van'daki bazı sendika şubelerini basan polisler tüm afişlere el koydu. Yasa gereği bir afiş hakkında verilen toplatma kararının ülke çapında uygulanabilir olması nedeniyle polis Erzincan, Edirne ve Trabzon'da Emek Platformuna bağlı sendikaları basarak afişlere el koydu. İstanbul'da da Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası'nın (Eğitim-Sen) yaptığı afiş asma müracaatına Valilik, toplatma kararı uyarınca izin vermedi.
Toplatma kararına itiraz
Tüm Bel-Sen Van Şube Başkanı Selim Bozyiğit de afiş hakkındaki toplatma kararına itiraz etti.
Afişlerin Dernekler Kanunu'nun 44. maddesine istinaden toplatıldığını belirten Bozyiğit, söz konusu yasada, "Kanunla yasaklanmış herhangi bir dille ve yazı ile yazıldığı, devletin iç ve dış güvenliğini veya isyana teşvik edici bir nitelik taşıdığı veya devletin gizli belgelerini açıklamak veya başkalarının şöhret ve haklarına özel ve aile hayatlarına tecavüz etmek amacına yönelik bulunduğu taktirde toplatılır" denildiğini hatırlattı.
TBMM de savaşa karşı
Bozyiğit, toplatılan afişte yasada ifade edilen hiçbir sakınca olmadığına dikkat çekerek, "Afişin, 44. maddenin içeriğini tarif eden hiçbir yönü yok. Kaldı ki şu günlerde, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) insan Hakları Komisyonu bile 'Savaşa Hayır' deklarasyonları yayınlıyor. Ayrıca savaşa karşı tepkileri dillendirmek sendikamızın temel işlevidir. Bu afişi toplumda gerilim yaratma gerekçesi ile bağdaştırmak mümkün değildir" diye konuştu. (BB/NK)