Emekli askeri hakim Ümit Kardaş'a göre, örgütlü suçlarda askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmalarının önünü açan 5918 sayılı yasa değişikliğiyle, Genelkurmay Başkanlarının da yargılanması mümkün olacak.
bianet'in görüştüğü Kardaş, Genelkurmay Başkanlarının değişiklikten önce, yalnızca Askeri Ceza Kanunu kapsamında, uygulamada da yalnızca kendisinin soruşturma emri vermesiyle yargılanmasının mümkün olduğunu anımsattı.
Askerlerin sivil mahkemelerde yargılanabileceği suçlar
9 Temmuz'da yürürlüğe giren yasa değişikliğiyle, asker kişilerin de sivil mahkemelerde yargılanacağı suç türleri şunlar:
Uyuşturucu: Örgütlü olarak uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti, bundan kaynaklanan malvarlığı değerini aklama.
Suç örgütü için zor kullanma ve tehdit: Haksız ekonomik çıkar sağlamak amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde cebir ve tehdit uygulanarak işlenen suçlar.
Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk da bu kapsamda.
Gül önerdi, hükümet "izin mekanizmasını" geri getirmeye hazırlanıyor
Hükümet, Cumhurbaşkanı Abdulllah Gül'ün yasa değişikliğini onaylarken Genelkurmay'ın itirazını dikkate alarak Başbakanlık'a gönderdiği "tereddütleri giderecek ek yasal düzenleme" isteğini yerine getirmeye hazırlanıyor.
Milliyet'in haberine göre, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının Yüce Divan'da, general ve amirallerin Yargıtay'da yargılanması, özel makamlarca soruşturulabilmeleri, Genelkurmay Başkanı'nın Cumhurbaşkanı ya da Başbakan'ın, diğer askerlerin komutanlarının izniyle yargılanabilmesi üzerinde duruluyor.
Kardaş: Ne farkımız var
Ancak Kardaş, askerlerin diğer bürokrat ve siyasi kişilere tanınan bu ayrıcalığı kaybetmelerinden rahatsız olduklarını saptadıktan sonra, "Ayrıcalığı geri getirmenin ne anlamı var. Eşitlik ilkesine aykırı. Bunların hiçbiri görev suçu değil. İster siyasi kişi, ister bürokrat, isterse asker olsun, her vatandaş nasıl yargılanıyorsa, bu kişiler de öyle yargılanabilmeli. Kamu görevlileri için özel mahkeme düzenlemesine gerek yok" diyor.
Kardaş eşitliğin gerçekleşebilmesi için, milletvekillerinin de dokunulmazlıklarının yalnızca "kürsü dokunulmazlığı"yla sınırlı olmasından yana.
"CHP 145. maddenin kalkması için uğraşmalı"
Kardaş, değişikliğin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvuran Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) doğru yapmadığı kanısında. CHP başvurusunu, 12 Eylül Anayasası'nın askeri mahkemelere geniş yetkiler tanıyan 145. maddesine dayandırıyor. Kardaş'sa, tersine, CHP'nin 145. maddenin kaldırılması ve milletvekili dokunulmazlığının kürsü dokunulmazlığıyla sınırlandırılması için çaba göstermesi gerektiğini söylüyor.
"Alelacele oldu"
Mutlaka askeri mahkeme tanımı yapılacaksa, görev alanının yalnızca askerlerin disiplin işleri olmasını savunan Kardaş, olumlu olduğunu söylese de, 5918 sayılı yasa değişikliğinin alelacele yapılmasından rahatsız.
"Çünkü yalnızca belli suç türlerini kapsıyor. Ayrıca bu tür bir değişiklik, kapsamlı şekilde yapılmalı. Askeri suç tanımlanmalı, askeri yargıtay ve danıştay kaldırılmalı, askeri mahkemelerin görev alanları net olarak belirlenmeli." (TK)
