İklim krizi 2020'de neler yaşattı?
*2020'de dünya hem büyük aşırı sıcak, hem mevsim dışı seller sebebiyle çeşitli felaketler yaşadı.
Dünya koronavirüs salgınıyla mücadele ederken, milyonlarca insan da aşırı hava olaylarının etkileriyle başa çıkmak zorunda kaldı.
Christian Aid'in 2020'de gerçekleşen sadece 10 felaketten oluşan listesinin tümü en az 1,5 milyar dolara mal oldu.
Alışılmadık derecede yağmurlu bir muson mevsimi, en büyük kayıpların bazılarının olduğu Asya'daki en zarar verici fırtınalardan bazılarıyla ilişkilendirildi.
Hindistan'da aylar süren şiddetli sel felaketi, milyonlarca insanın evlerinden yerlerinden edildiği 2.000'den fazla kişinin ölümüne sahne oldu.
Sigortalı zararların değeri 10 milyar dolar olarak tahmin ediliyor.
Siklonlar, rekor sıcaklıklar, zararlar
Çin, bu yıl Haziran ve Ekim ayları arasında yaklaşık 32 milyar ABD doları olan sel baskınından daha da büyük mali zarar gördü. Bu olaylardan kaynaklanan can kaybı Hindistan'dakinden çok daha küçüktü.
Bunlar yavaş ilerleyen felaketler olsa da, bazı olaylar kısa sürede çok büyük hasarlar verdi.
Amphan siklonu, Mayıs ayında Bengal Körfezi'ni vurdu ve sadece birkaç gün içinde 13 milyar dolar olarak tahmin edilen kayıplara neden oldu.
Pune'deki Hindistan Tropikal Meteoroloji Enstitüsü'nde iklim bilimci olan Dr Roxy Mathew Koll, "Umman Denizi ve Bengal Körfezi'nde 30C-33C arasında değişen rekor sıcaklıklar gördük," dedi.
Christian Aid çalışmasıyla ilgili bir yorumda, "Bu yüksek sıcaklıklar, muson öncesi siklonlar Amphan ve Nisarga'nın hızla yoğunlaşmasına yol açabilecek deniz ısı dalgalarının özelliklerine sahipti" dedi.
"Amphan, muson öncesi sezonda Bengal Körfezi'nde kaydedilen en güçlü siklonlardan biriydi."
Afrika, ekinleri ve bitki örtüsünü 8.5 milyar dolara kadar mahveden devasa çekirge sürüleri ile aşırı olayların alıcı ucundaydı.
1C'lik küresel sıcaklık artışı
Fırtına Ciara, Şubat ayında İrlanda, İngiltere ve diğer bazı ülkeleri taradığında Avrupa da önemli etkiler gördü.
14 kişinin hayatını kaybetmesine ve 2,7 milyar dolarlık hasara yol açtı.
Christian Aid, finansal maliyetlere ilişkin bu rakamların, yalnızca sigortalı zararlara dayandığından, muhtemelen eksik tahmin edildiğini vurguluyor.
Daha zengin ülkelerin daha değerli mülkleri vardır ve genel olarak aşırı olaylardan daha büyük mali cezalar alırlar.
Güney Sudan'ın selleri dolar cinsinden en maliyetli olanlardan biri olmasa da, 138 kişinin ölümüne ve bu yılki mahsulün yok edilmesine yol açan büyük bir etki yarattı.
Araştırmacılar, iklim değişikliğinin aşırı olaylar üzerindeki etkisinin güçlü olduğunu ve muhtemelen artmaya devam edeceğini söylüyor.
İklim değişikliği aşırı hissedilecek
Avustralya'daki New South Wales Üniversitesi İklim Değişikliği Araştırma Merkezi'nden Dr. Sarah Perkins-Kirkpatrick, "Tıpkı 2019'dan önceki gibi, 2020 de feci aşırılıklarla dolu oldu" dedi.
"Tüm bunları, ortalama koşullar ile aşırılıklar arasındaki hassas ilişkiyi vurgulayan 1C'lik küresel ortalama sıcaklık artışı ile gördük."
"Nihayetinde, iklim değişikliğinin etkileri, ortalama değişiklikler değil, aşırı uçlar aracılığıyla hissedilecek."
"Ne yazık ki, küresel sıcaklıklar yükseldikçe daha uzun yılların 2020 ve daha kötüsü gibi görünmesini bekleyebiliriz."
2021'in aşırı olaylardan benzer bir kayıp hikayesi getirmesi muhtemel olsa da, siyasi liderlerin dünyanın yükselen sıcaklıkların en kötü aşırılıklarından kaçınmasına yardımcı olabilecek adımlar atmanın eşiğinde olabileceği konusunda bir miktar iyimserlik var.
Raporun yazarı Christian Aid'den Dr. Kat Kramer, "2021'in bu iklim değişikliği dalgasını döndürmek için yeni bir faaliyet dönemini başlatması hayati önem taşıyor" dedi.
(PT)
