Çerkesler Anadilde Öğrenime Hazırlanıyor

Çerkesler anadilde öğrenim için girişimlere başlıyor. Anadilde öğrenimle ilgili çalışmaları, Türkiye'de yaşayan Çerkeslerin sosyal, ekonomik, kültürel ve nüfus yapısı üzerinde araştırmalar yaparak projeler geliştiren Demokrat Çerkes Platformu yürütüyor.

22 Mart 2000'de kurulan platform ilk aşamada üniversitelerde Çerkesler'in konuştuğu yaygın dillerden Adigece ve Abhazca'ya yönelik master programlarının oluşturulması için çalışmalara başladı.

Üniversitede master programı

Çerkes Platformu sözcüsü Sezai Babakuş, "Çerkes dilleri bilimcisi İngiliz Prof. Dr. George Hewitt'in Boğaziçi Üniversitesi'nde Çerkes dili üzerine misafir öğretim üyesi olarak getirmek için başvurduklarını" söyledi. Babakuş, "teknik ve mali eksikliklerin giderilmesi için çalışmaların sürdüğünü, Prof. Hewitt'in öğretim üyeliği talebinin kabul edilmemesi halinde de üniversitenin Fen Edebiyat fakültesinde yüksek lisans programı başlatacaklarını belirtti.

Açılacak Adigece ve Abhazca master programına Lisansüstü Eğitim Sınavı'nı (LES) kazanabilen öğrenciler katılabilecek, kontenjanının da 15 kişi olması düşünülüyor. Platform aynı zamanda Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde de (ODTÜ) Çerkeslere yönelik programların açılması için girişime başlayacak.

Azınlık dillerinin engeli MEB yönetmeliği

Babakuş, anadilde kurs için de çalışma başlatacaklarını fakat Milli Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı "Farklı dil ve lehçelerin öğrenilmesine ilişkin yönetmeliğin" önlerindeki en büyük engel oluğunu söyledi.

Babakuş, yönetmeliğin getirdiği bürokratik engellerin hiçbir azınlığın anadilinde öğrenim görebilmesine olanak sağlamadığını söyledi.

Söz konusu yönetmelikte kursta öğrenim verecek öğretmenlerin Yüksek Öğrenim Kurulu'nun (YÖK) tanıdığı bir öğretim kurumundan mezun olması, açılmış kurumda mali ve sosyal güvenlik teminatları, öğretmenlerin üçte birinin kadrolu ve sözleşmeli olması, kullanılacak kitapların Talim Terbiye Kurulu tarafından onanmış olması, öğrenimin Latin alfabesiyle verilmesi gibi yeterlilikler aranıyor.

Kiril alfabesinden Latince'ye

Kiril alfabesinin kullanıldığı Çerkes dilleri Adigece ve Abhazca ise Latince'ye geçmemiş diller. Sezai Babakuş, bu konuda da bir çalışma oluşturarak Adigece ve Abhazca'nın Latince'ye çevrilmesi için çalışma grubu oluşturacaklarını, fakat bunun tamamlanmasının birkaç yıl sürebileceğini söyledi.

Türkiye'de 5-6 milyon civarında olduğu düşünülen Çerkeslerin ancak yüzde 20'sinin Adigece ve Abhazca dillerine ilgi gösterdiklerini söyleyen Babakuş, açılacak master programı veya kursun ilgi görmesini beklediklerini belirtti.

"Kurs, bir yıldan önce olmaz"

Kafkas Derneği Genel Başkanı Muhittin Ünal da anadilde kurs başvurusunun bir yıldan önce yapılamayacağını, başvurular olsa bile MEB'in hazırladığı yönetmeliğin getirdiği engeller nedeniyle ilerleme sağlamanın mümkün olamayacağını belirtti.

Ünal, MEB'e hazırlanan yönetmeliğin getirdiği engeller ve taşıdığı eksikliklerin giderilmesi için önerilerini sunacağını, yönetmeliğin neleri öngördüğünü iyice hesaplamadan başvurmanın bir anlam ifade etmeyeceğini sözlerine ekledi. (HA/NK/BB)