İbadet Yeri Statüsü için Referans AİHS Olmalı

Norveç Helsinki Komitesi: İnanç Özgürlüğü Girişimi (NHC:İÖG) hazırladığı politika notunda

Cemevlerinin ibadet yeri olarak tanınmamasının din veya inanç özgürlüğü hakkına ve Alevi toplumunun kimliğine ciddi bir müdahale olduğunu hatırlattı.

“İbadet yeri kurma hakkı, Türkiye’nin de korumakla yükümlü bulunduğu uluslararası hukuk tarafından korunan temel bir insan hakkıdır.

“Ne var ki, cemevlerine ilişkin karar ve politikaların ilahiyat açısından meşruiyet, ulusal birlik ve güvenlik kaygılarıyla oluşturulduğu görülmektedir.”

Politika notunda belediyelerin imar planlarının düzenlenmesinde, ibadet yeri için yer ayırırken sadece camileri değil, tüm ibadet yerlerini dikkate alması gibi tavsiyeler de yer aldı.

İbadet yerlerine indirimli tarife

Türkiye'de herkes için düşünce, vicdan, din veya inanç özgürlüğünün korunmasının iyileştirilmesi amacına sahip bir insan hakları projesi olan İnanç Özgürlüğü Girişimi’nin dile getirdiği tavsiyeler şunlar:

* Bazı ibadet yerlerine indirimli tarife uygulanmasına olanak veren 12.04.2002 tarihli ve 2002/4100 sayılı Bakanlar Kurulu kararının 2(f) bölümünde yer alan “ibadethaneler (cami, mescit, kilise, havra ve sinagog)” ifadesine “cemevi” ifadesi de eklenmelidir.

Söz konusu karar, 3. maddesinde ibadet yerlerinin elektrik giderlerinin takip eden yılda Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bütçesine konulacak ödenekten karşılanacağını belirtmektedir.

Aynı madde ibadet yerlerinin su giderleri için ortalama fiyat uygulanmasını öngörmektedir.

Referans AİHS’e

* 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun Ek 2. maddesi uyarınca mülki idare amirleri, cemevlerinin ibadet yeri statüsü için başvurularını değerlendirirken Anayasa’nın 24. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 9. maddesini temel alarak karar almalıdır.

Gerektiği takdirde Başbakanlık bu konuda bir genelge yayınlamalıdır.

* Belediyeler imar planlarının düzenlenmesinde, ibadet yeri için yer ayırırken sadece camileri değil, tüm ibadet yerlerini dikkate almalıdır. Bu kararlarda inananların görüşleri birincil referans kaynağı olarak alınmalıdır. (YY)

Politika notuna buradan ulaşabilirsiniz.