"İki Ayda Kamu Yararı Nasıl Sağlandı"

Yıkılan Sulukule'de mahkemenin avan projesini iptal etmesinden sonra Fatih Belediyesi'nin hazırladığı yeni avan projesi Belediye Meclisi'nden geçti.

Mimar Aslı Kıyak ve avukat Hilal Küey, yeni avan projesi kararında mahkemenin belirttiği olumsuzluklarda herhangi bir iyileşme olmadığını söylüyor. Fatih Belediyesi CHP Meclis üyesi Gülay Yedekçi ise avan projesini görmeden kararın geçtiğini belirtiyor.

Sulukule'de mahkemenin iki buçuk ay önce projeyi "kamu yararına uygun bulmadığı" gerekçesiyle iptal etmesinin ardından Fatih Belediyesi davayı Danıştay'a taşımıştı.

Belediye Başkanı Mustafa Demir, Danıştay'ın kararı bozacağından emin olduğunu ve bu sayede yeni afet yasasının uygulanması için de bu kararın emsal teşkil edeceğini söylemişti. Bu süre zarfında Sulukule'de inşaatlar devam ettiği gibi evlerin kurası da çekilmişti.

Fatih Belediyesi, mahkeme süreci devam ederken yeni bir avan projesi hazırladı; proje Belediye Meclisi'nden ağustos ayı içinde 24 kabul 10 red oyla kabul edildi. Büyükşehir Belediyesi'nden onay bekliyor.

2. Numaralı Koruma Kurulu'nda kabul edilen yeni avan projesi kararında, kentsel yenileme sürecinde sona yaklaşıldığı vurgulandı ve sosyo-kültürel yapının ıslah edilmesinden özgün tarih ada morfolojisinin ve sokak rejiminin yeterli düzeyde korunmasına kadar her şeyin uygun olduğu belirtildi.

Yedekçi: "Avan projeyi yine göremedik"

CHP Meclis üyesi Gülay Yedekçi, Sulukule'nin ilk avan projesini de yenisini de kendilerine göstermediklerini belirtti.

"CHP olarak Belediye'de tek itiraz yöntemimiz olan önergeyi sunduk ve şunu sorduk; kamu yararı olmadığı için iptal edilen bir proje bu zaman zarfında nasıl kamu yararına düzenlendi? Bir yanıt alamadık; ne gibi değişiklikler yapıldığını öğrenemeden karar Meclis'ten geçti."

Küey: "Hukukun etrafında dolanıyorlar"

Avukat Küey, mevcut projeyle ilgili dava süreci henüz bitmeden yeni bir projenin kabul edilmesinin hukuk dışı olduğunu söylüyor.

"Mahkemenin iptal kararını yeni bir avan projesi ile aşmaya çalışıyorlar. Avan projeyi göremesek de kurul kararından anladığımız kadarıyla diğeriyle aşağı yukarı aynı projeyi hazırlayarak yeni bir projeymiş gibi sunuluyor. Kısacası hukukun etrafında dolanıyorlar.

"Kültür Bakanlığı'nın ilke kurulu kararı var; der ki 'Koruma kurulu kararı yargıya taşınmışsa yargı kararı kesinleşmeden, ikinci kez aynı konuyla ilgili koruma kurulu kararı alamaz.'"

Kıyak: Daha önce de 22 kez değiştirdiler

Mimar Kıyak, mahkeme kararında değiştirilmesi gereken hususların bir buçuk ay içinde düzelmesinin mümkün olmadığını söylüyor.

"Dört yıl içinde mahkeme süreci devam ederken bir tahtanın yerini değiştirip projeyi 22 kez değiştirdiler. Bilirkişi de her seferinde 'hiçbir değişiklik yapılmamış' dedi. Şimdi de aynı şey. Basit bir iki binanın yerini değiştirmekle düzelecek şeyler değil. Sur bandı geçilip üç katlı binalar yapılmış, sokakların karakteri değişmiş vb. Bunları düzeltmek demek orayı yıkıp yeniden yapmak demek. Bunları bir çırpıda yıkmadan hangi teknikle yapacaklar? Ki bu konunun fiziki boyutu, yerlerinden edilen insanlarla ilgili sosyal boyutu zaten düzeltilemez."

Mahkeme "kamu yararı yok" demişti

Mahkemenin iptal kararının gerekçesinde, Sulukule projesinin 5366 sayılı Yenileme yasasına aykırı olduğu ve kamu yararına uygun bulunmadığı belirtilmişti.

Kararda şu hususlara yer verilmişti:

* Sulukule'nin yer aldığı topografyanın tarihi önemi var; proje koruma amaçlı imar planı yapılmadan geliştirildi.

* UNESCO Dünya Miras alanı olan İstanbul karasurları koruma bandı yüzde 50 oranında değiştirildi ve Türkiye 'nin UNESCO Miras Listesi'ne girerken taahhüt ettiği sorumlulukları gözetmedi.

* Aslında12 yapı adasından oluşan alanda 24 adet yapı adası oluşturuldu. Halkın kullanımına ayrılmış Bostan'da yapılaşmaya gidildi. Parklara ve yeşil alanlara yer verilmedi. Mevcut tarihi yapılardan çok daha yüksek 3-4 katlı bir yapı tipolojisi yaratıldı.

Yeni avan projesinde "her şey uygun" deniyor

2. Numaralı Koruma Kurulu'nda kabul edilen yeni avan projesi kararında, kentsel yenileme sürecinde sona yaklaşıldığı vurgulandı ve şöyle dendi:

"Yenileme avan projesinde sosyo-kültürel yapının ıslah edildiği, tescilli kültür varlığı yapıların korunduğu, yeşil alan, konut, ticaret, kültür, turizm ve sosyal donatı alanlarına yer verilerek yeni bir dokunun oluşturulduğu, alanın mekansal, sosyal ve ekonomik ıslahı ve yeniden işlev verilmesi sonucu yenilendiği, özgün tarih ada morfolojisinin ve sokak rejiminin yeterli düzeyde korunarak mevcut dokunun iyileştirildiği, Belediyesinin hüküm ve tasarrufunda bulunan 2524 adadaki taşınmazın projeye katılması ile yenileme avan projesinin hedeflerini desteklediği, çöküntüye neden olan unsurların kaldırılarak veya değiştirilerek sağlıklı bir kentsel çevrenin şehre kazandırılmasının hedeflendiği ve yenileme alan sınırları içindeki tüm taşınmazların yenileme avan projesi hükümlerine tabi olduğundan iletilen yenileme avan projesinin düzeltmelerle uygun olduğu..." (NV)

* Fotoğraf: Nejla Osseiran