Meslek Birlikleri Sağlık Yasasını Eleştirdi

Türk Tabipleri Birliği'nin (TTB) 15 günde bir yayımlanan "Tıp Dünyası" gazetesinde yer alan bir habere göre, tasarı 36 madde ile iki geçici maddeden oluşuyor ve sağlık alanındaki bütün sağlık meslekleri için bir çerçeve yasa olma özelliğini taşıyor.

Tasarı ile, meslek birliklerine hekimler ve eczacılar üzerinde güçlü denetim ve karar yetkisi tanıyan "yüksek haysiyet divanları" da yok edilerek, yerine "disiplin" getiriliyor.

Sağlık Bakanlığı'nda, 1953'ten beri bağımsız oda ve birlikleri olan hekimlerin 5 Kasım'da gerçekleştirdiği "uyarı eylemi"nden duyulan rahatsızlık nedeniyle, sağlık meslek birliklerine "çeki düzen vermenin" amaçlandığı ifade ediliyor.

Hekim çevrelerinin de bazı yönlerini eleştirdiği 6023 sayılı "Türk Tabipleri Birliği Yasası"nı da ortadan kaldıracak olan tasarı, meslek birliklerinin kuruluş, teşkilat ve faaliyetlerini yeniden düzenliyor.

TTB, Türk Eczacıları Birliği (TEB) ve Türk Dişhekimleri Birliği (TDB) kanunlarını yürürlükten kaldıracak tasarı ile sağlık meslek birlikleri çeşitli yapısal dönüşümler gerçekleştirmek zorunda kalacaklar.

TTB'nin elinden halk sağlığı adına Sağlık Bakanlığı'na veya yürütülen politikalara karşı harekete geçme yetkisini alan taslak, TEB'den de ilaç fiyatlarının belirlenmesine rol alma veya eczacılar adına sosyal güvenlik kurumları ile protokol imzalama gibi yetkileri alıyor.

Taslağın, "meslek birliklerini Sağlık Bakanlığı'na bağlı hale getirmeyi amaçladığı" iddia ediliyor.

Taslakta neler var?

* Belli bir sağlık mesleğine mensup en az 100 kişinin bulunduğu her ilde bu meslek için bir oda kurulabileceği hükmü getiriliyor.

* Böylelikle 81 ilde görev yapan hekimlerin 81 odası olacak. Tasarıya göre, ayrı ayrı illerde oda kuracak sayıya ulaşamayan meslek mensuplarından hangilerinin bir araya getirileceği, Bakanlığın kararına bırakılacak.

* Bu odalara mesleğini "serbest olarak icra edenler" zorunlu olarak; kamu çalışanları ise, şimdiki gibi "isterlerse" üye olabilecekler. Odalara kaydını yaptırmayanlar serbest meslek icrası yapamayacaklar.

* Kayıtlı oldukları odalara aidatlarını zamanında ödemeyenler çalışmaktan men edilebilecekler.

* Odaların görevleri arasında mesleki ahlak ve dayanışmayı korumak, üyelerin hak ve menfaatlerini korumak bulunuyor.

* Halen hekimlerin tâbi oldukları Türk Tabipleri Birliği Yasası'nda yer alan meslek birliğinin, halk sağlığı, kamu yararı konusundaki denetim ve izleme ile yapılması gerekenleri belirtme biçimindeki kamusal görevleri söz konusu taslakta yer almıyor.

* 1980'den sonra TTB ve TEB'in kuruluş kanunlarına eklenmiş olan Sağlık Bakanlığı'na denetim hakkı veren hükümler aynen korunuyor.

Seçilmiş kurullar

* Odalar genel kurullarını her yıl yerine 2 yılda bir yapacaklar ve bu genel kurulda seçilmiş organlar da belirlenecek. Böylece oda yönetim kurulları da 2 yıl için seçilecek.

* Yönetim kurulları en az 7 kişi olacak, eğer odaların üye sayıları üç yüzden fazla ise Yönetim Kurulları 9 kişiden oluşacak.

* Birlik yönetim kurulu ise 11 kişiden oluşacak. Asıl üyeler kadar da yedek üyeler seçilecek. Merkez Konseyi'nde yer alabilmek için Ankara'da oturma zorunluluğu kaldırılmış olup seçilebilmek için halen mevcut olan meslekte geçirilen süre, üst üste ikiden fazla seçilememe gibi sınırlamalara hiçbir kurulda yer verilmiyor. Odaların genel kurullarının Nisan ayında, birliğinkinin ise Ekim ayında toplanması hükme bağlanıyor.

* Taslakta yönetim kurullarının toplanma sıklıkları da gevşetilerek ayda bir kereye indirilmiş ve yönetim kurulu üyelerine toplantılara katıldıkları süreler için kurumlarından izin verileceği hükme bağlanmış durumda.

Delege sayıları

* İllerde kurulacak odaların olağan seçimli genel kurullarında odaların yönetim kurullarının asıl ve yedek üyeleri ile Birlik Genel Kurulu'na katılacak olan delegeler seçilecek.

* Delegelerin sayısı şimdikinden farklı olarak şöyle düzenleniyor: Her oda 300 üyeye kadar birlik genel kurulunda iki üye ile temsil edilecek. Bundan daha fazla üye sayısına sahip olan illerde her 200 üye için birer delege daha belirlenecek.

* Buna göre en çok üyesi olan İstanbul Tabip Odası birlik genel kuruluna yaklaşık 76 üye gönderecek. Mevcut yasaya göre İstanbul Tabip Odası'nın birlik genel kurulundaki delege sayısı 7. Hazırlanan taslağa göre oda başkanları da birlik genel kurulunun doğal üyesi olacaklar.

Bakkalcı: Tıp ortamı zarar görür

TTB Merkez Konseyi 2. Başkanı Metin Bakkalcı, meslek birliklerini doğrudan etkileyen yasal hazırlıkların meslek birliklerinin katkısıyla hazırlanması gerektiğini; ancak bu tasarıyla ilgili TTB'ye resmen hiçbir bilgi verilmediğini söyledi.

Bakkalcı, "Bu tip girişimlerin başarılı olması mümkün değil. Bu tür mevzuatlar yaşayamaz. Tıp ortamı zarar görür. Bir an önce zorlamalı yöntemler bırakılmalı" dedi.

Tıp Dünyası: Anti demokratik, denetimci yaklaşım

Tıp Dünyası Gazetesinde yer alan değerlendirmeye göre, tasarının en kritik düzenlemeleri; "mevcut yasada ilk 5 maddede var olanların ayıklanması" ve "tasarının 26. maddesiyle, mevcut yasadaki denetim ve benzeri konulardaki olumsuzlukların aynen korunması".

Gazetede; "Tasarı, AKP hükümetinin (de) anti demokratik, kendi kontrolü dışındaki tutumları reddeden ve 'herşeyi' denetimi altında tutmaya yönelik çizginin devamı olduğu anlaşılıyor. Bu anlayış asgari ücret belirlemeden tasarıdaki önceden işyeri hekimliği için uygulanan hükümlerin çıkartılmasına kadar çok net" değerlendirmesi yapılıyor.

Ayaz: "Bakanlık denetimi hükmü taslaktan çıkarılmalı"

Ankara Tabip Odası Genel Sekreteri Altan Ayaz da, TTB Kanunu'na 1983'de eklenen "bakanlık denetimi"ni içeren hükmün, taslakta da korunmasını eleştirdi.

Dr. Ayaz, taslaktaki serbest meslek mensuplarına birden fazla yerde çalışma olanağı tanıyan hüküm ile hekimlerin serbest piyasaya itildiğini söyledi. Bu maddenin tıbbi etiğe uymadığını belirten Ayaz, şöyle konuştu:

"Taslaktaki bu hüküm ile tabip odaları aradan çekiliyor, mesleki ahlak ve dayanışma kurallarını uygulama olanağı kalmıyor. Taslakta ayrıca onur kurullarının yerine disiplin kurulları öneriliyor. Onur kurulları, mesleki onur, ahlak, deontoloji kuralları ve meslektaşlar arası saygı ile ilgili. Oysa disiplin kurulu, işlemi disipline etmekle, verimlilikle ve üretimle ilgili bir kavram." (MS/BB)