Hak Örgütleri Barış ve Sivil Anayasa İstiyor
Ortaklaşılan talep, yeni, sivil, insan haklarına dayanan anayasa.
Önen: Barışsız demokrasi olmaz, yeni Anayasa gerek
TİHV Başkanı Yavuz Önen Anayasa'nın 12 Eylül rejimini hâlâ temsil ettiğini, yeni bir anayasa gerektiğini söyledi. Temsilde adalet için seçim yasası ve siyasi partiler yasasının değişmesi gerektiğini de ekledi. Diğer talepler şöyle:
İfade özgürlüğünün önündeki engeller kalkmalı. Sanık haklarını hiçe sayan gözaltı koşulları ortadan kalkmalı.
Örgütlenme özgürlüğü, yaşam hakkı güvence altına alınmalı; işkenceyi önleme mekanizmaları hayata geçirilmeli. Polise duraksamadan ateş etme yetkisi veren yasa değişikliği geri alınmalı.
Önen, bunların barış olmadan sağlanamayacağını vurguladı; "Barış talebi her zaman gündemin başında" dedi.
Yalçındağ: CEDAW içselleştirilmeli
İHD Başkanı Yalçındağ Kürt sorununun barışçıl, demokratik çözümü için çabalanması, şiddetin sonlanması, Meclisin toplumla birlikte çalışarak "demokratik, anti-militarist, kapsayıcı" bir anayasa oluşturması gerektiğini söyledi.
Yalçındağ Birleşmiş Milletler Kadına Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'nin (CEDAW) bütün kurumlarca içselleştirilmesini sağlayacak düzenlemeler yapılması; ifade özgürlüğü önündeki engellerin, Ceza Yasası'ndaki "utanç verici" maddelerin kaldırılması gerektiğini de ekledi.
Kurma: Dernekler Yasası kalkmalı
hYd'den Emel Kurma sivil anayasa için Meclisin açık bir toplumsal tartışmanın önünü açması gerektiğini söyledi.
Sanık haklarının, adil yargılamanın, ifade özgürlüğünün güvenceye alınmasını isteyen Kurma, "Devletin hak savunuculuğuna keyfi olarak müdahale etmesini sağlayan Dernekler Yasası da kalkmalı" dedi.
Kurma, insan haklarının bağlamını anlayan, ekonomik, kültürel, sosyal hakları, çevre haklarını gözeten bir devlet oluşturulması için çabalanması gerektiğini vurguladı.
Çelik: Yaşam hakkı korunmalı
MAZLUMDER Başkanı M. Halit Çelik Kürt sorununun çözümü için somut irade; din, ifade özgürlüklerine engellerin kaldırılması, açık tartışmayla oluşturulacak, insan haklarına dayalı yeni anayasanı yürürlüğe konması gerektiğini söyledi; yaşama hakkının güvenceye alınması gerektiğini de ekledi.
Korkut: Uluslararası sözleşmeler yürürlüğe girmeli
UAÖ Türkiye Başkanı Levent Korkut kamuda sağlıklı bir insan hakları örgütlenmesini sağlayacak anayasanın, insan haklarına dayalı bir dış politikanın, temel hakları zaafa uğratmayacak bir güvenlik sisteminin oluşturulması gerektiğine dikkat çekti.
Korkut, Türkiye'nin ayrımcılığı önlemekle ilgili Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ek protokolünü, insanlığa karşı suçları yargılamak için Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü'nü ve BM İşkenceye Karşı Sözleşme'nin ek protokolünü yürürlüğe koyması gerektiğini vurguladı. (TK/EÜ)