Manisalı Gençlere İşkence Davası Bitmiyor
Bu sözler, "Manisalı gençler" davası avukatlarından, Manisa Barosu Başkanı Serhan Özbek'e ait.
Özbek, "Önümüzdeki yılın Haziran ayında davayla ilgili 7.5 yıllık zaman aşımı süresi dolacak. Asıl amaçları davayı zaman aşımına uğratmak. Bu nedenle esasla ilgili karar verilerek, sanıkların Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Yargıtay 8. Dairesi kararlarına uygun olarak cezalandırılmalarına karar verilmesini istiyoruz" dedi.
Özbek, bu açıklamayı, Manisa'da "yasadışı örgüt üyeliği" suçlamasıyla gözaltına alınan çoğu lise öğrencisi 16 gence, "Terörle Mücadele Şubesi'nde tutuldukları süre boyunca işkence yapmak"la suçlanan 10 polis memurunun yargılandığı davanın 37. duruşması sonrası yaptı.
1995 yılında gençler, 5 gün gözaltında kaldıktan sonra serbest bırakıldıklarında "kendilerine işkence eden polislerle" ilgili suç duyurusunda bulunmuştu. Bu dava, suç duyurusu üzerine açıldı ve yargılama gençlerin yargılanmasına paralel olarak yürüdü.
İzmir Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM), 28 Ekim 2000'de, "ifadelerinin işkence altında alındığının tespit edilmesi ve gençler aleyhine başka bir kanıt bulunmaması" nedeniyle 16 genç hakkında beraat kararı verdi.
Gençlerin yargılandığı mahkemede polislerin işkence yaptığı sabit görülürken, "polislerin davası"nın hala sonuçlanmaması özellikle yargı çevreleri tarafından ilgiyle izleniyor.
Aynı çevrelere göre, sanık polislerin davası, işkence yaptıkları iddiasıyla yargılanan sanık memurların duruşmalara katılmaması, istenen belgelerin mahkemeye sunulmaması, gelmeyen raporlar ve davadan çekilen sanık avukatları nedeniyle sürekli erteleniyor.
37. duruşma da sonuçsuz
Sanık polislerin Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandığı davanın Pazartesi günkü duruşmasına da, yargılanan polislerden Halil Emir, Turgut Özcan, Turgut Demirel, Engin Erdoğan, Fevzi Aydağ, Musa Geçer, Mehmet Emin Dal, Atilla Gürbüz ve Ramazan Kolak katılmadı, sadece polis memuru Levent Özvez geldi.
Duruşma 4 sanık avukatının davadan çekildiğini belirtmesi üzerine ertelendi.
6 yıl önce başlayan hukuk savaşı
Manisa'da, 16 genç, duvarlara yazı yazmak, bildiri dağıtmak, molotofkokteyli atmak, gizli örgüte üye olmak suçlarından 26 Aralık 1995'te gözaltına alındı. Çoğu lise öğrencisi olan gençler, 5 gün boyunca Manisa Terörle Mücadele Şubesi'nde tutuldu.
Savcılığa çıkarılan ve haklarında dava açılan gençler, Terörle Mücadele Şubesi'nde görevli 10 polis memurunun kendilerine işkence yaptığını söyleyip, polis memurlarından davacı oldu.
Gençler örgüt üyeliğinden, polisler işkenceden
Gençler, gözaltında verdikleri ifadelere dayanılarak, İzmir Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde (DGM) "yasadışı örgüt üyeliği" suçundan yargılanırken, 10 polis memuru hakkında da Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nde "işkence" suçundan dava açıldı.
Polis memurları, gözaltındaki gençleri çırılçıplak soymakla; cinsel organlarına, meme uçlarına, kulak ve burun deliklerine elektrik vermekle; erkeklere makattan cop sokmak, hayalarını burmakla; kızlara copla ve değişik biçimlerde cinsel tacizde bulunmakla; dayak atmak, ölümle tehdit ve küfür etmekle; gözleri bağlı tutmak, yiyecek içecek vermemek, vücudu 45 derecelik eğik biçimde ve çıplak olarak saatlerce bekletmekle suçlandı.
Mahkeme beraat dedi, Yargıtay bozdu
Ancak, Manisalı gençlerin tutuklulukları sürerken, sanık polisler beraat etti.
Yargıtay 8. Ceza Dairesi, "Tüm mağdurların fiziki ve psikolojik işkenceye maruz kaldıkları gerekçesiyle" beraat kararını bozdu.
Yargıtay bozdu, sanık polisler tekrar yargılanıyor
Davayı tekrar ele alan yerel mahkeme bir kez daha sanık polislerin beraatına karar verdi.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, bu kararı da bozunca, 10 polis memuruna, 1 yıl ile 5 yıl arasında değişen hapis cezası verildi.
Bu karar da "son savunma hakkı verilmediği" gerekçesiyle Yargıtay 8. Ceza Dairesi tarafından bozuldu. Böylece, polis memurları yeniden sanık sandalyesine oturdu.
Manisalı gençler beraat etti
Bu arada, İzmir DGM de, 28 Ekim 2000 tarihinde, Manisalı gençlerin "ifadelerinin işkence altında alındığının tespit edilmesi ve gençler aleyhine başka bir kanıt bulunmaması" nedeniyle beraatlarına karar vermişti.
Dava süreci
Lise öğrencisi iken gözaltına alınan, gözaltında verdikleri ifade nedeniyle tutuklanan, 5 yıl boyunca yargılanan ve sonunda "ifadelerinin işkence altında alındığı" gerekçesiyle beraat eden gençlerle, "işkence yapmak" suçundan 4. kez yargılanmakta olan polislerin dava süreçleri şöyle:
* 26-31.12.1995: Çoğu lise öğrencisi Manisalı 16 genç gözaltına alınarak Manisa Emniyet Müdürlüğü'nde sorgulanmaya başlandı. SHP İzmir Milletvekili Sabri Ergül ile aileler ortak bir basın toplantısı yaparak görevli polisler hakkında suç duyurusunda bulundu.
* 24.6.1996: Manisa Cumhuriyet Savcılığı, gençlerin soruşturmasını yürüten 10 polis hakkında işkence yapmaktan dava açtı.
* 30.04.1997: Sanıkların hiçbiri duruşmaya gelmedi. Dosyadaki eksiklerin tamamlanması için dava ertelendi.
* 04.06.1997: Sanıklar duruşmaya gelmedi. İstenen belgelerin fotokopileri geldiğinden, asıllarının istenmesi ve eksiklerin tamamlanması için dava ertelendi.
* 16.07.1997: Sanıklar duruşmaya gelmedi.
* 03.09.1997: Sanıkların hiçbiri duruşmaya gelmedi. Dosyadaki eksiklerin tamamlanması için dava ertelendi.
* 22.10.1997: Sanıklar duruşmaya gelmedi. Sanıkların gelmemelerinin sebebinin Emniyet Müdürlüğü'ne sorulmasına karar verildi.
* 19.11.1997: Sanıklar duruşmaya gelmedi, bir önceki duruşmaya gelmemelerinin gerekçesin açıklayan bir yazı avukatları tarafından mahkemeye sunuldu. Duruşmaya gelen mağdurlara bir dahaki celseye gelmeleri konusunda uyarıda bulunuldu, gelmeyenlere tebligat yapılması kararlaştırıldı.
* 23.12.1997: Sanıklar duruşmaya gelmedi. Mağdurlardan Hüseyin Korkut, fotoğraf üzerinden sanık polisleri teşhis etmeye çalışırken fenalık geçirdi. Duruşmada gizlilik kararı verildi ve Hüseyin Korkut'un teşhisleri kayda geçirildi.
* 21.01.1998: Sanıklar gelmedi.
* 23.02.1998: Sanıkların hepsi duruşmaya geldi. Savcılık mütalaasını sundu ve 8 sanığın Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 245. maddesine muhalefetten cezalandırılmasını talep etti.
* 11.03.1998: Manisa Ağır Ceza Mahkemesi, gençlere işkence yapmaktan sanık polislerin beraatlarına karar verdi.
* 12.10.1998: Yargıtay 8. Ceza Dairesi polisler hakkındaki beraat kararını bozarak işkence yapmaktan ceza almaları gerektiğini belirtti.
* 27.1.1999: Manisa Ağır Ceza Mahkemesi polisler hakkında Yargıtay'ın verdiği bozma kararına karşı direnerek yeniden beraat kararı verdi.
* 15.6.1999: Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nin direnme kararını bozarak, polislerin işkenceden mahkûm olmalarını istedi.
* 28.12.1999: Sanık polisler Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden yargılanmaya başladı.
* 17.02.2000: 6 sanık polis duruşmaya gelmedi. Cumhuriyet Savcısı, dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesini talep etti.
* 28.03.2000: 6 sanık polis duruşmaya gelmedi.
* 22.05.2000: Sanık polis memurları duruşmaya gelmedi.
* 19.07.2000: Müdahil vekilleri, davanın uzaması nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6/1 maddesine aykırılık doğduğunu belirten bir dilekçe sundu. 09.11.1999 tarihinden beri savunması alınamayan sanık Atilla Gürbüz'ün tutuklanmasına karar verildi.
* 25.09.2000: Sanık Atilla Gürbüz'ün savunmasının henüz alınamadığı görüldü, "sanığı duruşmada hazır etmeyen veya bu konuda ihmal gösteren sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulmasına" karar verildi. Bu suç duyurusunun akıbeti henüz bilinmiyor.
* 15.11.2000: Atilla Gürbüz'ün ifadesi talimatla alınarak dosyaya geldi. Manisa Ağır Ceza Mahkemesi, uymak zorunda kaldığı Yargıtay kararı gereğince 10 sanık polisi toplam 85 yıl hapis cezasına çarptırdı. Aynı gün Manisalı gençlerin avukatı Sema Pekdaş'ın 'görevini kötüye kullandığı' gerekçesiyle açılan davaya başlandı. 4 sanık avukatı, davadan çekildi.
* 18.07.2001: Önceki celsede davadan çekilen 4 sanık avukatı, adları sanık vekili olarak belirtilmediği halde duruşmaya katıldı. Gelmeyen sanıkların ifadelerinin alınması için duruşma ertelendi.
* 29.08.2001: Önceki celselerde duruşmadan çekilen 3 sanık avukatı, adları sanık vekili olarak belirtilmediği halde duruşmaya katıldı.
* 04.03.2002: Daha önce ifade vermeyen son sanık Engin Erdoğan'ın ifadesi geldi. Mahkeme, Yargıtay'ın bozma kararına uymaya karar verdi. Savcılık da, sanıkların Yargıtay Ceza Genel Kurul kararında belirtildiği şekilde cezalandırılmalarına karar verilmesini istedi.
* 25.03.2002: Dokuz sanık vekili vekillikten ayrıldı. Bu durumun sanıklara bildirilmesine karar verildi.
* 15.04.2002: Duruşmaya katılan tek sanık Levent Özvez, dokuz sanık vekilinin duruşmadan çekildiğine dair tebligatın kendisine ulaşmadığını belirterek, süre istedi. Dört sanık avukatı daha duruşmadan çekildi. (BB/NM)