BM'de Türkiye'ye İfade Özgürlüğü Eleştirisi

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi oturumunda söz alan 54 ülkeden en az 15'i Türkiye'deki basın ve ifade özgürlüğüne yönelik ihlallere dikkat çekti; bu anlamda yasaların uluslar arası normlara uyumlu hale getirilmesini talep etti.

Ülkelerden birçoğu Türkiye'yi, hükümetin de demokratik açılım programına aldığını açıkladığı BM İşkenceye Karşı Sözleşmenin Ek Protokolü'nü (OPCAT) onaylamaya, BM Paris İlkeleri'ne uyumlu bir Ulusal İnsan Hakları Kurumu'nu hayata geçirmeye ve BM Kayıplar Sözleşmesi'ni imzalamaya çağırdılar.

Türkiye adına Başbakan yardımcısı ve Devlet bakanı Cemil Çiçek, BM'ye üye 192 ülkenin insan hakları durumu itibariyle dört yılda bir taramaya tabi tutulması (Universal Periodic Review-UPR) kapsamında 10 Mayıs'ta Türkiye adına raporunu sundu.

bianet'in de izlediği oturumda, hükümetin çalışmalarını anlatan Çiçek, Ulusal İnsan Hakları Kurumu'nun oluşturulması çabalarını sürdürdüklerini, TCK'da 301. madde değişikliğinin yapıldığı Mayıs 2008'den bu yana Adalet Bakanlığı soruşturma ve dava yürütülmesi izni verdiği dosyaların yüzde 7,2'ye karşılık geldiğini, geri kalanınınsa reddedildiğini söyledi.

Birçok ülke okullaşma, kadının toplumdaki yeri, çalışan çocuklar, insan ticaretine yönelik önlemler konusunda Çiçek'e övgülerini sunarak çabaların sürdürülmesini isterken, işkenceye karışan güvenlik kuvvetlerinin hükümetin "işkenceye sıfır tolerans" ilkesine uyumlu şekilde muamele görmemesi eleştirildi.

En sert eleştirilerden biri Hollandalı raportörce, Türkiye'de LGBTT'lilere yönelik baskılara ve cins ayrımcılığı ve buna yönelik kötü muamelelere son verilmesi istemiyle yapıldı.

En az 15 ülkeden ifade özgürlüğü eleştirisi

Basın ifade özgürlüğü yönünde eleştiri yönelten ülkeler arasında Brezilya, İsviçre, Ermenistan, Şili, Bangladeş, İspanya, Kanada, Hollanda, Meksika, ABD, Uruguay, Avustralya, Fransa, Japonya ve Almanya da vardı.

Uluslar arası PEN, Uluslar arası Yayıncılar Birliği (IPA) ve İndex On Censorship adlı örgütler, Türkiye'de TMY ve TCK'da acil reformlara girişilmesi çağrısıyla Konseye ortak bir rapor sundular.

TCK, TMY, İnternet Yasası temel kaygılardan...

Hollanda ve Avustralya, 301. madde ve Terörle Mücadele Yasası gibi düzenlemelerin ifade özgürlüğünü kısıtladığını bildirdi; "Uluslar arası normlar gözetilmeli" dedi.

Fransa ve İspanya gibi ülkelerse, vicdani reddi savunanların sıklıkla karşılaştığı TCK'nın 318. maddesinin yürürlükten kaldırılmasını istediler. Kanada ve Fransa, İnternet Suçları Yasası'nın gözden geçirilmesini tavsiye etti; Japonya, aktivistlerin baskı altında tutulmasını eleştirdi; toplumda kadının korunmasına devam edilmesini istedi.

Şili, gazeteci ve yazarların yargılanmasını eleştirdi; Rusya Federasyonu, insan ticaretine karşı verilen mücadelenin sürdürülmesini istedi.

Türkiye'nin bu ülkelerin tavsiyelerinden hangilerini kabul edeceği, bugünlerde belli olacak. Rapor son halini üç ay sonra alacak. Hükümetin taahhütlerini bir dahaki taramanın olacağı 2014'e kadar gerçekleştirilmesi beklenecek.(EÖ)

Bakan Cemil Çiçek'in açış konuşmasının tam metni için tıklayınız.