Engelsiz Bir Medya İçin Medya Engellilere Açılmalı!

Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği (TOFD), gerek Türkiye’de gerekse yurtdışında yaşayan, fiziksel ve toplumsal engellere rağmen mesleki yaşamlarını sürdürmekte olan medya çalışanlarıyla, “medyadan engellenmemeyi talep eden engellileri” 11–12 Ekim 2008 tarihleri arasında İstanbul’da Bilgi Üniversitesi’nde düzenlenen “Uluslararası Engelsiz Medya Buluşması”nda biraraya getirdi.

Dernek etkinlikle ilgili çağrıda etkinliğin amacını “medyada engellilerle ilgili haberler ve nitelikleri, engellilerin medyada görünürlülüğü ve sosyal yansımaları, tanıklıklar, medyada istihdam vb. konularında bilgi paylaşımı ve çözüm önerilerini geliştirmek” olarak belirlemişti.

Yerli ve yabancı katılımcının dile getirdikleri gerçekler de bu amaca ulaşıldığını gösterdi. Engellilerle ilgili sivil toplum kuruluşlarının (STK) medyadan beklentilerinin dile getirildiği buluşmada, engellilerin günlük yaşamlarından örnekler verilerek “medyanın yaptıkları ve yapmadıkları” anlatıldı ve tartışıldı.

İki günlük etkinlikte sayıları az da olsa üst düzey yöneticilerin katıldığı gözlendi. Medya yine yalnız etkinliğin “medyatik” bölümlerinde vardı ve ne kadarını yansıttıklarını önümüzdeki günlerde görebileceğiz.

* * *

Buluşmanın son günü yayınlanan sonuç bildirisindeki 13 konunun her biri çok anlamlı ve önemli saptamalara dayanıyor ve üzerinde dikkatle durulması gerekiyor. Bunlar aynı zamanda engellilerin medyaya yönelik taleplerini oluşturuyor:

• Ayrımcı ifade ve tutumları ortadan kaldırmak, hizmet erişilebilirliğini geliştirmek ve ayrımcılığa neden olabilecek tutum ve davranışlardan vazgeçmek amacıyla medyada engelli istihdamı artırılmalıdır.
• Engellilere yönelik ayrımcılığın ortadan kaldırılması için RTÜK ile işbirliği yapılmalı ve bu kurumda engelliler istihdam edilmelidir.
• Engellilere yönelik ayrımcılıkla ilgili şikayet ve denetim mekanizmaları hukuka dayandırılmalıdır.
• Farklılığa yaklaşımda mevcut modellerden en ideali olan toplumsal modele geçilebilmesi için engelliler ile çalışanlar bilinçlendirilmeli; önce bireyde sonra toplumda “duygu ve bilgi dengesi” sağlanmalıdır.
• Medyada engelli portreleri ötekileştirilmeden, eşitlikçi, gerçekçi ve dramatize edilmeden sunulmalıdır.
• Medya ile engelli örgütlerince engellilerle ilgili haberler hazırlanırken başvurulacak “sözlük / rehberler” oluşturulmalıdır.
• Engellilere yönelik ayrımcılığını önlemek üzere gerekli duyarlılığın gösterilmesi desteklenmelidir.
• Medya sektöründe istihdam edilecek engellilerin uzmanlaşmasına yönelik bir yapılaşma oluşturulmalıdır.
• Engelli grupları ve STK’lar arasında işbirliği teşvik edilmeli ve geliştirilmelidir.
• Özel ve kamu kuruluşlarında işaret diline hakim ve engelli gruplarına hizmet sunabilecek personel çalıştırılmalıdır.
• İşaret dilinin evrensel iletişim dili olarak kabul edilmeli ve eğitim sistemi içinde yer almalıdır.
• Tüm sektörlerde ve medyada yetkin ve uzman engelli istihdamının önündeki engellerin kaldırılmasına yönelik eğitim ve rehabilitasyon çalışmaları yapılmalı ve medyanın gündemine taşınmalıdır.
• İmaj odaklı medyadan, tüm farklılıklara eşit mesafede duran ve yer veren bir medya oluşturulmalı, bunun için işbirliği içinde projeler üretilmelidir.

Bunları gerçekleşmesi bir çok sıkıntının aşılmasını sağlayabilir.(MS/EÜ)