Kentin içinde tarımı öğrenmenin imkânı: Bostanlar

* Fotoğraflar: Tuğçe Yılmaz / bianet.

Pazılar, karnabaharlar, brokoliler, rokalar, tereler, marullar...

Yemyeşil bir görüntüye bürünen Kadıköy Moda Bostanı'nda şu an kış mevsimine özgü sebze ve meyveler üretiliyor.

Bostanda üretim yapan yurttaşlardan Elif Gönül, bostanın permakültür anlayışıyla işleyen bir proje olarak başarılı bir örnek olduğunu belirterek kendi sebze ve meyvelerini üretmekten son derece memnun olduğunu söyledi. Gönül, haftanın bir günü bostana gelerek yeni ürünlerini topluyor.

"Çocuklarım da toprakla tanıştı"

Bostan'dan aldığı sebzelerle yaptığı yemek ve salataların daha lezzetli olduğunu vurgulayan Gönül, şöyle dedi:

"Bostanda böyle bir üretim yapıyor olmak inanılmaz bir tatmin sağlıyor. Evet kentin kirli havası ve tohumlardaki kimyasalların varlığı yine mutsuzluk verici; ama en azından yediğim sebze ve meyvelerin hangi koşullarda yetiştiğini görüyorum. Buradaki emek sürecini görünce bostan bana şunu da kazandırdı: Artık marketten aldığım sebze ve meyveleri de asla israf etmemeye çalışıyorum."

Bostan sayesinde çocuklarının da toprakla tanışma imkânı bulduğunu söyleyen Gönül, bostan sayesinde öğrendiği permakültür tekniklerini ileride de geliştirmek istediğini söylüyor.

4.5 metrekarelik bahçeler

Çocukların ve yetişkinlerin toprağa dokunabilecekleri ve tarımı öğrenecekleri permakültür bahçesi ile yaz ve kış sebzeleri yetiştirmek için, her biri 4.5 metrekare olan bahçelerde geçici bir "araziniz" olması, Kadıköy Belediyesi'nin açtığı başvuruları takip etmekle mümkün. Başvuru formunu doldurduktan sonra çekilen kurayla asil ve yedek listesine giriyorsunuz.

Moda Bostanı'nda üretim yapmak için bir ücret gerekmiyor ve tohum, ilaç, ekim-dikim işlemleri için gerekli tüm malzemeyi Kadıköy Belediyesi temin ediyor.

Başvuru şartları

Başvuru için ise 18 yaşın üstünde olmak ve Kadıköy'de ikâmet etmek yeterli.

Belirlenen 130 asil ve 130 yedek yurttaş arasına girdiğinizde, altı ay ile sınırlı olmak üzere gönüllü olarak ekim-dikim yaparak ürünleri yetiştirmek ve hasat yapmak mümkün.

Kış sezonu mart ayında sona erecek bostandaki bahçelerde üretim yapmak için yeni dönem başvuruları şuradan yapılabilir.

Kent bahçeciliğinin olanakları ve olanaksızlıkları

Kent bahçeciliği, insanların kentlerde sebze ve bitki yetiştirdikleri bir pratik ve özellikle orta sınıf için yeni bir amaç ve yeni bir yaşam pratiği sunuyor.

Hobi bahçeleri olarak da bilinen bu alanların bilinen pek çok faydası var.

İlk örnekleri 19. yüzyılda Almanya'daki gıda güvencesizliğine yanıt niteliğinde bir mücadele biçimi olarak ortaya çıktı.

I. ve II. Dünya Savaşları ile Büyük Buhran sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD), Kanada'da, İtalya'da ve Büyük Britanya'da ortaya çıkan "özgürlük bahçeleri" ve "zafer bahçeleri"nde (İtalya'da orticelli di guerra) insanlar meyve-sebze ve şifalı bitkiler yetiştirerek gıda üretimi üzerindeki baskıyı azaltmaya çalışıyorlardı.

Bostanların, kent bahçeciliği konusundaki yeri ve önemi çevre ve kent alanında çalışan akademisyenler tarafından ise iki açıdan tartışılıyor: Kent bahçeciliğinin olanakları ve olanaksızlıkları.

Taze gıdaya teşvik

Örneğin bostanların da dahil olduğu kent bahçeciliği pratikleri, çevreye etkisi düşük düzeyde olan taze gıdaya teşvik ediyor ve sera gazı salınımını azaltmayı hedefliyor.

Ancak "Küçülme-Yeni Bir Çağ İçin Kavram Dağarcığı" kitabında kavramı açıklayan Isabelle Anguelovski, kent bahçeciliğine eleştirel bir şekilde yaklaşıyor.

Eskiden ABD'de bahçelerin çoğunlukla Avrupalı göçmenler tarafından işlendiğini söyleyen Anguelovski, kent bahçeciliğinin şimdi daha yüksek gelirli insanlara hitap ettiğine dikkat çekiyor.

Bir diğer sorun ise kent bahçelerinin yatırımcıların gözünde bu faaliyetin yürütüldüğü mahalleyi daha değerli göstermesi, yani mutenalaştırma (soylulaştırma) sorunu ve/veya mahallelinin yerinden edilmesi.

(TY)