Artık Avrupada da Hasta Hakları Günü Var
Active Citizenship Network (ACN) tarafından düzenlenen toplantıya AB içinde yer alan 25 üye ülkenin yanı sıra, aday ülke olan Türkiye'den de "Hasta Hakkı Platformu" içinde yer alan "Sağlık Hakkı Hareketi Derneği"nden (SHHD) Leyla Hacıosmanoğlu ve Tunç Demircan katıldılar.
Yoğun destek ve katılım
Toplantıya katılan Avukat Tunç Demircan'ın verdiği bilgiye göre, Avrupa Parlamentosu'nun Altiero Spinelli binasında yapılan toplantıya AB'ye üye ve aday ülkelerden toplam 72 sivil toplum örgütü, hastane temsilcileri ve Avrupa Parlamentosu parlamenterleri katıldı.
Demircan, açılış konuşmalarını AB Parlamenterleri Bulgaristan'dan Antonyia Parvanova, İtalya'dan Nicola Zingaretti ve Avrupa Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Komisyonu üyesi Markos Kyprianou'nun yaptığını söyledi.
Aynı oturumda Cittadinanzattiva Genel Sekreteri Teresa Petrangolini'nin de "Neden Avrupa Hasta Hakları Günü" başlıklı bir sunum gerçekleştirdiğini belirten SHHD Yönetim Kurulu üyesi Demircan "Avrupa Hasta Hakları Günü"nü belirlemede temel amaçlarının "üye ülkelerin hasta hakları konusunda duyarlılığını artırmak, her yıl bu haklara dikkat çekerek uyulmasını ve uygulanmasını, dolayısıyla somut adımların atılmasını sağlamak" olduğunu ifade etti.
Aralık 2001'de Roma'da kurulan ACN; 30 ayrı üye ve aday ülkenin sivil toplum örgütlerince oluşturulan bir ağ. ACN aynı zamanda İtalya'da 1978 yılında sivil katılımı sağlamak amacıyla kurulan ve bugün itibariyle 80 binden fazla üyesi olan Cittadinanzattiva'nın içinde yer alıyor.
Türkiye'de on yıldır gerçekleştiriliyor
Türkiye'de 1998 yılından bu yana, her yıl 26 Ekim'de gerçekleştirilen "Hasta Hakları Günü", tüm AB üyesi ülkelerde ve aday ülkelerde ortak bir şekilde "29 Mart"ta gerçekleştirilecek.
Bu günde daha önce Türkiye'de yapıldığı gibi, tüm ülkelerde hasta haklarının ele alınması ve kamuoyunda tartışılması hedefleniyor.
Demircan'ın verdiği bilgiye göre toplantıya katılan Avrupa Parlamenterleri, yaptıkları konuşmalarda şu noktaları gündeme getirdiler.
* Hasta haklarını temel alan yaklaşım tıp fakültelerindeki ders programlarına dahil edilmeli.
* Hasta ihtiyacı olduğu hizmete sosyal güvencesi olmadığı için ya da parasını ödeyemediğinden ulaşamıyor ise, bu hizmetten ücretsiz yararlanmalı.
* Kadın ve çocuklar yönünden, onların farklı özellilere sahip oldukları dikkate alınarak, özel düzenlemeler yapılmalı.
* Avrupa Anayasası'na hasta hakları da dahil edilmeli.
* Hasta hakları finansal şartlara bağlanmamalı.
* Hasta haklarına herkes tarafından ihtiyaç duyulduğundan, her türlü politik renkten uzak algılanmalı.
* Öncelikle hasta hakları konusunda gerekli yasal düzenlemeler yapılmalı ve eş zamanlı olarak bu düzenlemelerin uygulanması takip edilmeli.
* Avrupa Parlamentosu hasta haklarını temel alan düzenlemeler yapmalı.
* Serbest dolaşım hakkının bir bütünleyicisi olarak hasta hakları tüm Avrupa'da ve ülkesel bazda farklılıklar göstermeden uygulanmalı.
Avrupa Hasta Hakları Bildirgesi
Hasta Hakları Günü Toplantısında ayrıca, kısaca "14 Şart" olarak bilinen "AB Hasta Hakları Bildirgesi" nin toplantının ikinci bölümünde ele alındığını belirten Demircan; bu bölümde, ilk olarak 2002 yılında bir çok sivil toplum örgütü temsilcisi ve uzman kişilerin ortak faaliyeti sonrasında oluşturulan "Hasta Hakları Bildirgesi" hakkında bir raporun sunulduğunu söyledi.
"Avrupa Hasta Hakları Bildirgesi"nin uygulanması ve denetlenmesine ilişkin ilk sonuçlar 2005 yılında yine Brüksel'de yapılan benzer bir toplantıda ele alınmıştı.
Bu toplantıda da Türkiye'yi yine Hasta Hakları Platformu adına Av. Tunç Demircan temsil etmişti.
Demircan, bu yılki toplantıda da, Avrupa ülkelerinde hasta hakları uygulamalarına ilişkin daha kapsamlı çıktılar ve saptamalar içeren bir raporun sunulduğunu bildirdi.
En önemli haklar ihlal ediliyor
Yapılan değerlendirmeler sonunda "Avrupa Hasta Hakları Bildirgesi"nde 14 başlık altında sıralanan hasta hakları arasında yer alan "serbest seçim", "sağlık hizmetine ulaşma ve yararlanma", "hastanın zamanına saygı" haklarının en az önemsenen ve uygulanmasında en çok sorun yaşanan haklar olduğu saptaması yapıldığını belirten Demircan, bu bakımdan Avrupa'da da Türkiye'de yaşananlara benzer sorunlar olduğunu söyledi.
Demircan, toplantıda, hasta hakları uygulamalarına bakıldığında "Avrupa Sosyal Modeli"nin bir kriz içinde olduğu ve AB vatandaşlarının sağlık hizmetine ulaşma ve yararlanma hakkı başta olmak üzere diğer hasta haklarının çoğundan yoksun olduklarının saptandığını da belirtti.
AB Parlamentosu desteklemeli
Demircan toplantının sonunda; yapılan bu değerlendirmeler doğrultusunda, Avrupa Parlamentosu tarafından kararlaştırılacak "Avrupa Birliği Sağlık Politikaları"nın oluşturulmasıyla ilgili "Avrupa Hasta Hakları Bildirgesi"nin temel alınması ve bu hakların her üye ülkede ve her düzeyde desteklenmesinin talep edildiğini söyledi.
Bu çerçevede 2008 yılında gerçekleştirilecek "Avrupa Hasta Hakları Günü" temasının da "Hasta Güvenliği" olarak saptandığını belirten Demircan, dernek ve platform olarak Türkiye'de de bu yönde çaba harcayacaklarını belirtti. (MS/TK)