BM'den Çocuklara Başvuru Hakkı

Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'ye eklenen Bireysel Başvuru Hakkı İhtiyari Protokolü Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülkelerin imzasına açıldı.

Bilkent Üniversitesi Uluslararası Çocuk Merkezi Türkiye'ye bu protokolü imzalaması ve onaylaması çağrısında bulundu.

İç hukuk tükenince

Uluslararası düzeyde Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (ÇHS) hariç tüm insan hakları sözleşmelerinin bireysel hak arama ve adalete erişim mekanizması bulunduğunu hatırlatan Uluslararası Çocuk Merkezi, ÇHS'ye ek Bireysel Başvuru Hakkı İhtiyari Protokolü'nün bu ihtiyaca karşılık oluşturulduğuna dikkat çekti.

Karar tasarısına Türkiye'nin de katkıda bulunduğu Ek Protokol, çocuk haklarının ihlali durumunda BM Çocuk Hakları Komitesi'ne başvuru hakkı tanıyor. Başvurunun kriterlerinden biri olarak ulusal hak arama yollarının tümünün tüketilmesi gerekiyor.

Protokole göre, üçüncü şahısların ya da tüzel kişilerin çocukların bilgilendirilmiş onayı bulunmadan onlar adına başvuru hakkı bulunmuyor. Bu durum ancak çocukların yüksek yararına hareket ettiklerini kanıtlayabilirlerse göz ardı ediliyor.

İnceleme yetkisi

Ek Protokol'ün içeriğinde şu noktalar öne çıkıyor:

* Sadece ÇHS'ye, protokollerine ve Bireysel Başvuru Hakkı İhtiyari Protokolü'ne taraf devletlerden gelen bireysel başvurular BM Çocuk Hakları Komitesi tarafından incelenebilir.

* Sadece ÇHS'de garanti altına alınmış yasal hakların ihlali incelenebilir.

* Ulusal hak arama yollarının tümü tüketildiğinde ve başka bir uluslararası yasal hak arama yoluna başvurulmadığı durumlarda BM Çocuk Hakları Komitesi'ne bireysel başvuru yapılabilir.

* Bir ya da daha fazla çocuk hak ihlali ile ilgili başvuru yapabilir.

İlk imzacılar

19 Kasım 2011'de BM Genel Kurulu'nda kabul edilen protokolü ilk imzalayan ülkeler arasında Brezilya, Kosta Rika, Şili, Finlandiya, Almanya, Honduras, Macaristan, İtalya, Kazakistan, Portekiz, Sırbistan, Slovakya, Slovenya ve Uruguay var.

ÇHS çerçevesinde bir bireysel başvuru sistemi oluşturmak için ihtiyari protokol kararı 2009'da BM üyesi tüm devletler tarafından kabul edildi.

Türkiye'nin de aralarında bulunduğu birçok ülke bu ihtiyari protokolün yazılmasına doğrudan katkı verdi. (YY)