Alevilerden 19 Talep

Halkların Demokratik Kongresi (HDK) 4-5 Nisan’da gerçekleştirdiği Alevi Konferansı’nın sonuç bildirgesinde Alevilerin talepve çözüm önerilerini paylaştı.

Devletin Alevilerin kimliğini tanıması, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın lağvedilmesi, Alevi ibadethanelerinin yasal statüsü tanınması, İç güvenlik Paketi’nin kaldırılmasının aralarında olduğu 19 talep ve öneri var.

İki gün, dört atölye

İki gün süren konferansa aralarında Alevi-Bektaşi Federasyonu, Hacı Bektaşi Veli Anadolu Kültür Vakfı, Hubyar Sultan Alevi Kültür Derneği ve Demokratik Alevi Derneği üyeleri, HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, HDK Eş Sözcüsü Sebahat Tuncel, HDP İstanbul Milletvekili Levent Tüzel, KESK Eş Genel Başkanı Lami Özgen, HDK bileşenleri, HDP İstanbul İl Örgütü yöneticileri, Alevi Dedelerinin de olduğu çok sayıda kişi katıldı.

Konferans açılışında konuşan Alevi dedesi Tacim Bakır, "Bize öğretilen din, herkesi kucaklayan bir dindir. Çünkü, hiç kimse konuşacağımız dili, yaşayacağımız dini seçmedi. Diğer tüm kültürler de benim kültürümdür” dedi.

HDK Eş Sözcüsü Sebahat Tuncel , "Dersim'in Maraş'ın, Çorum'un, Sivas'ın hesabı sorulmadıkça Alevi sorununu çözmek mümkün değildir" diye konuşurken Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, "Zorunlu din dersi bir baskıdır kaldırılması lazım. Bunu en fazla Sünni toplumun talep etmesi lazım. Devlet sana zorla kendi dinini anlatıyor. 'Ben Müslümanım' diyenin buna karşı çıkması lazım. Orada Allah'ın kitabını değil devletin kitabını anlatıyorlar” dedi.

Konferansta Tarihsel Hafıza ve Dünden Bugüne Aleviler, Sorunlar ve Çözümleri Demokratikleşme ve Müzakere Süreci, Alevilerin Türkiye Tahayyülü başlıkları altında tartışılan dört atölye gerçekleşti.

“Asimilasyon, baskı ve sürgün tarihi”

Dört atölye çalışması sonucunda hazırlanan sonuç bildirgeleri katılımcılar tarafından tartışılarak ortak bildiri oluşturuldu.

Bildiride Alevi inancının toplumsal tarihi, egemen devletler tarafından kendisine uygulanmış asimilasyon, baskı ve sürgün tarihi olduğu belirtildi.

Osmanlı döneminde uygulanan asimilasyon ve katliam politikalarının Cumhuriyet döneminde aynen devralındığının söylendiği bildiride günümüzde yaşananlara ilişkin şöyle denildi:

“Bugün de Ortadoğu ve Türkiye’de yaşanan siyasal gelişmeler kapsamında Aleviler mezhep çatışmaları zeminine çekilmek istenmekte ve savaş politikalarının kurbanı haline getirilmektedir. Türkiye devletinin de taraf olduğu bu politikalar bölgede bir halklar kıyımı ile birlikte sürdürülmektedir.”

Talep ve çözüm önerileri

Sorunlar kapsamında Aleviler’in talep ve çözüm önerileri şöyle sıralandı:

"Alevi kimliği tanınsın"

1. Aleviler devlet tarafından kimliklerinin tanımlanmasını değil tanınmasını talep etmektedir.

2. Devlet eliyle dinsel tekleştirmenin sevk ve idare edildiği bir kurum olarak Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) lağvedilmeli; dinler ve inançlar sivil alana terk edilmelidir.

3. Zorunlu ve seçmeli din dersleri kaldırılmalı, eğitimin dinselleştirilmesi anlayışından vazgeçilmeli, anadilinde eğitim talebi karşılanmalıdır.

4. Devletin dinden elini çektiği, dinin de devletin içinden çekildiği bir özgürlükçü laiklik hayata geçirilmelidir.

5. Alevilerin ibadethanelerinin yasal statüsü tanınmalı; el konulmuş ve kapatılmış dergâh ve inanç merkezleri inanç sahiplerine geri verilmelidir. Türkiye dışında bulunan Alevi Bektaşi dergâhlarına yönelik işgalci ve asimilasyoncu politikalara son verilmelidir.

“Asimilasyon politikalarına son”

6. Alevilere ve diğer din ve mezhep gruplarına karşı ayrımcılık ve ötekileştirme içeren yazılı ve sözlü söylem ve hakaretler nefret suçu olarak kabul edilmeli; önleyici tedbirler alınmalı ve yasal yaptırım uygulanmalıdır.

7. Devlet Aleviliğin bilgisine, kitlesine ve kutsal değerlerine yönelik müdahaleci asimilasyon politikalarından vazgeçmelidir. Bu çerçevede:

a) Alevi köylerine cami yapılmasından vazgeçilmelidir. Alevi köylerindeki mevcut camilere din görevlisi atamaları durdurulmalı, önceden atanan din görevlileri geri çekilmelidir.

b) Kutsal değerleri ve mekanları tehdit, kültürel yaşam alanlarını yok eden HES, baraj, kalekol vb.lerinin yapımından ve demografik ve kültürel yıkıma neden olan kentsel dönüşüm projelerinden vazgeçilmelidir.

c) Kültürel asimilasyonun bir parçası olarak uygulanan yer isimlerinin değiştirilmesine son verilmelidir, değiştirilen isimler iade edilmelidir.

“Hakikat komisyonu”

8. Kamusal ve özel istihdam alanlarında Alevilere kota tanınmalı, istihdamda fırsat eşitliği sağlanmalıdır.

9. Tarih boyunca yapılan Alevi katliamlarının araştırılması için hakikat komisyonları oluşturulmalı; sürgün ve göçmen durumuna düşmüş Alevilerin mağduriyetleri giderilmeli, zararları tazmin edilmelidir.

10. Alevi kadınlar inanç kimlikleri nedeniyle de çoklu bir baskıya ve ezilmeye maruz kalmaktadır. Bunun yanısıra sosyal, kültürel ve siyasal alanda da Alevi kadınların görmezden gelindiği bir gerçektir. Alevi kurumlarından başlayarak tüm örgüt ve siyasal yapılarda kadınların eşit temsiliyetinin ve örgütlenmesinin önü açılacak şekilde etkin mekanizmalar oluşturulmalıdır.

11. Ocak dergah sisteminin bütün geleneksel sürekleri ve inanç sahiplerinin ana dillerinde tekrar hayata geçirilerek, inancın kendi öz dinamikleriyle yaşanmasının koşulları sağlanmalıdır.

“Bölgedeki Alevi halklarla dayanışma”

12. Ortadoğuda yaşanan emperyalist savaşlar, yanıbaşımızdaki IŞİD, El Kaide, El Nusra, Boko Haram vahşeti ve savunmasız halklar üzerinde yürütülen katliamlar dikkate alındığında Alevi toplumunun güçlü bir şekilde örgütlenmesinin zorunlu olduğu ve zalimlere karşı demokratik kurumlarla ve ezilen halklarla birlikte daha etkin mücadele edilmesi gerektiği açıktır. Türkiye’nin izlediği mezhepçi ve Yeni Osmanlıcı siyaset derhal terk edilmelidir.

13. İklime ve Hamma’da görüldüğü üzere, emperyalist savaşlar sürecinde katliama maruz kalan Arap Alevileri Türkiye’de de hedef haline getirilmiştir. Bu nedenle ciddi güvenlik kaygıları olan bölgedeki Alevi halklarla dayanışma yükseltilmelidir.

14. Alevilerin kültürel hakları tartışılamaz. Bu kültürün nasıl sürdürüleceği ve yaşatılacağı konusunda devletin herhangi bir tasarrufu Aleviler açısından tartışma dışıdır.

“İç güvenlik yasası kaldırılsın”

15. İç güvenlik paketi adıyla çıkartılan sıkıyönetim yasasıyla hak arama mücadeleleri engellenmekte, devlet saldırılarının yolu sınırsızca açılmaktadır. Gezi Direnişinde olduğu gibi; hak mücadelesi veren kesimlere yönelik saldırılarda öncelikle Aleviler hedef alınmış, Alevi gençleri katledilmiş, Alevi mahalleleri kuşatılmış, Cemevlerine saldırılar yapılmıştır. Bunlara ilişkin hiçbir hukuki süreç de işletilmemiştir. Dolayısıyla bu paketin de benzer sonuçlar doğuracağı kaygısı büyüktür. Aleviler bu sıkıyönetim yasasının derhal kaldırılmasını talep etmektedir.

16. Aleviler yürütülen çözüm sürecini desteklemekte, bu sürecin demokratik, özgürlükçü, laik bir ülke hedefiyle geliştirilmesini ve bunun için kendi tarihsel birikimleriyle müzakere sürecine dahil olmayı istemektedirler.

“10 madde olumlu”

17. Aleviler Kürt siyasal hareketinin çözüm için önerdiği 10 maddeyi demokrasi ve barışın gerçekleştirilmesi için olumlu görmekte, buna karşılık AKP’nin müzakere sürecine yaklaşımının olumsuzluğuna dair kaygı beslemektedirler.

18. Aleviler eşitlikçi, demokratik katılımcı, özgürlükçü laik, cinsiyet eşitlikçi, özyönetimci ve ekolojik bir anayasanın yapılması için mücadelelerini yükselteceklerdir.

19. İki gün süren konferansın önemli bir ihtiyacı karşıladığını düşünüyor ve Alevi halkının sorunlarına yönelik çözüm önerilerinin tartışılması ve takibi bakımından ikinci bir konferansın toplanması ihtiyacına dikkat çekiyoruz. (BK)