SEÇİM 2024
Görme engelliler yerel seçimlerde nasıl oy kullanacak?
*Görsel betimleme: Fotoğrafta, görme engelli erkek bir seçmen oy kullanmaya gidiyor. Üzerinde takım elbise var. Siyah, beyaz kareli bir kravat takıyor. Bir elinde delikli şablonu diğer elinde ise oy zarfını tutuyor. Sol kolunun altında ise katlanmış halde beyaz bastonunu taşıyor. Arkasında iki tane oy kabini gözüküyor.
Türkiye’de 378 bin 400 kayıtlı görme engelli seçmen bulunuyor. Görme engelli seçmenler, 2023 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi'nde ilk kez kendileri için hazırlanan şablonla oy kullanmıştı. 31 Mart'ta yapılacak yerel seçimlerde de görme engelli yurttaşlar delikli şablonlarla oy kullanacak.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ'NDEN TANITIM VİDEOSU
Görme engelliler seçim günü oy şablonlarını nasıl kullanacak?
Ancak Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından hazırlanan delikli şablonlarda, Braille (görme engelli insanların okuyup yazması için kullanılan alfabe) ve büyük puntolu Latin harflerinin bulunmaması görme engelli seçmenler tarafından eleştirilmişti.
Eleştirilere rağmen YSK, 31 Mart yerel seçimlerinde kullanılacak şablonlarda bir değişiklik yapmadı.
Görme engelli seçmenler 14 Mayıs deneyimlerini anlattı
Engelsiz Erişim Derneği Başkanı Nurşen Korkmaz, görme engelli seçmenlerin kullanacağı delikli şablonları bianet’e anlattı.
"Delik sayarak oy kullanmak durumundayız"
YSK ile yaptıkları görüşmede her il seçim kurulunun kendi illerindeki şablonlardan sorumlu olduklarını öğrenen Engelsiz Erişim Derneği, yakın zamanda İstanbul İl Seçim Kurulu'yla bir görüşme gerçekleştirdi.
Görüşmede, İstanbul’daki yerel seçimlerde görme engellilerin kullanacağı oy şablonlarını incelediklerini aktaran Nurşen Korkmaz, “Geçen seçimde kullanılan şablonlardan herhangi bir farkı yok. Yine delik sayarak oy kullanmak durumundayız” dedi.
4 ayrı pusula, 4 ayrı şablon
31 Mart'ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için 22 siyasi parti ve 27 bağımsız aday yarışacak. YSK, geçtiğimiz haftalarda İstanbul oy pusulasının 97 santimetre uzunluğunda olduğunu açıklamıştı. Bunun yanı sıra il belediye meclis üyesi, ilçe belediye başkanı ve ilçe belediye meclis üyesi seçmek için de ayrı pusulalar kullanılacak.
Görme engelli seçmenler, oy kabine tek bir pusula ve o pusulaya uygun delikli şablonla gidecek, oyunu kullandıktan sonra görevliye teslim edip diğer pusulayı alacak.
"Braille ile sayı yazılabilirdi"
Delikli şablonla oy kullanan görme engelliler, şablonun sol kenarında bulunan kulakçığa pusulayı yerleştirdikten sonra kendi adaylarının sırasını sayarak bulmak zorundalar.
Bu duruma tepki gösteren Korkmaz, “En azından deliklere Braille ile sayı yazılabilirdi. Delikleri sayarken kaçırabilir ya da unutabiliriz. En azından Braille ile sayıları yazsalar, delik sayarken yaşanacak karışıklıkların önüne geçilebilirdi” dedi.
Adayların pusuladaki sırası nasıl öğrenilecek?
Görme engelli seçmenler, oy verecekleri adayların pusulada kaçıncı sırada olduğunu ise YSK’nin internet sitesinden öğrenebilecek.
YSK’nin aday sıralamasını paylaştığını belirten Korkmaz, illerdeki aday sayılarına bağlı olarak sıralamanın da değiştiğini hatırlattı ve “Görme engelli seçmenler kendi ilindeki adayları arayıp bulmalı” dedi.
Her sandıkta bir şablon
Derneğin bir önceki seçimlerde dile getirdiği taleplerden biri de şablonların sayısına yönelikti. Sandıkta kayıtlı olan görme engelli seçmen sayısı kadar şablon bulundurulmasını talep eden Engelsiz Erişim Derneği'nin bu talebi de karşılık bulmadı. Yerel seçimlerde her sandıkta bir adet delikli şablon bulunacak.
Şablona mürekkep bulaşması ya da şablonun zarar görmesi durumunda diğer sandıklardan şablon alınacak.
"Kişinin tercihi esas alınacak"
Nurşen Korkmaz, İstanbul İl Seçim Kurulu ile yaptıkları görüşmede, önceki seçimlerde görevlilerle ilgili yaşadıkları sorunları aktardıklarnı beliterek, "Kör seçmenlere, 'sadece şablonla oy kullanabilirsin' ya da 'sadece refakatçi ile oy kullanabilirsin' diyenler oldu. Bunların hepsinin eğitimlerde anlatılması gerektiğini vurguladık. Burada kişinin tercihi esas alınacak" dedi.
Görme engelli seçmenler, tercihlerine göre delikli şablonla ya da refakatçi eşliğinde oy kullanabilecek.
(AD)