Cumartesi Anneleri/İnsanları’ndan QR kodlu protesto

Cumartesi Anneleri/insanları, Birleşmiş Milletler’in Uluslararası Zorla Kaybedilenler günü olarak tanıdığı 30 Ağustos Uluslararası Zorla Kaybedilenler Günü’nde “İstanbul kayıplarını unutmadık” başlıklı bir internet sayfası hazırladı.

Sayfaya QR koduyla ulaşılabiliyor.

Galatasaray Meydanı ve civarı başta olmak üzere İstanbul’un çeşitli noktalarına yerleştirilen QR kodları telefonundan taratanlar, 1936-1995 tarihleri arasında İstanbul’da zorla kaybedilen 31 kişinin hikayelerinin olduğu sayfaya yönlendiriliyor.

TIKLAYIN - 30 Ağustos Dünya Kayıplar Günü ve Cumartesi Anneleri/İnsanları

Cumartesi Anneleri’nin internet sitesindeki sayfadan 1936 yılında zorla kaybedilen Salih Bozışık ile 1973- 1995 yılları arasında zorla kaybedilen Ali Kayahan, Hayrettin Eren, Nurettin Yedigöl, Süleyman Cihan, Mustafa Asım Hayrullahoğlu, Maksut Tepeli, Yusuf Erişti, Hüseyin Toraman, Ayhan Efeoğlu, Hüsamettin Yaman, Soner Gül, Halil Alpsoy, Hasan Gülünay, Ali Kırlangıçlı Erdoğan Şakar, Ali Efeoğlu, Behçet Cantürk - Recep Kuzucu, Cüneyt Aydınlar, Fevzi Aslan - Salih Aslan, Savaş Buldan- Adnan Yıldırım- Hacı Karay, Lütfiye Kaçar, İsmail Bahçeci, Rıdvan Karakoç, Hasan Ocak, Fehmi Tosun, Düzgün Tekin’in nasıl zorla kaybedildiklerine ilişkin bilgilere erişilebiliyor.

27 Mayıs 1995 tarihinden beri “Kayıplar son bulsun, akıbetleri açıklansın, sorumlular yargılansın” talebiyle her cumartesi saat 12:00’de İstanbul, İstiklal Caddesi’ndeki Galatasaray Meydanı’na çıkan Cumartesi Anneleri/İnsanları, 700. Hafta eyleminden beri polis engeline maruz kalıyor.

Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın internet sitesindeki sayfaya buradan ulaşabilirsiniz.

TIKLAYIN - Cumartesi Anneleri'ni beklerken: Karanfil bırakmamız bile yasak

Hanife Yıldız: Kimseden Utanmıyorsanız, Benden Utanmanız Lazım

İrfan Bilgin: Taleplerimizi Yerine Getirirseniz Meydandan Kalkarız

Hanım Tosun: Dünya Bizim Sesimizi Galatasaray’da Duydu

İkbal Eren: Evlatlarını İstiyor Anneler, İstismar Bunun Neresinde?

Hasan Karakoç: Siz Kayıplarımızı Bulup Sorumluları Yargılayın, Biz Oturmaktan Vazgeçelim

1995'ten beri Galatasaray meydanında mücadele

Hakikat Adalet Hafıza Merkezinin verilerine göre, Türkiye'de zorla kaybedildiği tespit edilen toplam 1352 kişi var.

Bir grup kayıp yakını ve hak savunucusu “kayıplar son bulsun, akıbetleri açıklansın, sorumlular yargılansın” talebiyle 27 Mayıs 1995 cumartesi günü saat 12.00’de İstanbul, İstiklal Caddesi Galatasaray meydanında oturdu. Arada polis müdahaleleri olsa da 169 hafta kesintisiz Galatasaray Lisesi’nin önünde oturuldu.

170. haftada, 15 Ağustos 1998'de başlayan güvenlik güçlerinin saldırısı, 7 ay sürdü . Her cumartesi, yani tam 31 kez, gözaltılar yaşandı. Cumartesi Anneleri/İnsanları 13 Mart 1999'da güvenlik güçlerinin saldırıları nedeniyle belirsiz bir süre Galatasaray oturmalarına ara verdiklerini açıkladılar. Yedi aylık sürede toplam 431 kişi, birkaç saatten beş güne kadar varan sürelerde gözaltında tutuldu, dövüldü, tartaklandı, yerlerde sürüklendi, hakarete uğradı.

Bu insanların hep birlikte gözaltında kaldığı süre 932 gün oldu. Toplam 84 günlük iş göremez raporu alındı. Bununla da kalmayıp haklarında, "polise mukavemet"ten, "toplantı ve gösteri yürüyüşleri yasasına" muhalefetten davalar açıldı. Hatta, okuma yazma bilmeyen kadınlar gözaltı hücreleri duvarlarına yazı yazmaktan yargılandı.

31 Ocak 2009'da yeniden başlayan Cumartesi oturmaları 25 Ağustos 2018'deki 700. Haftada tekrar polis saldırısı ile karşılaştı.

700. haftada polis plastik mermilerle saldırdı, çok sayıda kayıp yakını gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar ifadelerinin ardından aynı gün serbest bırakıldı.

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Başkanı, avukat Gülseren Yoleri, konuyla ilgili açıklamasında, 700. Hafta etkinliğinin "İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun bilgisi dahilinde Beyoğlu Kaymakamlığı imzalı bir karar ile keyfi olarak yasaklanmış olduğunu" söyledi.

TIKLAYIN - Maside Ocak: 97’de 2 kuşak gözaltına alınırdık, bugün 3 kuşak alınıyoruz

Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı, Cumartesi Anneleri/İnsanları'na 700. Hafta eylemindeki polis saldırısının haklı gerekçelere dayandığını, orantılı bir müdahale olduğunu ve asgari eşik seviyesini aşmadığını ileri sürdü.

Daha sonra gözaltına alınan 46 kişiye “Kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçlamasıyla, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet suçundan dava açıldı.

700. haftadan beri polis müdahalesi

İstanbul Beyoğlu Kaymakamlığı 25 Ağustos 2018'de yapılan Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 700. buluşmasını “herhangi bir bildirimde bulunulmadığı” iddiasıyla yasakladı.

Galatasaray Meydanı'nda toplanan Cumartesi Anneleri/İnsanları’na saldıran polis 23 kişiyi gözaltına aldı. Ardından 46 kişiye "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet" suçlamasıyla dava açıldı.

1995'te gözaltında kaybedilen Hasan Ocak'ın ablası Maside Ocak, darp edilerek gözaltına alınanlar arasındaydı. 82 yaşındaki annesi Emine Ocak da polis şiddetine maruz kaldı.

Maside Ocak, kolluk görevlileri ve amiri hakkında suç duyurusunda bulundu. Ancak Başsavcılığın soruşturmaya yer olmadığı kararı vermesi üzerine başvurduğu İstanbul Sulh Ceza Hakimliği de itirazı kesin olarak reddedince Ocak dosyayı AYM'ye taşıdı.

Yüksek mahkeme, şubat ayında verdiği kararda Anayasa'nın 34. maddesinde düzenlenen "toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal" edildiğine hükmetti. Maside Ocak'a 13 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

Ardından AYM, Cumartesi İnsanları/Anneleri eylemine saldırıp Sebla Arcan’ı darp eden polis memurlarının, kötü muamele ve eziyet yasağını ihlal ettiğine hükmetti. Görevlilerin yargılanması ve Arcan'a 50 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

Bu iki AYM kararına rağmen, hak savunucularının Galatasaray’da basın açıklaması yapması polis şiddetiyle engelleniyor.

(AS)