Gey Aplikasyonu Grindr’a Sansür Anayasa Mahkemesi'nde
Kaos GL Derneği, erkek erkeğe tanışma uygulaması Grindr’a yönelik kullanım engelinin kaldırılması için dernekten Umut Güner adına bugün Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.
Uygulama, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından Ağustos 2013 itibariyle koruma tedbiri alınarak erişime engellenmişti.
Eşcinsellik otomatik olarak suç sayılıyor
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi’nden Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak’ın desteğiyle hazırlanan başvuruda erişim engelleme kararının müstehcenlik ve fuhuşu tanımlamadığı, eşcinselliği otomatik olarak suç olarak saydığı belirtiliyor.
Uygulamaya erişim, kişisel bilgilerin rıza dışı yayınlandığı gerekçesiyle savcılığa yapılan bir başvuru sonucunda engellendi. Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda ise, mahkeme tarafından verilen tedbir kararıyla olayla hiçbir ilgisi olmayan müvekkilin de belirsiz bir süre zarfında olumsuz etkilendiğine dikkat çekiliyor.
Grindr’a erişim engeli kararına karşı Kaos GL Derneği’nden Umur Güner adına Ocak ayında İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hakimliği’ne itirazda bulunulmuş, itiraz Şubat ayında İstanbul Anadolu 3. Sulh Ceza Hakimliği tarafından reddedilmişti.
Erişime engelleme kararı orantılı değil
Grindr’a erişimi engelleyen İstanbul Anadolu 14. Sulh Ceza Mahkemesi, kararında “www.grindr.com eşcinsel üyelerin bulunduğu arkadaşlık sitesinin kurulduğu anlaşıldığından, 5651 Sayılı Kanunun 8/5-6 maddesinde öngörülen fuhuş ve müstehcenlik içerdiğinden ilgili site hakkında erişimin engellenmesine” ifadelerini kullandı. Ancak sitedeki hangi içeriğin müstehcenlik veya fuhuş niteliği taşıdığı kararda belirtilmediğinden salt eşcinsel üyelerin varlığı fuhuş ve müstehcenlikle ilişkilendirildi.
Kişilerin cinsel yöneliminin, Anayasa’nın 17. maddesi tarafından korunduğuna dikkat çekilen Anayasa Mahkemesi başvurusunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarına vurgu yapılarak bir kullanıcı tarafından paylaşılan içerik ile sitenin tamamına erişimin engellenmesi arasında makul bir orantı bulunmadığı belirtiliyor.
Başvuruda ayrıca tanışma sitelerinin küçükleri korumak amacıyla yasaklanması gerekçesinin 18 yaşında küçüklerin üye olamadığı Grindr.com örneğinde geçerlilik taşımadığının altı çiziliyor.
Grindr sansürünün Anayasanın 13. maddesinde belirtilen ölçülülük ilkesi ile de örtüşmediği başvuruda ifade edilen bir diğer konu. Sitenin engellenmesiyle sonuçlanan şikâyetteki mağduriyetin giderilmesi için suçluların yakalanması ve ilgili hesabın kapatılması mümkünken, Grindr Türkiye’de tamamen yasaklandı.
Sansürün gerekçesi belirtilmedi
Anayasa’nın 141. maddesinde açık bir zorunluluk olarak düzenlenen ve hak arama özgürlüğünün koşulu sayılan mahkeme kararlarının gerekçeli olması durumu, sansüre yapılan itiraza ilişkin mahkeme kararında sağlanmıyor. Bu yüzden eşcinselliğin nasıl fuhuş ve müstehcenlik olarak değerlendirildiğinin bir açıklaması bulunmuyor.
Kararda gerekçenin bulunmaması ise, itirazın önünü tıkayarak başvurucunun adil yargılanma hakkını ihlal ederek, devam eden ihlale yol açıyor.
Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda ayrıca Türkiye’de toplumsal önyargılar nedeniyle eşcinsel erkeklerin sosyalleşebildikleri, tanışabildikleri ve örgütlenebildikleri alanların çok sınırlı olduğu vurgulanıyor. LGBT’lerin sosyal medyayı danışmanlık almak için kullanması da erişim engelinin doğurduğu olumsuz sonuçlar arasında yer alıyor.
Başvuruyla birlikte, yaşanan ihlallerin tespit edilmesi, Grindr kullanım engelinin kaldırılması ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin başvurucuya ödenmesi talep ediliyor. (ÖA/ÇT)